Podczas spotkań z Grupą Dyskusyjną analizowaliśmy obowiązujące przepisy prawa w rolnictwie. Każdy rok niesie za sobą zmiany w przepisach prawa. Wynika to z szeregu uwarunkowań, na które wpływa min. polityka państw unii, zmiany klimatyczne, potrzeby zgłaszane przez beneficjentów. W 2020 ARiMR zaplanowała nabór wniosków na szereg działań w ramach PROW 2014-2020. Będą to już ostatnie nabory w ramach aktualnej perspektywy finansowej, ponieważ środki muszą być wydatkowane do końca 2023 roku a wnioski o płatność złożone do 31 sierpnia 2023 roku. Rolnicy często zastanawiają się nad zasadami wsparcia w przyszłości i zwracają z pytaniami do doradców na temat kolejnej perspektywy finansowej. Obecnie trwają prace nad założeniami Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2021-2027. Podobnie jak w PROW 2014-2020 w celach ogólnych wskazane zostały takie obszary jak ochrona środowiska, klimatu czy też wspieranie inteligentnego środowiska ukierunkowanego na bezpieczeństwo żywności, czyli celu będącego rozwinięciem wskazanych w PROW 2014-2020 innowacji w rolnictwie.
Na spotkaniach online przedstawiłam zagadnienie przetwórstwa na tle obowiązujących przepisów. Rolniczy handel detaliczny (RHD) to jedna z form handlu detalicznego, dla której w polskim porządku prawnym przyjęto odrębne uregulowania w zakresie nadzoru organów urzędowej kontroli żywności oraz wprowadzono określone preferencje podatkowe. W ramach takiego handlu możliwe jest m.in. przetwórstwo i zbywanie wytworzonej żywności konsumentom końcowym, a także od dnia 1 stycznia 2019 r., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, zlokalizowanych na ograniczonym obszarze. Podstawowe wymagania dla rolniczego handlu detalicznego z zakresu bezpieczeństwa żywności są następujące: produkcja i zbywanie żywności nie może stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na zdrowie publiczne. Należy przestrzegać wymagań określonych w: rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności; rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych oraz w przepisach wydanych w trybie tego rozporządzenia; ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia; ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego. Należy przestrzegać obowiązku dokumentowania ilości zbywanej żywności. w przypadku zbywania żywności konsumentowi finalnemu przez podmiot prowadzący RHD istnieje nakaz oznakowania miejsca sprzedaży. Obowiązuje zakaz wykorzystywania do produkcji mięsa zwierząt kopytnych pozyskanego z uboju dokonanego poza rzeźnią zatwierdzoną przez powiatowego lekarza weterynarii (np. z uboju w celu produkcji mięsa na użytek własny). Nie ma konieczności sporządzania projektu technologicznego przez podmioty zamierzające prowadzić działalność w zakresie rolniczego handlu detalicznego produktami pochodzenia zwierzęcego lub żywnością złożoną. Rolnik może podejmować prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie przetwarzania produktów rolnych, wówczas dotacja wynosi 100tys zł lub jeśli już wykonuje taką działalność, może ją rozwinąć, wówczas to kwota 500tys zł. Coraz więcej osób dopytuje o to działanie, rozważa taką możliwość. Rolnicy, którzy uczestniczyli w spotkaniach Grupy Dyskusyjnej, stwierdzili, że sami rozważają taką możliwość w nowej perspektywie WPR. Myślą o przetwórstwie mleka, jak i mięsa. Konsument szuka dobrych produktów od lokalnych rolników. Są one świeże, o krótkim składzie i w dobrej cenie. Dobrym narzędziem w celu przekazania informacji o swoich produktach to Wielkopolski e-bazarek.
Największe zmiany w PROW 2014-2020 są w działaniu „Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej”. Zmiany dotyczą beneficjentów. Tzn. osoby, które mają już założoną swoją działalność i są na podwójnym KRUS, w tym naborze mogą składać wniosek. Więc nie tylko osoby, które planują założenie firmy, ale i te które już taką prowadzą. Jednak należy pamiętać, iż w istniejącej firmie zakładamy nowe PKD oraz należy zatrudnić osoby, ponieważ nie zdobędziemy minimalnej ilości punktów – 4. Do wniosku należy dołączyć informację ile osób jest zatrudnionych w obecnej firmie. Wysokość dotacji uzależniona jest od tego, ile dzięki wsparciu utworzonych zostanie miejsc pracy. i tak, jeśli biznes plan przewiduje utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy, premia wyniesie – 150 tys. zł, 2 – 200 tys. zł a 3 – 250 tys. zł. W tym roku to działanie cieszy się ogromnym zainteresowaniem i myślę, że to dobry kierunek, szczególnie dla mniejszych gospodarstw.
WPR na lata 2021-2027 kontynuuje kierunki obecnego okresu finansowania oraz odpowiada na oczekiwania społeczeństwa europejskiego, które żąda bezpiecznej i zdrowej żywności, ograniczenia wpływu produkcji rolnej na zmiany klimatu oraz wykonywanie przez rolników działań na rzecz ochrony środowiska. Cele szczegółowe, precyzujące kierunki działań w ramach WPR, pokazują znaczenie innowacji wprowadzanych w szczególności w obszarze technologii informatycznych wspierających zarządzanie w produkcji rolnej nakierowane na wytwarzanie zdrowej żywności oraz ochronę środowiska. WODR w Poznaniu podjął działania, takie jak budowa systemu wspomagania decyzji w ochronie roślin, wykorzystanie dronów w rolnictwie oraz projekty realizowane w ramach programu DEMETER w zakresie analizy porównawczej w gospodarstwach rolnych, która ułatwi podejmowanie decyzji czy też projekt w zakresie optymalizacji zapylania w pszczelarstwie doskonale wpisują się w cele WPR na lata 2021-2027. Rolnik narażony jest na ogromną ilość niespójnych informacji, dlatego analiza poszczególnych przepisów prawa pozwoli na wypracowanie rozwiązań ułatwiających podejmowanie optymalnych decyzji w prowadzeniu gospodarstwa rolnego.
ŹRÓDŁA: ARiMR, MRiRW, GIW