W obecnych trudnych czasach dla gospodarstw rolnych niezmiernie ważną sprawą jest dopływ środków do bieżącej działalności jak i planowanych inwestycji. Na rynku istnieje szereg możliwości pozyskania dodatkowych funduszy. Jedną z takich możliwości jest staranie się o fundusze z działań w ramach PROW 2014-2020 które są bezpośrednio skierowane na wspieranie różnych form rozwoju gospodarstwa a mianowicie:

- premia dla młodych rolników

- restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych

- płatność dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne

- modernizacja gospodarstw rolnych

- tworzenie grup i organizacji producentów

- inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000 oraz OSN

Powyższe działania mają zaspokoić potrzeby gospodarstw związane ze zwiększeniem konkurencyjności, reorientacją gospodarstw w kierunku rolniczym lub pozarolniczym. Środki mają też zapewnić trwałość w obliczu następujących zmian klimatycznych wpłynąć na ochronę i poprawę stanu wód. Pozyskane fundusze powinny także poprawić zbyt produktów rolnych jak i ich jakości. Niewątpliwie także pozyskane pieniądze będą pomocne w rozwoju infrastruktury technicznej i unowocześnienie gospodarstwa wprowadzając innowacyjność.

Nie wszystkie jednak gospodarstwa pozyskają środki w ramach PROW 2014-2020 bo nie spełniają różnego rodzaju wymagań uzyskując niską punktację. Dlatego warto skorzystać planując inwestycje z kolejnej formy wsparcia finansowego gospodarstw jaką jest leasing. Mamy leasing operacyjny i finansowy. Różnica polega na nabyciu prawa własności potencjalnie nabywanej maszyny, a także sposobu rozliczenia podatku VAT, adresata amortyzacji oraz kosztów przychodu rolnika. W przypadku leasingu operacyjnego rolnik ma prawo zakupu maszyny rolniczej w momencie, w którym umowa leasingowa dobiegnie końca. W przypadku leasingu finansowego rolnik staje się pełnoprawnym właścicielem sprzętu przy opłaceniu ostatniej raty. Różnica VAT polega na tym, że w leasingu finansowym jest on niższy dlatego że liczy się go od towarów a w operacyjnym nalicza się go jak od usługi. Zaletą leasingu bez względu na to czy jest operacyjny czy finansowy jest możliwość indywidualnego traktowania każdego leasingobiorcy stosując bardzo elastyczny harmonogram spłaty rat możliwy do zaakceptowania przez rolnika.

Najpopularniejszym jednak sposobem pozyskiwania dodatkowych środków dla gospodarstwa jest kredyt. Najwięcej cieszy się wzięciem wśród rolników kredyt preferencyjny z dopłatą Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dzięki temu produkt ten ma ograniczone do minimum koszty kredytowania. Mamy kredyty preferencyjne krótkoterminowe oraz długoterminowe. Kredyty preferencyjne krótkoterminowe to głównie środki na pokrycie klęsk żywiołowych oraz obrotowe na zakup środków do produkcji. Natomiast kredyty długoterminowe wspomagają gospodarstwo w dłuższej perspektywie max. do okresu kredytowania 15 lat z nawet dwuletnią karencją. Środki te są kierowane szczególnie dla rolników chcących prowadzić szeroko rozumiane przedsięwzięcia inwestycyjne modernizujące i rozwijające gospodarstwo. Specjalne linie istnieją także dla młodych rolników do 40 roku życia jak i chcących powiększyć gospodarstwo rolne o nowe grunty orne. Jednak trzeba pamiętać wysokość przyznanego kredytu zależna jest od wartości przedsięwzięcia i zdolności kredytowej danego podmiotu w tym wypadku gospodarstwa ubiegającego się o zobowiązanie. Oprocentowanie kredytów składa się z poziomu dofinansowania ARiMR, marży bankowej oraz zmiennej stopy procentowej opartej na wartości WIBOR. Na dzień dzisiejszy kredyty preferencyjne można uzyskać w następujących bankach:

• Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.,
• SGB-Bank S.A.,
• Bank BGŻ BNP Paribas S.A.,
• Santander Bank Polska S.A.,
• Bank Pekao S.A.,
• Bank Ochrony Środowiska S.A.

Oprócz kredytów preferencyjnych banki oferują kredyty gotówkowe, hipoteczne oraz konsolidacyjne. Kredyty gotówkowe cechują się szybkością przyznawania i nieraz powiązane są z rachunkiem bieżącym co znacznie ogranicza ilość wymaganych dokumentów. Z kredytów hipotecznych szczególnie korzystają gospodarstwa rolne nie posiadające odpowiedniej zdalności kredytowej ani wystarczającej ilości żyrantów. Wtedy to zabezpieczeniem kredytu jest nieruchomość hipoteczna. Ciekawą propozycją są też kredyty konsolidacyjne które skierowane są dla gospodarstw które popadły w problemy z płynnością finansową i posiadające różne zobowiązania w kilku bankach. Wtedy to przy pomocy kredytu konsolidacyjnego zbiera się wszystkie zobowiązania w jeden kredyt określając terminy i warunki spłaty dogodne dla wierzycieli jak i samego zainteresowanego.

Ostatnio na rynku można także zauważyć tzw. kredyty fabryczne. W skrócie można powiedzieć, że polegają na zakupie na preferencyjnych warunkach maszyny oferowanej przez danego dealera który oprócz oferowanej korzystnej ceny zajmuje się także kompleksową obsługą formy finansowania.

Przedstawiając powyższe możliwości pozyskania środków zewnętrznych dla gospodarstw rolnych należy stwierdzić że w obecnych czasach pandemii covid 19 produkty te cieszą się dużym zainteresowaniem pozwalając na stabilizację finansową rolników. Wybór którejś z form pozyskania środków zależy od specyfiki danego gospodarstwa, wielkości planowanego zobowiązania oraz zdolności jego spłaty.

Źródło: ulotki bankowe

Opracował: Janusz Michałowicz - Główny doradca

PZDR nr 7 Jarocin

Każdy rolnik uprawiając zboża ozime ma dylemat jaki optymalny wariant przyjąć w swoim gospodarstwie przy ochronie herbicydowej zbóż. Może wybrać wariant jesienny, wiosenny czy mieszany czyli jesienny z uwzględnieniem poprawki na chwasty wiosną. Każdy z tych wariantów ma swoje zalety i wady.

Zawsze decyzja o wyborze danego wariantu powinna być poprzedzona dokładną lustracją pola. Należy pamiętać o tym jakie gatunki chwastów pojawią się na polu, zależy między innymi od warunków glebowo – klimatycznych, sposobu uprawy, przedplonu itp. Największym zagrożeniem dla zbóż są chwasty zimujące, które rosną do późnej jesieni i często na przedwiośniu już wznawiają wegetację i są wtedy bardzo konkurencyjne dla rosnących ozimin. Z chwastów zimujących można wymienić przede wszystkim miotłę zbożową, przytulę czepną czy chaber bławatek. Mogą one przyczynić się do istotnych strat plonu, bowiem stanowią konkurencję dla zbóż w stosunku do składników pokarmowych i wody w glebie, gdyż dobrze się ukorzeniają już jesienią, zimą nie wymarzają, a często już na przedwiośniu wznawiają wegetację. Zaletą oprysku jesiennego jest to, że zwalcza on chwasty w momencie, kiedy jeszcze nie zaszkodziły oziminom. Należy pamiętać, że zbyt duża kompensacja chwastów, których nie zwalczymy może powodować pogorszenie zimotrwałości ozimin. Jesienią mamy większą możliwość wykonania optymalnego oprysku w odpowiednich warunkach pogodowych tzn. przy optymalnej temperaturze i wilgotności gleby, zarówno w terminie posiewnym jak i po w schodowym. Przystępując do jesiennego zwalczania chwastów, należy zwrócić uwagę na następujące kwestie: czy dana odmiana zboża jest wrażliwa na substancję zawartą w herbicydzie ? Czy na naszym terenie nie pojawił się problem odporności na substancję aktywną ? Jaka będzie roślina następcza w przypadku wymarznięcia ozimin.

Wielu rolników decyduje się wykonywać opryski wiosną, należy jednak zwrócić uwagę, że w tym okresie często mamy do czynienia z niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi takimi jak niskie temperatury, przymrozki, silne wiatry, duża wilgotność gleb, które nie pozwalają wjechać na pole i w konsekwencji utrudniają wykonanie zabiegów agrotechnicznych. Reasumując decyzję o wyborze danego wariantu rolnik podejmuje sam na podstawie konkretnych warunków agrotechnicznych w danym roku.

        Grupa Dyskusyjna na terenie gminy Kaźmierz powstała w roku 2012 skupiając w swym składzie głównie młodych rolników z terenu całej gminy. Od roku 2012 zgodnie z ustalanymi harmonogramami pracy członkowie grupy zbierają się cyklicznie w odstępach kwartalnych. Spotkania odbywają się na  sali wykładowej  lub  w terenie  na plantacjach roślin uprawnych i w Gospodarstwie Demonstracyjnym. Tematami i problemami wiodącymi w działalności grupy jest ochrona roślin rolniczych przed chorobami, szkodnikami i chwastami ze szczególnym uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony roślin. Na rok 2020 zaplanowano 4 spotkania szkoleniowe  po jednym w każdym kwartale. Szkolenia dla członków Grupy Dyskusyjnej z terenu gminy Kaźmierz rozpoczęto w roku bieżącym w dniu 22 stycznia br. realizując temat : „Integrowana Ochrona Roślin – Wykorzystanie systemów wspomagania decyzji i stacji meteorologicznych w integrowanej ochronie roślin”. Wykład przeprowadzono w oparciu o prezentacje multimedialną WODR Poznań i materiały szkoleniowe IOR ze szczególnym omówieniem znaczenia stacji meteo zlokalizowanych na terenie powiatu szamotulskiego do monitoringu pogody na danym terenie a także przedstawiono wprowadzane do praktyki rolniczej programy wspomagające podejmowanie decyzji w wykonywaniu zabiegów ochrony roślin.  W spotkaniu uczestniczyło 12 rolników i zorganizowane zostało w sali Urzędu Gminy w Kaźmierzu. W drugim kwartale br. ze względu na wprowadzone w naszym kraju ograniczenia spowodowane pandemią Covid-19 planowe spotkanie członków Grupy Dyskusyjnej z terenu gminy Kaźmierz nie odbyło się. Kolejne szkolenie dla członków Grupy Dyskusyjnej  przeprowadzone zostało w dniu 16 lipca 2020 w Kaźmierzu na polach w Gospodarstwie Demonstracyjnym oraz na polach rolników uczestniczących w tym spotkaniu szkoleniowym. Tematem wykładu była : "Integrowana Ochrona Roślin – ocena skuteczności zastosowanej technologii zwalczania chorób i szkodników w zasiewach roślin uprawnych”  ponadto członkowie GD uczestniczyli w przeprowadzonym na plantacji z uprawą zbóż i rzepaku  pokazie, którego tematem był : „Praktyczna nauka rozpoznawania chorób i żerowania szkodników oraz ocena skuteczności zastosowanych preparatów do ich zwalczania” W tym szkoleniu uczestniczyło 9 członkowie GD. Ponadto członkowie GD licznie uczestniczyli w zorganizowanych w dniu 1lipca 2020 roku „Dniach Pola i Zagrody Kaźmierz 2020” przeprowadzonych w Gospodarstwie Demonstracyjnym oraz polach członków GD. W trakcie omawiane były tematy dotyczące technologii uprawy, nawożenia, ochrony roślin uprawnych i doboru do uprawy w warunkach gospodarstw nowych odmian roślin uprawnych. Dodatkowo na kolekcji odmian zbóż przeprowadzony został przez doradcę WODR Poznań pokaz nt. „Plonowanie roślin zbożowych o podwyższonej tolerancji na suszę”.   Kolejne spotkanie szkoleniowe członków Grupy Dyskusyjnej zaplanowane zostało na dzień 9 września 2020 roku. W tym dniu tematem była „Integrowana Ochrona Roślin – zaprawianie ziarna przed siewem oraz jesienna ochrona zbóż i rzepaku”. W trakcie wykładu szczególny nacisk położono na omówienie zagadnień dotyczących wyboru odpowiedniej zaprawy nasiennej o wymaganym zakresie działania i poprawnego zaprawienia ziarna do siewu.  Ponadto w zasiewach rzepaku ozimego przeprowadzono praktyczną naukę rozpoznawania chwastów oraz  żerowania szkodników w tych uprawach. Do przeprowadzenia wykładu wykorzystano materiały WODR Poznań, katalogi, atlasy oraz  Zalecenia i Metodyki Uprawy Instytutu Ochrony Roślin. Wykład przeprowadzono w Gospodarstwie Demonstracyjnym w Kaźmierzu, uczestniczyło w nim 11 rolników z terenu gminy Kaźmierz.  Kolejne spotkanie dla członków Grupy Dyskusyjnej zaplanowane zostało na IV kwartał br. i przeprowadzone zostało w dniu 2 grudnia 2020.  Ze względu na wprowadzone ograniczenia spowodowane przez pandemię Covid-19 szkolenie przeprowadzone zostało przy wykorzystaniu metod internetowych przez Platformę Clikmeeting.  Tematem tego spotkania szkoleniowego była „Integrowana ochrona Roślin – stosowanie zasad IOR w gospodarstwach rolnych”. W szkoleniu uczestniczyło 9 rolników z terenu gminy. Wykład przeprowadzono w oparciu o prezentacje multimedialną WODR Poznań, atlasy, katalogi oraz metodyki Instytutu Ochrony Roślin.

Rok 2020 był dziewiątym rokiem działalności Grupy Dyskusyjnej z terenu gminy Kaźmierz.  Te forma szkoleń, wykładów i pokazów spotkała się z akceptacją  i zainteresowaniem  młodych rolników  z terenu tutejszej gminy, którzy z dużym zaangażowaniem uczestniczą w organizowanych spotkaniach na przestrzeni całego roku i będą kontynuowane w roku 2021 gdyż uwzględniając potrzeby szkoleniowe zgłaszane przez  uczestników zaplanowane zostały już kolejne wykłady i pokazy na przestrzeni całego przyszłego roku gdzie szczegółowo omawiane będą zagadnienia dotyczące Integrowanej Ochrony Roślin w uprawach rolniczych oraz inne zagadnienia wynikające z aktualnych  potrzeb  związanych z doborem odmian, uprawą, racjonalnym nawożeniem i ochroną roślin towarowych i paszowych  w gospodarstwach rolnych.

Na terenie gminy Ostrzeszów w 2019 r. wyłoniła się grupa rolników, u których w gospodarstwach wystąpiły potrzeby inwestycyjne w zakresie budownictwa inwentarskiego, zakupu maszyn i urządzeń rolniczych, a środki finansowe uzyskiwane z działalności rolniczej w tych gospodarstwach były niewystarczające dla realizacji tych zamierzeń. Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu rolników zorganizowałem dla zainteresowanych tym tematem grupę doradczą, przeprowadzając w 2020 r. cykl szkoleń na temat: ,,Pomoc unijna i krajowa dla gospodarstw rolnych”. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację epidemiologiczną i duże zagrożenie koronawirusem przeprowadzone szkolenia miały formę webinaryjną. Na kolejnych spotkaniach w ramach doradztwa grupowego omówiłem działania: w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 w ramach, których można pozyskać dodatkowe środki finansowe na inwestycje w gospodarstwach:

1. Mające charakter premii:

- Restrukturyzacja małych gospodarstw

- Premie dla młodych rolników

2. Będące refundacją:

- Modernizacja gospodarstw rolnych.

- Nawodnienia w gospodarstwie rolnym

3. Kredyty preferencyjne z dopłatą ze środków krajowych do oprocentowania.

Udział w spotkaniach pozwolił rolnikom zapoznać się z celem, przeznaczeniem i kryteriami dostępu do wyżej wymienionych funduszy pomocowych. Została omówiona procedura naboru wniosków wraz z wymaganymi załącznikami z szczególnym zwróceniem uwagi na zasady sporządzania ,,Planu Rozwoju Gospodarstwa Rolnego ” i konieczności jego zrealizowania. Zainteresowani rolnicy zamierzają korzystać z środków na rozwój gospodarstw w ramach PROW 2014-2020, by móc utrzymać swoją pozycję rynkową i sprostać konkurencji ze strony innych rolników z kraju i pozostałych państw UE. Prace szkoleniowe w ramach Doradztwa Grupowego będą kontynuowane, a tematem przewidzianym w 2021r. jest: ,, Rachunkowość rolnicza w gospodarstwie rolnym”, który mam nadzieję będzie realizowany przynajmniej częściowo w formie tradycyjnych spotkań.