Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przypomina rolnikom o konieczności właściwego stosowania środków ochrony roślin.

Ochrona roślin jest istotnym elementem produkcji roślinnej. Niestety, chemiczna ochrona roślin niesie ze sobą ryzyko dla bezpieczeństwa człowieka oraz dla środowiska. Ryzyko to wiąże się przede wszystkim z niewłaściwym, niezgodnym z etykietą, stosowaniem środków ochrony roślin. Dotyczy to zarówno zabiegów ochronnych przed szkodnikami i sprawcami chorób roślin, ale też co trzeba pamiętać – desykacji.

Troska o zdrowie konsumentów wymaga, by płody rolne były bezwzględnie wolne od przekroczeń najwyższych dopuszczalnych pozostałości środków ochrony roślin.

Dążenie do całkowitego wyeliminowania pozostałości środków ochrony roślin jest warunkiem utrzymania bezpieczeństwa konsumentów, wysokiej pozycji polskiej żywności na wspólnym rynku Unii Europejskiej oraz skutecznej ekspansji na rynki państw trzecich. Wszelkie przypadki niezgodności podważają bowiem zaufanie konsumenta, które jest niezwykle trudne do odbudowania.

Informacje o nieprawidłowościach niestety się pojawiają, jak podnoszona przez organizacje pozarządowe obecność glifosatu w żywności, w produkcji której nie jest on dozwolony do stosowania! Podkreślić trzeba, że glifosat nie jest dopuszczony do stosowania w takich uprawach jak gryka i proso, w tym również do desykacji.

Mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa konsumentów, a także dbałość o utrzymanie pozytywnego wizerunku polskiej żywności, szczególna uwaga służb kontrolnych skierowana jest na prawidłowe, zgodne z etykietą, stosowanie środków ochrony roślin, w tym preparatów stosowanych w desykacji oraz na bezpieczeństwo żywności.

Jeśli jesteś producentem:

1. Stosuj zasady integrowanej ochrony roślin:
   • prowadź stałą lustrację plantacji,
   • prawidłowo identyfikuj agrofagi i uwzględniaj progi ekonomicznej szkodliwości,
   • wykorzystuj dostępne metody niechemiczne,
   • ograniczaj stosowanie środków ochrony roślin do niezbędnego minimum,
   • stosuj wyłącznie legalne środki ochrony roślin, dopuszczone do stosowania w danej uprawie oraz zgodnie z zapisami etykiety (zwracaj uwagę na ograniczone możliwości wykonywania desykacji!),
   • w pierwszej kolejności wybieraj środki, które nie pozostawiają pozostałości lub o szybkim tempie zanikania substancji czynnej,
   • przestrzegaj ustalonych dawek, terminów stosowania i okresów karencji,
   • prowadź ewidencję zabiegów,
   • pamiętaj – glifosat nie może być stosowany do desykacji gryki i prosa.
2. Korzystaj z profesjonalnego, niezależnego doradztwa przy doborze środków ochrony roślin, wykorzystuj metodyki i programy ochrony roślin zamieszczone na Platformie Sygnalizacji Agrofagów.
3. Przestrzegaj obowiązku szkolenia i uzyskaj odpowiednie zaświadczenie aktualne na czas wykonywania zabiegów.
4. Wykorzystuj przebadany i skalibrowany sprzęt do stosowania środków ochrony roślin.
5. Kupuj środki ochrony roślin wyłącznie w zarejestrowanych punktach obrotu i przechowuj dowody ich zakupu.
6. Zapobiegaj znoszeniu środków na uprawy sąsiednie; pamiętaj, że sąsiad ma prawo żądać informacji o planowanych zabiegach z użyciem środków ochrony roślin.
7. Pamiętaj, że prowadząc uprawę i zbiór płodów rolnych na cele spożywcze – odpowiadasz za bezpieczeństwo żywności, wprowadzanej do obrotu.
8. Zapewnij identyfikowalność każdej partii żywności (traceability) – ułatwi to ewentualny proces wycofywania tylko tych produktów, które nie spełniają wymagań.

Jeśli jesteś dystrybutorem:

1. Kupuj płody rolne od wiarygodnych dostawców.
2. Pamiętaj, że w ramach systemów kontroli wewnętrznej możesz podejmować różne działania, np. kontrolować dostawców, zlecać wykonanie badań na obecność pozostałości środków ochrony roślin w żywności kwalifikowanym próbobiorcom i akredytowanym laboratoriom. Kupując towar możesz również żądać od dostawcy dostarczenia wyników takich badań. Ewentualne niezgodności zgłaszaj Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
3. Zapewnij identyfikowalność każdej partii żywności (traceability). Ułatwi to ewentualny proces wycofywania tylko tych produktów, które nie spełniają wymagań.
4. Żywność, która nie spełnia wymagań prawa żywnościowego, nie powinna znajdować się w obrocie. O stwierdzeniu niezgodności oraz o podjętych działaniach przez przedsiębiorcę (tj. wycofanie, wstrzymanie obrotu, etc.) należy poinformować terenowe organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

ROLNIKU UWAGA!

Jeśli twoje produkty nie spełniają norm dotyczących pozostałości środków ochrony roślin – nie mogą być wprowadzane do obrotu ani jako żywność ani jako pasza dla zwierząt, z których pozyskuje się mięso i inne produkty żywnościowe.

Ponadto, podmioty odpowiedzialne za naruszenie przepisów podlegają sankcjom karnym i administracyjnym:

1. Zgodnie z przepisami ustawy o środkach ochrony roślin stosowanie środków ochrony roślin niezgodnie z zawartymi w etykiecie wymaganiami, zagrożone jest karą grzywny.
2. Konsekwencją naruszenia norm i wymogów wzajemnej zgodności, w tym wymogów dotyczących właściwego stosowania środków ochrony roślin, jest zmniejszenie płatności bezpośrednich, a także niektórych innych płatności w ramach PROW 2014-2020, tj. płatności:
   • dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW),
   • rolnośrodowiskowo-klimatycznych,
   • ekologicznych,
   • na zalesianie gruntów rolnych,
   • dobrostanowej.

W przypadku, gdy rolnik celowo dopuści się stwierdzonej niezgodności, obniżenie płatności może wynieść od 15% do 100% całkowitej kwoty.

Właściwe i bezpieczne stosowanie środków ochrony roślin leży we wspólnym interesie rolników, producentów i konsumentów.

Jeszcze kilkanaście lat temu ochrona roślin poprzez wykorzystanie dronów wydawała się abstrakcją. Teraz jednak jest zupełnie inaczej. Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, we współpracy z firmą NeticTech, uruchomił nową ofertę Poldrony, która pozwala między innymi na przeprowadzanie zabiegów biologicznej ochrony roślin z wykorzystaniem dronów. To jednak niejedyna możliwość, która będzie dostępna w ramach Poldronów.

– Staramy się iść z duchem czasu oraz wdrażać nowoczesne rozwiązania w rolnictwie. Nasza oferta Poldrony to nowa jakość usług dronowych w rolnictwie, która zapewnia rolnikom większe możliwości – mówi Wiesława Nowak, dyrektor Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.

– W świecie współczesnym nie ma ucieczki od przyspieszającej cyfryzacji życia. Rolnictwo nie jest wyjątkiem, wszędzie jest elektronika, wszędzie dociera Internet i jest coraz szybszy. Stosowanie dronów oraz wykorzystywanie technik satelitarnych zmieniają spojrzenie rolnika na swoje własne pole. Rolnik lepiej, więcej i szybciej wie, jak się mają uprawy na jego polu i reaguje bardziej adekwatnie na zagrożenia – opowiada z kolei Wojciech Józefowicz, dyrektor firmy NeticTech.

Czym są Poldrony?

Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu od lat stawia na wykorzystanie nowoczesnych technologii w rolnictwie. Przejawem takiej działalności są Poldrony, które powstały we współpracy z firmą NeticTech.

Jedną z usług w ramach Poldronów są zabiegi biologicznej ochrony roślin, a konkretnie ochrony kukurydzy przed omacnicą prosowianką. Jest to kompleksowa usługa obejmująca monitoring występowania omacnicy prosowianki w uprawie kukurydzy. W skład usługi wchodzą takie czynności, jak wystawienie pułapek świetlnych oraz feromonowych, prowadzenie obserwacji polowych, określenie optymalnego terminu zabiegu biologicznego, wykonanie zabiegu z wykorzystaniem drona oraz określenie skuteczności zabiegu i doradztwo w zakresie przyszłej ochrony plantacji.

– Dużą zaletą tej oferty jest fakt, że będziemy wykonywali nie tylko sam zabieg, ale jednocześnie prowadzili monitoring oraz podsumujemy efekty zabiegu w postaci raportu – tłumaczy Wiesława Nowak.

Zabieg ochrony rośliny jest możliwy dzięki wykorzystaniu drona z aplikatorem, w którym znajdują się kuleczki wypełnione materiałem biologicznym. Po uniesieniu się w powietrze, materiał biologiczny jest zrzucany na teren, na którym znajduje się uprawa. Korzyścią dla rolników będzie znaczny spadek liczby uszkodzeń roślin. Skuteczność zabiegu wynosi od 60 do 85 procent. Natomiast mniejsza liczba zniszczonych roślin to mniejsze straty.

Do drona doczepiony jest specjalny pojemnik z kuleczkami wypełnionymi materiałem biologicznym

Podczas zabiegu dron wznosi się w powietrze, a następnie zrzuca kuleczki z materiałem biologicznym

W jaki sposób możliwe będzie zamówienie usługi? Można to zrobić za pośrednictwem strony internetowej poldrony.pl. Inną możliwością jest bezpośredni kontakt z doradcą rolniczym. Cena usługi będzie ustalana indywidualnie z każdym rolnikiem.

Mapowanie, termowizja i szacowanie strat

Usługa biologicznej ochrony roślin jest już dostępna, ale nie będzie jedyną w ofercie Poldronów. Jeszcze w tym roku planujemy uruchomić trzy kolejne usługi.

Mapowanie pól będzie usługą polegajacą na wygenerowaniu mapy pola na podstawie zdjęć wykonywanych z drona przy wykorzystaniu kamery multispektralnej. Na podstawie mapy zostaną określone obszary o niższym potencjale wegetacyjnym, wykonywana będzie wizja lokalna oraz próby glebowe. W ramach usługi rolnik otrzyma zalecenia i porady dotyczące agrotechniki uprawy, nawożenia, ochrony roślin oraz innych aspektów mogących wpływać na poprawę warunków wegetacji roślin i zwiększenie plonu.

Poldrony będą także oferowały usługę szacowania strat. Będzie ona umożliwiała określenie poziomu strat w uprawach rolnych lub innych użytkach rolnych powstałych w wyniku np. działalności zwierząt lub niekorzystnych warunków atmosferycznych. W ramach usługi zostaną wykonane zdjęcia z lotu ptaka. Pozwolą one następnie na wykonanie pomiaru uszkodzonej powierzchni i obliczeń wysokości strat. Efektem końcowym będzie sporządzony protokół z materiałem graficznym na nośniku elektronicznym, który będzie mógł być wykorzystywany np. w procedurach odszkodowawczych.

Ostatnią dostępną usługą będzie możliwość wykonania termowizji budynków. Pozwoli ona na określenie miejsc strat energii w budynkach produkcyjnych lub magazynowych. W ramach usługi będą wykonywane zdjęcia termowizyjne obiektu, które w czasie rzeczywistym będą przesyłane do operatora na ziemi. Następnie przeprowadzona zostanie dokładna analiza zebranego materiału, co pozwali na wskazanie miejsc powstawania strat energii, wraz z opisem stanu budynku. Podobnie, jak w przypadku szacowania strat, tak i w ramach usługi termowizji, rolnik otrzyma na koniec protokół z materiałem graficznym.

– Usługa Poldrony dosłownie i w przenośni zmienia perspektywę patrzenia rolnika na swoje pole. Ułatwia nadzór upraw i przeprowadzanie koniecznych interwencji, czy to z powodu działania szkodników, czy rozwoju choroby, czy wreszcie błędów w nawożeniu. Korzystając z dronów uzyskujemy kompleksowe informacje o analizowanym polu, dostajemy współrzędne zakreślające obszary wymagające interwencji. Ważne jest, że informacja taka może być uzyskana szybko, precyzyjnie, przy relatywnie niskim nakładzie pracy ludzkiej – mówi Wojciech Józefowicz.

SmartAgriHubs, czyli cyfrowa transformacja rolnictwa

Oferta Poldronów powstała w ramach realizacji przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu i firmy NeticTech ogólnoeuropejskiego projektu SmartAgriHubs. Ma on na celu przyspieszenie transformacji cyfrowej w sektorze rolno-spożywczym. Projekt ma umożliwić rolnikom osiąganie lepszych efektów swojej działalności. Uczestniczy w nim aż 108 partnerów z całej Unii Europejskiej.

W przypadku Polski jednym z zadań prowadzonych w ramach projektu było właśnie wspólne działanie WODR oraz NeticTech, które zakończyło się uruchomieniem marki Poldrony. Projekt był finansowany z programu Horyzont 2020.

– Komplementarność partnerów przełożyła się na efektywną twórczą współpracę i dzięki niej osiągnięto bardzo obiecujące wyniki praktyczne. Prace toczyły się szybko i w koleżeńskiej atmosferze, co pomagało pokonywać trudności i ograniczenia epidemiczne – mówi Wojciech Józefowicz.

Dnia 23 czerwca 2021 roku odbył się pokaz w gospodarstwie rolnym pani Józefy Czekała w miejscowości Cisew w gminie Turek nt. Ogród ziołowo-kwiatowy elementem dziedzictwa kulturowego. Uczestniczyło w nim 12 osób. Organizatorem pokazu była Aneta Gadomska.

Pani Józefa posiada ogród na powierzchni 0,30 ha. Uwielbia kontakt z przyrodą oraz zachwyca się pięknem natury. Jest miłośniczką przyrody i hobbystką. Ma wyczucie smaku i gustu co widać na przykładzie jej ogrodu. Często dogląda swój ogród. Lubi go pielęgnować i obserwować jak szybko rośnie i pięknie kwitnie. Praca w ogrodzie daje jej dużo satysfakcji i zadowolenia. Z utęsknieniem czeka na przyjście wiosny, aż pojawią się pierwsze pąki. Wówczas nabiera energii do pracy.

Pani Józefa udziela się również społecznie, dzieli się swymi roślinami z innymi. Lubi działać aktywnie, między innymi dba o ogród wokół Szkoły Podstawowej w Cisewie, którego jest projektantką. Otacza też swoją opieką zieleń znajdującą się wokół Kościoła NSPJ w Turku, którą sama posadziła. Głównie w tych miejscach można podziwiać jej pracę i zaangażowanie.

Pani Józefa już od dziecka miała kontakt z przyrodą, gdyż wychowywała się na wsi w rodzinie rolniczej. Przy ich domu od zawsze był ogródek kwiatowy i ziołowo-warzywny. Jej mama nauczyła ją zakładać rabaty i grządki oraz wysiewać kwiaty. Jej ogródek z roku na rok zwiększa się o nowe gatunki odmian roślin. Zachęca młode gospodynie mieszkające na terenie obszarów wiejskich do podtrzymywania tradycyjnych ogrodów przydomowych jakie kiedyś prowadziły nasze babcie.

W ogrodzie Pani Józefy jest niezliczona ilość roślin, warzyw oraz owoców sprytnie wkomponowana w całość ogrodu. Uprawia w nim warzywa: takie jak marchew, pietruszka, buraczki, por, seler, sałata, rzodkiewka, jarmuż, fasolka, cebula, koper, ogórki oraz pomidory. W ogrodzie jest miejsce na krzewy jagodowe takie jak, truskawki, maliny, jeżyny, porzeczki czerwone, białe i czarne, agrest oraz winorośle. Druga grupa to drzewa pestkowe czereśnie, wiśnie, śliwy, morele, grusze i stare odmiany jabłoni. Ale to na tym nie koniec bo jeszcze w ogrodzie znajduje się morwa, pigwa, dereń jadalna, owoce goi, cytryniec chiński, głóg, róże jadalne, orzech włoski i laskowy. Wszystkie wymienione gatunki warzyw i owoców zamyka lista ziół szałwia, melisa, macierzanka, mięta, lubczyk, bazylia, żywokost i dziko rosnące pokrzywy, mniszek lekarski, babka, zwyczajna i lancetowata, podagrycznik, przytulia czepna, przywrotnik i wiele innych ziół wykorzystywanych profilaktycznie leczniczo. Zachęca do siania ziół ponieważ mają one właściwości zdrowotne i powinny znaleźć się w każdej kuchni. W jej ogrodzie znajduje się również wiele odmian kwiatowych. Wśród nich są m.in. floksy, jeżówki, hortensje, cynie, dalie oraz niezliczona ilość innych odmian.

Ogród Pani Józefy jest ekologiczny gdyż posiłkuje się kompostem, obornikiem przerobionym, gnojowicą z pokrzywy i żywokostu. Glebę dodatkowo ściółkuje skoszoną trawą i zrębkami uzyskanymi z ciętych żywopłotów i gałęzi z ogrodu. Wymienione w tym ogrodzie warzywa, owoce i zioła wykorzystuje do uzupełnienia diety swojej 6-osobowej rodziny i na przetwory zimowe.

Dużą część ogrodu zajmują drzewa, krzewy, iglaki, trawnik, róże i pokaźna ilość bylin wieloletnich w tym okazy rzadko spotykane. W jej ogrodzie wykorzystany jest każdy skrawek ziemi łącznie z zakątkami wypoczynkowymi dla dzieci i dorosłych. Zaprojektowała ten ogród tak, gdzie wkomponowana bioróżnorodność w ogrodzie odzwierciedla w nim harmonie, ład i porządek, czyli taka oaza wyciszenia, spokoju i wypoczynku po wytężonym dniu pracy. W ogrodzie zgromadziła takie rośliny, które tętnią życiem od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Można by powiedzieć to taki mini botaniczny ogród.

Ogród Pani Józefy jest otwarty dla wszystkich. Chętnie zaprasza zainteresowanych do zwiedzania swojego ogrodu. Często korzystają z tej atrakcji dzieci szkolne z wychowawcami na lekcjach przyrodniczych podglądając rośliny w przyrodzie przyjazne i pożyteczne dla ludzi i owadów. A jest co oglądać i podziwiać.

Ogród Pani Józefy spełnia funkcję edukacyjną, ponieważ miłośniczka przyrody dzieli się swoją wiedzą. Dla każdego poświęca swój czas na rozmowę o zakładaniu ogrodu, pielęgnacji, oraz pozyskaniu sadzonek. Ogród zajmuje jej dużo czasu. Ciągle go zmienia i udoskonala. Jest on jej największa pasją. Nie wyobraża sobie życia bez roślin. Wie czego potrzebują, aby zdrowo rosły. Pieli chwasty, które ciągle narastają. Zachęcam do zwiedzania ogrodu pani Józefy Czekała.

Każde działanie, które przyczynia się do poprawy warunków pracy – w tym przypadku bezpieczeństwa jej wykonywania - jest ze wszech miar  pożądane i bardzo dobrze,  że w działania te, włączają się instytucje bezpośrednio związane z rolnictwem i lokalne  samorządy.

Już po raz jedenasty KRUS zorganizował konkurs plastyczny dotyczący bezpieczeństwa na wsi. Tegoroczna edycja konkursu odbyła się pod hasłem  „BEZPIECZNIE NA WSI MAMY-OD 30 LAT Z KRUS WYPADKOM ZAPOBIEGAMY”. Swoim patronatem konkurs objął Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 

Celem działania kierowanego do  uczniów wiejskich szkół podstawowych było promowanie pozytywnych zachowań związanych z przebywaniem i zabawą dzieci na terenie gospodarstwa rolnego. Zadanie konkursowe polegało  na wykonaniu dwuwymiarowej pracy plastycznej w formacie A-3, w dowolnej technice, obrazującej sposoby zapobiegania wypadkom przy pracy w gospodarstwie rolnym oraz uświadamianie, jakich prac w tymże gospodarstwie nie powinny wykonywać dzieci do lat 16.

Komisja Konkursowa ustaliła, że w wyniku przeprowadzonych eliminacji  laureatami etapu regionalnego zostali:

w I grupie wiekowej (klasy 0 – 3)

I miejsce – Filip Konieczka
Klasa III, Szkoła Podstawowa w Niechanowie       

II miejsce – Wiktoria Marzyńska
Klasa I, Szkoła Podstawowa w Łopiennie

III miejsce – Wiktoria Mazurkiewicz

Klasa III,  Szkoła Podstawowa w Gorzykowie

Wyróżnienie- Filip Knast
Klasa IIa, Szkoła Podstawowa w Niechanowie

w II grupie wiekowej (klasy 4 – 8)

I miejsce – Julia Podlas
Klasa IV, Szkoła Podstawowa w Trzemżalu

II miejsce – Julia Olszewska
Klasa VII, Szkoła Podstawowa w Czerniejewie

III miejsce – Agata Pisuła
Klasa IV, Szkoła Podstawowa w Trzemżalu
 

Wyróżnienie- Roksana Korpusik
Klasa VII a, Szkoła Podstawowa w Czerniejewie

Laureaci otrzymali pisemne zaproszenie dla siebie i rodzica od Oddziału Regionalnego w Poznaniu i Placówki Terenowej w Gnieźnie na uroczyste podsumowanie drugiego etapu konkursu, które odbyło się 10 czerwca w Sali Sesyjnej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Niechanowie. Nagrody w naszym regionie wręczył Dyrektor Oddziału Regionalnego KRUS w Poznaniu - Łukasz Grabowski, Wójt Gminy Niechanowo - Szymon Robaszkiewicz  i Kierownik PZDR NR 5 w Gnieźnie - Zbigniew Bręklewicz.

Opracował: Zbigniew Bręklewicz