W obecnych trudnych czasach dla gospodarstw rolnych niezmiernie ważną sprawą jest dopływ środków do bieżącej działalności jak i planowanych inwestycji. Na rynku istnieje szereg możliwości pozyskania dodatkowych funduszy. Jedną z takich możliwości jest staranie się o fundusze z działań w ramach PROW 2014-2020 które są bezpośrednio skierowane na wspieranie różnych form rozwoju gospodarstwa a mianowicie:
- premia dla młodych rolników
- restrukturyzacja małych gospodarstw rolnych
- płatność dla rolników przekazujących małe gospodarstwa rolne
- modernizacja gospodarstw rolnych
- tworzenie grup i organizacji producentów
- inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000 oraz OSN
Powyższe działania mają zaspokoić potrzeby gospodarstw związane ze zwiększeniem konkurencyjności, reorientacją gospodarstw w kierunku rolniczym lub pozarolniczym. Środki mają też zapewnić trwałość w obliczu następujących zmian klimatycznych wpłynąć na ochronę i poprawę stanu wód. Pozyskane fundusze powinny także poprawić zbyt produktów rolnych jak i ich jakości. Niewątpliwie także pozyskane pieniądze będą pomocne w rozwoju infrastruktury technicznej i unowocześnienie gospodarstwa wprowadzając innowacyjność.
Nie wszystkie jednak gospodarstwa pozyskają środki w ramach PROW 2014-2020 bo nie spełniają różnego rodzaju wymagań uzyskując niską punktację. Dlatego warto skorzystać planując inwestycje z kolejnej formy wsparcia finansowego gospodarstw jaką jest leasing. Mamy leasing operacyjny i finansowy. Różnica polega na nabyciu prawa własności potencjalnie nabywanej maszyny, a także sposobu rozliczenia podatku VAT, adresata amortyzacji oraz kosztów przychodu rolnika. W przypadku leasingu operacyjnego rolnik ma prawo zakupu maszyny rolniczej w momencie, w którym umowa leasingowa dobiegnie końca. W przypadku leasingu finansowego rolnik staje się pełnoprawnym właścicielem sprzętu przy opłaceniu ostatniej raty. Różnica VAT polega na tym, że w leasingu finansowym jest on niższy dlatego że liczy się go od towarów a w operacyjnym nalicza się go jak od usługi. Zaletą leasingu bez względu na to czy jest operacyjny czy finansowy jest możliwość indywidualnego traktowania każdego leasingobiorcy stosując bardzo elastyczny harmonogram spłaty rat możliwy do zaakceptowania przez rolnika.
Najpopularniejszym jednak sposobem pozyskiwania dodatkowych środków dla gospodarstwa jest kredyt. Najwięcej cieszy się wzięciem wśród rolników kredyt preferencyjny z dopłatą Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dzięki temu produkt ten ma ograniczone do minimum koszty kredytowania. Mamy kredyty preferencyjne krótkoterminowe oraz długoterminowe. Kredyty preferencyjne krótkoterminowe to głównie środki na pokrycie klęsk żywiołowych oraz obrotowe na zakup środków do produkcji. Natomiast kredyty długoterminowe wspomagają gospodarstwo w dłuższej perspektywie max. do okresu kredytowania 15 lat z nawet dwuletnią karencją. Środki te są kierowane szczególnie dla rolników chcących prowadzić szeroko rozumiane przedsięwzięcia inwestycyjne modernizujące i rozwijające gospodarstwo. Specjalne linie istnieją także dla młodych rolników do 40 roku życia jak i chcących powiększyć gospodarstwo rolne o nowe grunty orne. Jednak trzeba pamiętać wysokość przyznanego kredytu zależna jest od wartości przedsięwzięcia i zdolności kredytowej danego podmiotu w tym wypadku gospodarstwa ubiegającego się o zobowiązanie. Oprocentowanie kredytów składa się z poziomu dofinansowania ARiMR, marży bankowej oraz zmiennej stopy procentowej opartej na wartości WIBOR. Na dzień dzisiejszy kredyty preferencyjne można uzyskać w następujących bankach:
- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.,
- SGB-Bank S.A.,
- Bank BGŻ BNP Paribas S.A.,
- Santander Bank Polska S.A.,
- Bank Pekao S.A.,
- Bank Ochrony Środowiska S.A.
Oprócz kredytów preferencyjnych banki oferują kredyty gotówkowe, hipoteczne oraz konsolidacyjne. Kredyty gotówkowe cechują się szybkością przyznawania i nieraz powiązane są z rachunkiem bieżącym co znacznie ogranicza ilość wymaganych dokumentów. Z kredytów hipotecznych szczególnie korzystają gospodarstwa rolne nie posiadające odpowiedniej zdalności kredytowej ani wystarczającej ilości żyrantów. Wtedy to zabezpieczeniem kredytu jest nieruchomość hipoteczna. Ciekawą propozycją są też kredyty konsolidacyjne które skierowane są dla gospodarstw które popadły w problemy z płynnością finansową i posiadające różne zobowiązania w kilku bankach. Wtedy to przy pomocy kredytu konsolidacyjnego zbiera się wszystkie zobowiązania w jeden kredyt określając terminy i warunki spłaty dogodne dla wierzycieli jak i samego zainteresowanego.
Ostatnio na rynku można także zauważyć tzw. kredyty fabryczne. W skrócie można powiedzieć, że polegają na zakupie na preferencyjnych warunkach maszyny oferowanej przez danego dealera który oprócz oferowanej korzystnej ceny zajmuje się także kompleksową obsługą formy finansowania.
Przedstawiając powyższe możliwości pozyskania środków zewnętrznych dla gospodarstw rolnych należy stwierdzić że w obecnych czasach pandemii covid 19 produkty te cieszą się dużym zainteresowaniem pozwalając na stabilizację finansową rolników. Wybór którejś z form pozyskania środków zależy od specyfiki danego gospodarstwa, wielkości planowanego zobowiązania oraz zdolności jego spłaty.
Źródło: ulotki bankowe
Opracował: Janusz Michałowicz - Główny doradca
PZDR nr 7 Jarocin