Może dla przypomnienia kilka słów co to takiego profilaktyka zdrowotna. Czym tak w ogóle jest zdrowie. Definicja według WHO to stan fizycznego ,umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności. Ostatnio definicja została uzupełniona o sprawność do „prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego” a także wymiar duchowy.
Profilaktyka medyczna to działania mające na celu zapobieganie chorobom, poprzez wczesne ich wykrycie i leczenie. Jakie są rodzaje profilaktyki zdrowotnej:
- profilaktyka wczesna
- profilaktyka pierwotna (I fazy)
- profilaktyka wtórna (II fazy)
- profilaktyka trzeciorzędowa (III fazy)
Jakie są czynniki mające wpływ na nasze zdrowie:
- styl życia (wg. Badań 53%), czyli sposób odżywiania, umiejętność radzenia sobie w sytuacjach stresowych, poziom aktywności fizycznej, stosowanie używek,
- środowisko w jakim żyjemy (21% )- woda, powietrze, bezpieczny zakład pracy,
- czynniki genetyczne (16%),
- opieka zdrowotna (10% )- jej funkcjonowanie i struktura, dostępność do usług medycznych i ich jakość.
Profilaktyka wczesna:
-prawidłowe nawyki żywieniowe
- aktywność fizyczna
- suplementacja
Właściwie zbilansowana i odpowiednio dobrana dieta jest niezbędnym czynnikiem właściwego odżywiania organizmu. Mimo stosowania zróżnicowanej diety bardzo trudno jest dostarczyć organizmowi odpowiednią ilość witamin i minerałów, gdyż dzisiejsza żywność zawiera znacznie mniej składników odżywczych niż kilkanaście lat temu.
Profilaktyka pierwotna(I fazy ):
- ukierunkowana jest na osoby zdrowe i przeciwdziałanie powstaniu choroby poprzez zwiększenie odporności osobniczej na zachorowanie, lub zmniejszenie ekspozycji ludzi wrażliwych na szkodliwe czynniki.
Profilaktyka wtórna (II fazy)
- możliwie szybkie wykrycie choroby
- celna profilaktyka wtórna czyli zapobieganie rozwinięciu się przewlekłej i postępującej choroby u tych, u których występują jej wczesne objawy.
Profilaktyka trzeciorzędowa (III fazy ):
- przywracanie choremu całkowitego zdrowia lub pełnej sprawności po klinicznym rozpoznaniu choroby. Założenia profilaktyki trzeciorzędowej jest takie, żeby w trakcie leczenia i po jego zakończeniu pacjent był na poziomie sprzed choroby.
Źródło https://gutw.ug.edu.pl
Opracował: Janusz Michałowicz, główny doradca, PZDR nr 7 Jarocin