Znajdujemy się w okresie, w którym występuje nasilenie różnego rodzaju chorób różnych gatunków roślin uprawnych. Jednak nie wszystkie anomalia w stanie roślin jak się często uważa są spowodowane wystąpieniem czynnika chorobowego. Bardzo często są one następstwem niedoboru któregoś ze składników pokarmowych. Niedobór ten może powodować zaburzenia we wzroście roślin, czego efektem jest obniżka plonu. Ponadto roślina, która jest w złej kondycji jest bardziej narażona na porażenie czynnikiem chorobowym oraz jest mniej konkurencyjna w stosunku do chwastów.
Objawy niedoboru składników pokarmowych.
Azot - zahamowanie wzrostu części nadziemnych i podziemnych, sztywny, strzelisty pokrój rośliny, zabarwienie rośliny żółto zielone, ograniczone kwitnienie i plonowanie. Objawy pojawiają się najpierw na starszych liściach. (pierwiastek ruchliwy)
Fosfor - zahamowanie wzrostu części nadziemnych i podziemnych, sztywny, strzelisty pokrój rośliny, ograniczone kwitnienie i plonowanie rośliny, liście matowe, ciemne, często z odcieniem fioletowym lub purpurowym. Objawy pojawiają się najpierw na starszych liściach. (pierwiastek ruchliwy)
Potas - zwiędły pokrój rośliny, liście matowe, niebieskozielone, skąpy system korzeniowy, międzywęźla skrócone.
Wapń - objawy niedoboru występują rzadko, głównie na młodych liściach które skręcają się i zginają haczykowato, liście starsze o nieregularnych kształtach, korzenie śluzowate, sucha zgnilizna owoców. Częste wapnowanie gleby przez rolników jest wykonywane nie z powodu braku tego pierwiastka w roślinach lecz w celu zmiany właściwości gleby.
Magnez - na liściach chlorozy przechodzące w nekrozy, pokrój rośliny zwiędły, w liściach dolnych pięter plamki pomiędzy żyłkami.
Siarka - objawy niedoboru występują rzadko, na młodych liściach, przypominają objawy niedoboru azotu, szczególnie rośliny z rodziny krzyżowych (np. rzepak) są narażone na brak siarki ponieważ wykorzystują ją do budowy olejków eterycznych.
Żelazo - niedobory występują zwłaszcza na glebach wapiennych przy wysokim pH. Rośliny sadownicze (drzewa owocowe) są bardziej narażone na niedobory tego mikroelementu. Objawami są chlorozy, zwłaszcza młodych liści. Przy przedłużającym się niedoborze, może nastąpić zachamowanie wzrostu pędu.
Mangan - chlorozy przechodzące w nekrozy na młodych liściach. Zwiększa się wrażliwość rośliny na niskie temperatury. Szczególnie wrażliwy jest owies.
Cynk - skróceniu ulegają międzywęźla, liście mają mniejszą powierzchnię. U jabłoni, zwłaszcza w początkowych okresach wegetacji, niedobór cynku prowadzi do powstawania skupień małych liści, co nosi nazwę "choroby małych liści".
Bor - zamieranie wierzchołków pędu i korzeni. Kwiaty zamierają, brak owoców. Szczególnie wrażliwe na jego niedobór są buraki oraz lucerna.
Miedź - zaburzenia w turgorze (brak jędrności), na liściach mogą występować nekrotyczne plamy, młodsze liście bieleją, na starszych występują chlorozy.
Molibden - objawy niedoboru najszybciej widoczne u roślin motylkowych i krzyżowych. Występują zahamowania rozwoju blaszek liściowych, chlorozy młodych liści, deformacja pędu.
Bardzo skuteczną metodą zaopatrywania roślin w składniki pokarmowe jest nawożenie dolistne. Ta droga podania brakującego składnika jest wielokrotnie szybsza od zwykłego dokarmiania roślin. Ma to wielkie znaczenie szczególnie w sytuacjach, w których występują jakieś niedobory wymagające natychmiastowego uzupełnienia.
Tomasz Olejnicki
WODR Poznań