30 września 2020 r w budynku Dyrekcji Instytutu Ochrony Roślin- Państwowego Instytutu Badawczego w Poznaniu odbyło się spotkanie podsumowujące działania realizowane w zadaniu 9 w projekcie eDWIN. Zaproszonych gości powitała dr Magdalena Jakubowska z IOR-PIB - koordynator merytoryczny z ramienia Instytutu. Pani Magdalena przedstawiła program spotkania i poprosiła o zabranie głosu dyrektora instytutu

Prof. dr hab. Marek Mrówczyński, zwrócił uwagę i podkreślił ważność zadań związanych z ochroną roślin i dużej roli doradztwa w przekazywaniu i wdrażaniu działań związanych z ochroną roślin. Poinformował, że kraje Unii Europejskiej do 2030 roku znacząco ograniczą zużycie środków ochrony roślin i nawozów. Na zakończenie swojego wystąpienia zaprosił na 61 Sesję Naukową IOR, która odbędzie się w dniach 10-12.02.2021 r. pod hasłem „Nowe strategie ochrony roślin”. Sesja ze względu na obostrzenia odbędzie się w większości w wersji online.

Pani Wiesława Nowak dyrektor WODR w Poznaniu podkreśliła, że projekt eDWIN to działanie wielu osób, które realizują wspólny cel. Przytaczając słowa Wasowskiego i Przybory zaznaczyła, że wespół w zespół można dużo zrobić!

Maciej Zacharczuk zaznaczył, że działanie 9 w projekcie eDWIN to największe zadanie, ponieważ zaangażowana jest w nie duża grupa osób. Podkreślił, że należy pamiętać o zaplanowanym celu i  dwóch rzeczach czyli weryfikacji i przetestowaniu całego systemu sygnalizacyjnego. Wszystko po to aby w kolejnych latach wprowadzić w życie i wykorzystać potężną ilość danych, które dzięki pracy tylu osób dają wynik tysięcznych obserwacji. Byłoby dobrze aby system nas wsparł i pozwolił wdrożyć kolejne systemy do praktyki. Przy realizacji innych zadań jak np. zadanie trzecie są założenia w zaangażowanie w proces opracowania i uruchamiania interfejsów oraz wymiany danych z systemami zewnętrznymi. Ważne jest tworzenie scenariuszy dla użytkowników końcowych korzystających z bazy środków ochrony roślin, tworzenie słowników, oraz prace związane z automatyzacją danych. Podkreślił, że w projekcie eDWIN czeka na nas ważne zadanie polegające na zwalidowaniu tego co mamy z systemem.

Magdalena Jakubowska z IOR przedstawiła zadania jakie należą do Instytutu i jak były i są realizowane. Zaznaczyła, że okres pandemii uniemożliwił spotkania pracowników IOR z doradcami bezpośrednio „face to face”, dlatego przygotowano i omówiono materiały szkoleniowe.

Lidia Spychalska koordynator merytoryczny ze strony WODR przedstawiła i szczegółowo omówiła dotychczasowe prace i podziękowała koordynatorom ze strony zaangażowanych Ośrodków za dobrą współpracę. Omawiając szczegółowo zadanie9 zaznaczyła, iż finalnymi produktami w zadaniu dziewiątym jest przeprowadzenie pilotażu sygnalizacji agrofagów i testów modeli systemów wspomagania decyzji w pięciu ODR-ach, zrealizowanie szkoleń testerów, pilotaż w gospodarstwach oraz walidacja modeli z realnymi warunkami na poletkach testowych. Część zadań została zrealizowanych a część jest w trakcie. Poinformowała aby do końca listopada odpowiedzialne w każdym Ośrodku osoby załączyły na dysku wszystkie raporty. W nowym sezonie raportowanie odbywało się będzie już raz w miesiącu a nie dwa jak było w sezonie wiosna/lato. Aplikacja eODR zostanie w tym celu przystosowana.

Marcin Baran z IOR-PIB w Poznaniu omówił materiały związane z Platformą Sygnalizacji Agrogfagów Manual 2. Nowa formuła platformy będzie zapewne ułatwieniem dla doradców a przy tym będzie na pewno „łatwiej i przejrzyściej”. Już w najbliższym czasie będą działały nowe serwery na których umieszczone będą dane od testerów. W sytuacji zaobserwowania innego szkodnika czy choroby będzie istniała możliwość dopisania takiej informacji na platformie. Poinformował iż, w sytuacji popełnienia błędu w zapisie możliwość korekty bądź usunięcia błędnego wpisu będzie możliwa tylko z poziomu administratora i po kontakcie z nim. 

Adam Fojud podsumował zagadnienia związane z korzystaniem z aplikacji eODR oraz aplikacji mobilnej WG. Zaznaczył, że system eODR, będzie dużym ułatwieniem dla doradców przy wykonywanej pracy obserwacyjnej. Zwrócił uwagę na założenia do systemów wspomagających proces obserwacji agrofagów. Omówił system eODR oraz jego punkty i koordynację. Zwrócił uwagę na aplikacje mobilną Wirtualne Gospodarstwo przy monitoringu agrofagów oraz na raporty w systemie eODR. Poinformował uczestników o integracji ze stroną Agrofagi.com.pl. Wdrażana aplikacja wpłynie na uproszczenia w koordynacji i obserwacji a tym samym przełoży się na możliwość systemowego generowania cyklicznych raportów z obserwacji. A dla wszystkich będzie już jednolita dokumentacja.  

Andrzej Wójtowicz z IOR-PIB w Poznaniu omówił metodykę prowadzenia obserwacji ukierunkowanych na ocenę wiarygodności modeli ontogenezy. W trakcie omawiania przygotowanej prezentacji odniósł się do faz rozwojowych roślin w skali BBCH.  Przeprowadzone zajęcia teoretyczne zostały poparte sprawdzeniem wiedzy w formie praktycznej. Każdy z uczestników musiał określić fazę rozwojową korzystając z atlasów faz rozwojowych.

Kolejnym punktem spotkania było omówienie przez koordynatorów przygotowanych raportów i podzielenie się swoimi uwagami z wykonywanych czynności. Koordynatorzy z MODR, KPODR, LODR, PODR i WODR zwrócili uwagę na problemy z jakimi spotykali się w pierwszym sezonie obserwacyjnym oraz uwagi zgłaszane przez doradców prowadzonych monitoringi.

Na zakończenie spotkania Maciej Zacharczuk poruszył temat związany z promocją projektu eDWIN na różnych imprezach masowych. Jaką opracować najlepszą koncepcję aby pochwalić się projektem od strony praktycznej? Założenia są takie aby zaznaczyć swoją obecność na Dniach Pola. Najwcześniej bo już w 2021 roku na Krajowych Dniach Pola w Minikowie, w 2022 roku w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego a w 2023 roku w Wielkopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego. Zastanawiano się czy można już pokazywać praktyczną stronę projektu eDWIN np. na poletkach? Czy może lepiej poczekać i na razie bazować na planszach i odłowionych szkodnikach np. rolnicach, które są obserwowane w Systemach Wspomagania Decyzji? Może warto na razie przygotować pawilon z pokazową stacją meteo i sprzętem wykorzystywanym przez doradców do prowadzonych obserwacji. Maciej Zacharczuk zasugerował, aby w WODR wyznaczyć osobę, która będzie odpowiedzialna za koordynację tego promocyjnego zadania. Warto również „zadbać” o to, aby w momencie napisania np. artykułu poruszającego zagadnienia projektowe informować pozostałe ODR-y o tym fakcie.

Spotkanie podsumowujące zadanie 9 w projekcie eDWIN  wniosło dużo ciekawych uwag i spostrzeżeń. Pozwoliło wyjaśnić i rozwiązać wiele pytań, wątpliwości oraz dało szerszy obraz diagnozy prowadzonych badań i obserwacji.

Dorota Piękna-Paterczyk

Gospodarstwa rolne to podmioty gospodarcze wymagające inwestycji w celu rozwoju swojej działalności. Większość inwestycji w rolnictwie ma charakter długoterminowy. Inwestowanie skutkuje zwiększeniem produkcji, co umożliwi dalszy rozwój gospodarstwa rolnego. Głównym powodem inwestowania przez gospodarstwa rolne jest wizja przyszłości i oczekiwanie w niej wyższych dochodów niż koszty inwestycji. Takie działania prowadzą do zwiększenia konkurencyjności polskich gospodarstw nie tylko na krajowym rynku ale również na zagranicznym. Przez lata polskie gospodarstwa były niedoinwestowane, co zmniejszało znacznie ich szanse na konkurowanie z gospodarstwami dofinansowanymi. Zwrotem dla polskiego rolnictwa była akcesja Polski do Unii Europejskiej, która dała możliwości dofinansowania inwestycji podejmowanych przez nasze gospodarstwa rolne. Uruchomione działania dały szereg możliwości zarówno w zakresie zakupu maszyn jak i w budowaniu nowych obiektów, służących rozwojowi gospodarstw i całej gospodarki. Gospodarstwa rolne aby móc się dalej rozwijać gromadzą własne środki z działalności rolniczej oraz jeśli jest taka możliwość z dochodów uzyskanych poza gospodarstwem np. pozarolnicza działalność gospodarcza, emerytura czy renta. Funkcja dochodu rolniczego to między innymi funkcja motywacyjna, dająca możliwości poszerzania działalności rolniczej przez planowane inwestycje. W gospodarstwach rolnych funkcja ta jest związana z produkcją, która jest głównym elementem każdego gospodarstwa, ponieważ gospodarstwa rolne większość dochodu przeznaczają na powiększenie produkcji rolnej oraz na możliwości swoich przyszłych produkcji.

Polskie rolnictwo cechuje niekorzystna struktura, co widać w warunkach gospodarki rynkowej. Aby stymulować przemiany w strukturze naszego rolnictwa, które zachodzą na skutek tworzenia nowego lub modernizacji istniejącego potencjału, konieczna jest realizacja inwestycji, wymagających nakłady finansowe w gospodarstwach rolnych. Zatem do takich inwestycji potrzebny jest kapitał własny lub obcy. Przez kapitał własny rozumiemy finansowanie własne jednostki gospodarczej, w którego skład mogą wchodzić wkłady własne gospodarza, udziały osób trzecich oraz również środki pochodzące z wypracowanego i jakże oczekiwanego zysku. Kapitał obcy, to np. kredyty czy pożyczki. Kredyt, pożyczka stanowi uzupełnienie środków własnych wtedy kiedy tego najbardziej potrzebujemy, pozwala nam być wydolnym inwestycyjnie i finansowo w dłuższym okresie czasu. Zatem mając środki finansowe i płynność finansową możemy inwestować na bieżąco nie obawiając się o swoją aktualną wypłacalność.

Dokonując analizy danych dotyczących skąd pochodzą środki finansowania inwestycji w gospodarstwach rolnych wynika, że rolnicy najczęściej finansują inwestycje kapitałem własnym ok. 55% rolników. Pozostałych rolników inwestuje korzystając z kapitału obcego, w tym 35% korzystało z inwestycyjnych kredytów preferencyjnych i 10% z kredytów komercyjnych

Zatem podsumowując obok kapitału własnego istotnym źródłem finansowania inwestycji w gospodarstwach indywidualnych są kredyty preferencyjne. Chcąc skorzystać z tego rodzaju kredytu, należy oczywiście spełnić szereg wymogów.

Opracowanie: Janusz Michałowicz – PZDR 7 Jarocin

Źródła: Marta Baraniak - Działalność inwestycyjna gospodarstw rolnych w Polsce z uwzględnieniem finansowania własnego

Dorota Czerwińska-Kayzer „Finansowanie inwestycji w gospodarstwach indywidualnych kredytem preferencyjnym”

W obecnych niepewnych  czasach w rolnictwie spowodowanych pandemią covid 19 oraz nienajlepszymi cenami produktów rolnych rodzi się pytanie jak przeżyć ten czas szczególnie gdy posiada się małe gospodarstwo. Jednym ze sposobów jest niewątpliwie podjęcie dodatkowej działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich. Jak to zrobić jak nie posiada się odpowiednich środków finansowych? Można skorzystać z kredytu, leasingu ale najkorzystniejszą formą pomocy wydaje się dotacja na operację typu „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” finansowanej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa” z uwagi na to, że jest nieoporocentowana i bezzwrotna.

Pomoc tą przyznaje się osobie fizycznej pracującej w gospodarstwie rolnym położonym w gminie wiejskiej i miejsko – wiejskiej z wyłączeniem miejscowości powyżej pięciu tysięcy mieszkańców. Gospodarstwo w którym pracuje dana osoba otrzymywało jednocześnie płatności bezpośrednie do gruntów wchodzących w skład nieruchomości rolnej.

Wysokość pomocy możliwa do otrzymania zależna jest od nowoutworzonych miejsc pracy:

150 000 zł jeżeli operacja przewiduje utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy

200 000 zł jeżeli operacja przewiduje utworzenie co najmniej 2 miejsc pracy

250 000 zł jeżeli operacja przewiduje utworzenie co najmniej 3 miejsc pracy

Przy czym samo zatrudnienie jest też wliczane do tworzonych miejsc pracy.

Kolejność w przyznawaniu dotacji uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. A punkty uzyskuje się za:

- wiek starającego się o dotację do 40 lat – 1 pkt.

- za innowacyjność operacji – 2 pkt.

- za bezrobocie na danym terenie max. – 2 pkt.

- za utworzenie miejsc pracy

  więcej niż 1 i mniej niż 2 miejsca pracy – 5 pkt.

  co najmniej 2 i mniej niż 3 miejsca pracy – 6 pkt.

 co najmniej 3 miejsca pracy – 7 pkt.

- dla podmiotu który jest beneficjentem programu  „Płatność na rzecz rolników kwalifikujących się do systemu dla małych gospodarstw, którzy trwale przekazali swoje gospodarstwo innemu rolnikowi” – 2 pkt.

- za posiadane kwalifikacje zawodowe max 3 pkt.

Minimalna ilość punktów którą podmiot musi uzbierać wynosi 4.

W przypadku przyznania pomocy beneficjent ma 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji na spełnienie następujących warunków.

- rozpoczęcie realizacji biznesplanu

- podjęcie wykonywania działalności pozarolniczej zgodnie z danymi wpisanymi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej

- złożenie wniosku o płatność pierwszej raty pomocy

- przyznanie jednolitej płatności obszarowej za rok w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy

Pierwsza rata pomocy która jest wypłacana na wniosek beneficjenta adekwatnie od ilości utworzonych miejsc pracy wynosi od 120 000 zł do 200 000 zł.

Po spełnieniu założeń biznesplanu beneficjent składa wniosek o wypłatę drugiej raty pomocy lecz nie później niż przed upływem 2 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Niezmiernie ważną rzeczą jest osiągnięcie założonego poziomu zatrudnienia i utrzymanie go co najmniej przez okres dwóch lat od dnia wypłaty drugiej raty. Należy też dokonać nie później niż do dnia złożenia wniosku o wypłatę drugiej raty zgłoszenia do systemu ubezpieczeń społecznych ZUS i podlegać jemu przynajmniej do dnia upływu zobowiązania. Druga rata pomocy w zależności od utworzonych miejsc pracy wynosi od 30 000 zł do 50 000 zł.

Zobowiązanie beneficjent prowadzi przez okres pięciu lat od dnia wypłaty pierwszej raty. Najbliższy termin składania wniosków o dofinansowanie w ramach działania „Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” został właśnie ogłoszony i wnioski można składać od 29.10.2020 do dnia 30.11.2020.

Janusz Michałowicz - główny doradca

Źródło: ARiMR