Dlaczego warto badać analizę gleby w gospodarstwie?

W celu poprawy podniesienia opłacalności produkcji roślinnej rolnicy szukają różnych rozwiązań. Jednak nie zawsze takie możliwości wykorzystują. Przykładem tego może być zmniejszenie kosztu zakupu nawozów mineralnych. Ważnym czynnikiem decydującym o wzroście produkcji roślinnej jest racjonalne stosowanie nawozów mineralnych. Trzeba podkreślić, że nawożenie dotyczy nie tylko problemu wzrostu plonu, ale także utrzymanie żyzności gleby, czyli jej struktury, w tym dobrych parametrów fizycznych umożliwiających jak najlepsze magazynowanie wody, a także utrzymanie aktywności biologicznej. Pamiętać należy, że zgodnie z prawem Liebiga: „wysokość plonów roślin zależy od składnika pokarmowego występującego w glebie w najmniejszej ilości”.

Jak więc rolnik może poprawić opłacalność produkcji roślinnej?

Może to zrobić poprzez analizę gleby w swoim gospodarstwie. Wiosna to odpowiedni termin do pobierania próbek glebowych. Dopiero na podstawie wyników analizy glebowej oraz wymagań konkretnych roślin układamy racjonalny plan nawożenia i ich zakup. Jest to ważne, ponieważ dzisiaj rolnik ma dostęp do kilkudziesięciu różnych nawozów, zarówno jedno jak i wieloskładnikowych. Dzięki temu przeznaczając określoną kwotę na nawozy w swoim gospodarstwie może dobrać je do wymagań konkretnych upraw, aby w pełni wykorzystać ich potencjał genetyczny. Z moich obserwacji wynika, że wielu rolników stosuje nawozy „na oko”, czyli bez określania rzeczywistych potrzeb nawozowych poszczególnych upraw. Nie można mówić o racjonalnym i oszczędnym nawożeniu bez wykonywania co 4 lata analizy gleby.

Gdzie taką próbę badania gleby można wykonać?

Glebę zbadać można w laboratoriach Okręgowych Stacji Chemiczno – Rolniczych, znajdujących się w każdym województwie. Badanie podstawowe gleb rolniczych na pH, zawartość fosforu, potasu i magnezu nie jest drogie, kosztuje kilkanaście złotych za próbę.

Jak pobrać próbki glebowe w gospodarstwie ?

Jest to bardzo ważna czynność. W zależności z jaką dokładnością ją wykonamy takie otrzymamy wyniki. Szczegółowy sposób pobierania próbek glebowych opisano w instrukcji pobierania próbek glebowych ( opracowana na podstawie PN-N-R-04031:1997).

Najlepiej aby rolnik sam pobierał próbki glebowe w gospodarstwie, ponieważ sam najlepiej zna swoje pola i wie doskonale , które działki ma wyrównane pod względem glebowym o zbliżonym ukształtowaniu terenu. Wystarczy wtedy kilka próbek. Tam gdzie są znaczne różnice tj. wzniesienia , zagłębienia ,czy miejsca gdzie rośliny słabo rosną to na tych areałach powinno się pobrać próbki oddzielnie. A oto kilka wybranych kroków prawidłowego pobrania próbek:

1) Zanim wyjdziemy w pole należy sporządzić szkic sytuacyjny pól gospodarstwa.

2) Na polach należy zakreślić zasięg powierzchni uprawianych roślin, np. okopowe, zboża, rzepak, strączkowe itp.

3) Powierzchnia użytku przypadająca na próbkę ogólną, przy wyrównanej pod względem glebowym powierzchni i ukształtowaniu terenu, nie może przekroczyć obszaru 4 ha.

4) Każdą próbkę należy przygotować oddzielnie dla każdej uprawy.

5) Aby sporządzić próbkę ogólną, tj. uśrednioną, która waży około 0,5 kg należy wcześniej pobrać 20 próbek pojedynczych, całość wymieszać i przenieść do pudełka lub woreczka, nadając numer na próbce zgodny ze sporządzonym wcześniej przez siebie szkicem pól.

6) Próbki pobieramy najlepiej za pomocą laski glebowej. Można także pobrać za pomocą świdra czy szpadla. Zalecana głębokość pobierania wynosi od 0 do 20 cm.

7) Próbek nie należy pobierać na obrzeżach pola do 5 m, w miejscach po stogach i kopcach, w rowach, żwirowiskach.

8) Próbki tak opisane wraz z opisanym szkicem gospodarstwa należy jak najszybciej zapakować i dostarczyć bezpośrednio lub pocztą do Stacji Chemiczno-Rolniczej, albo przekazać pracownikowi terenowemu SCHR.

Reasumując pamiętajmy, że nawożenie jest uzupełnieniem braków składników pokarmowych w glebie, a prawidłowe nawożenie zwiększa nie tylko wysokość plonów, ale poprawia także żyzność gleby i wpływa na nasze środowisko naturalne. W konsekwencji przyczynia się do ograniczenia zużycia nawozów w gospodarstwie i przyczynia się do obniżenia kosztów produkcji roślinnej. Należy ubolewać, że dostęp do tego typu laboratoriów przez rolników jest niewielki. Powinny one być w trosce o nasze środowisko w każdym powiecie. Być może gdyby były one bliżej rolnika tak jak to było parę lat wcześniej przy ODR to rolnik badałby glebę częściej.

Źródło:

BIP Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Warszawie

Obecnie obserwujemy, że wiele gospodarstw stosuje bardzo uproszczony płodozmian, w którym dominuje uprawa zbóż. Przyczynia się to do obniżenia poziomu substancji organicznej w glebie, wzrostu erozji gleb i obniżenia pojemności sorpcyjnej gleby co ma szczególnie znaczenie w rejonie Wielkopolski gdzie występuje deficyt wody.

Aby przeciwdziałać temu zjawisku można uprawiać w gospodarstwie międzyplony a dodatkowo przystępując do programu Rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach PROW 2014-2020 uzyskać dodatkowe płatności. Międzyplony uprawia się w ramach pakietu 2. Ochrona gleb i wód , wariantu 2.1 Międzyplony. Początkowo pakiet ten mógł być realizowany tylko na:

• obszarach szczególnie zagrożonych erozją wodną
• obszarach o niskiej zawartości próchnicy
• obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego.

Obecnie wiemy że po uchwaleniu Ustawy Prawo Wodne na terenie całego kraju obowiązuje Dyrektywa azotanowa więc uprawa międzyplonów w ramach działania rolno-środowiskowo-klimatycznego jest możliwa wszędzie. Przystępując do programu musimy spełniać pewne zobowiązania:

• rośliny w międzyplonie wysiewa się w terminie do 15 września
• obowiązuje zakaz nawożenia międzyplonu
• obowiązuje zakaz stosowania środków ochrony roślin w międzyplonie
• nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych
• obowiązuje przyoranie międzyplonu, z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym
• obowiązuje zakaz wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca
• dopuszcza się wysiew minimum 3 gatunków roślin w międzyplonie przy czym gatunek rośliny dominującej w mieszance lub gatunki zbóż nie mogą przekroczyć 70% jej składu. W skład mieszanki mogą wchodzić rośliny jare jak i ozime.
• dopuszcza się wypas mieszanek roślin jarych jesienią, a mieszanek roślin ozimych wiosną
• obowiązuje zakaz stosowania w mieszance samych roślin zbożowych
• obowiązuje zakaz uprawy w plonie głównym mieszanki tych samych roślin (w przypadku międzyplonu ozimego również form jarych)

Ważny jest dobór roślin w międzyplonie, który powinien uwzględniać posiadane gleby, panujące na nich stosunki wodne oraz możliwe terminy siewu roślin. Cenne do uprawy są zwłaszcza rośliny bobowate, które dodatkowo oprócz materii organicznej wiążą azot wzbogacając glebę w ten plonotwórczy pierwiastek. Dobierając rośliny w międzyplonie warto zwrócić również uwagę na wysokość roślin by dobierać rośliny o różnej wysokość, stopień pokrycia gleby przez rośliny oraz posiadany przez nie system korzeniowy. Rodzaj systemu korzeniowego wpływa na penetrację gleby, jej lepsze napowietrzenie, przerwanie podeszwy płużnej. Dobrym rozwiązaniem będzie udział większej liczby roślin w międzyplonie, badania naukowe udowodniły, że optymalna liczba roślin w międzyplonie to około 6 gatunków. Godne do stosowania w mieszankach poplonowych to: łubiny, seradela, koniczyny, facelia, rzodkiew, perko, wyka, gorczyca, rzepik, gryka i nostrzyk.

Uprawa międzyplonów stanowi więc przerywnik w uprawie zbóż, ale również może przyczynić się do ograniczenia rozwoju chwastów, ochrony przed chorobami i szkodnikami glebowymi, hamować rozwój nicieni i poprawiać stan fitosanitarny gleby.

Informacja na podstawie: ARiMR Program Rolnośrodowiskowo-klimatyczny

Producenci rolni, będący osobami fizycznymi mogą organizować się w grupy producentów rolnych, a tym samym być jej członkami, jeśli prowadzą działalność rolniczą stosownie do treści art. 4 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.

Zgodnie z ww. przepisem działalność rolnicza oznacza produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych, w tym zbiory, dojenie, hodowlę zwierząt oraz utrzymywanie zwierząt do celów gospodarskich; w ramach ww. działalności rolnej prowadzą gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.

Odnosząc się do przesłanki prowadzenia gospodarstwa rolnego, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2016, poz. 617 z późn. zm.), za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Ponadto stosownie do art. 4 ust. 1 ww. rozporządzenia PEiRE(UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r.:

1. „rolnik” oznacza osobę fizyczną lub prawną, bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, których gospodarstwo rolne jest położone na obszarze objętym zakresem terytorialnym Traktatów, określonym w art. 52 TUE w związku z art. 349 i 355 TFUE, oraz które prowadzą działalność rolniczą,
2. „gospodarstwo rolne” oznacza wszystkie jednostki wykorzystywane do działalności rolniczej i zarządzane przez rolnika, znajdujące się na terytorium tego samego państwa członkowskiego,

Natomiast zgodnie z §1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 lutego 2016 r. w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać plan biznesowy grupy producentów rolnych, plan biznesowy zawiera m.in.:

1. wskazanie posiadanych przez członków grupy w zakresie produkcji produktu lub grupy produktów, ze względu, na które grupa została utworzona:

• numerów i powierzchni działek ewidencyjnych, na których jest prowadzona produkcja – w przypadku produkcji roślinnej, albo,
• liczby i gatunków zwierząt, a w przypadku zwierząt gospodarskich objętych obowiązkiem zgłoszenia do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, również numerów siedzib tych stad – w przypadku produkcji zwierzęcej,

2. zestawienie budynków, budowli, maszyn, urządzeń lub środków transportu, będących w posiadaniu grupy i poszczególnych członków grupy, wykorzystywanych do produkcji produktu lub grupy produktów, ze względu, na które grupa została utworzona, na dzień złożenia wniosku o uznanie grupy,

Członek grupy oprócz bycia właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, powinien także posiadać budynki, budowle, maszyny i urządzenia lub środki transportu, wykorzystywane do produkcji produktów, ze względu, na które grupa została utworzona, aby można było stwierdzić, że prowadzi działalność rolniczą. Uwzględniając powyższe, gospodarstwo rolne członka grupy producentów rolnych powinno być definiowane jako samodzielnie zarządzana oraz technicznie i ekonomicznie samodzielna jednostka wytwarzająca produkty rolne.

Przypadek, gdy dwóch lub więcej członków grupy prowadzi „wspólną produkcję rolną”, zamieszkując pod tym samym adresem i korzystając z tej samej infrastruktury, może zostać potraktowany jako brak odrębności gospodarstw, brak odrębności prowadzonej produkcji przez członków grupy producentów rolnych. Produkcja każdego z członków grupy powinna być możliwa do wyodrębnienia i zidentyfikowania jako produkcja odrębnej jednostki produkcyjnej, również w zakresie wielkości dostaw do grupy producentów przez poszczególnych członków, aby uniknąć wątpliwości podczas prowadzonych kontroli związanych zarówno z potwierdzaniem spełniania warunków uznania, jak i z przyznawaniem wsparcia w ramach działania 9 PROW 2014-2020.

Na etapie ubiegania się przez grupę producentów rolnych o nadanie statusu uznania, ARiMR analizuje przesłanki ewentualnego wystąpienia „sztucznych warunków”, w celu zapobieżenia sytuacji, w której dany podmiot stworzył sztuczne warunki w celu uzyskania statusu grupy producentów rolnych, a tym samym możliwości pozyskania nieuprawnionych korzyści finansowych.

​

Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Poznaniu serdecznie zaprasza na szkolenie nt.

„Odnawialne źródła energii (OZE) szansą na poprawę jakości powietrza”.

Cel szkolenia: Podwyższenie wiedzy uczestników szkolenia, uczniów szkół rolniczych/leśnych oraz mieszkańców obszarów wiejskich w zakresie możliwości poprawy jakości powietrza, wykorzystania technologii OZE oraz ich zastosowania w przedsiębiorczości i przedsięwzięciach komunalnych.

Szkolenie współfinansowane jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Szkolenie jest skierowane do doradców i specjalistów Ośrodka Doradztwa Rolniczego, przedstawicieli Lokalnych Grup Działania, pracowników jednostek samorządowych, nauczycieli szkół rolniczych i leśnych oraz mieszkańców wsi i przedsiębiorców z terenu województwa wielkopolskiego.

Seminarium odbędzie się w siedzibie Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Poznaniu, ul. Winogrady 63 oraz na terenie województw wielkopolskiego i lubelskiego.

Termin szkolenia: 26-30 sierpnia 2019 r.

Szkolenie finansowane jest z „Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie” w ramach umowy DOW/17/2019 z Urzędem Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu, w ramach Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, Plan operacyjny na lata 2018-2019, w ramach konkursu nr 3/2019.

Kartę zgłoszenia oraz Informację o uczestniku formy edukacyjnej (do pobrania poniżej) prosimy przesłać mailem (skan) na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.; pod nr faksu: 618201971.

Osoby do kontaktu w sprawach merytorycznych i organizacyjnych: Przemysław Lecyk/Grzegorz Cetner – CDR Oddział w Poznaniu, Zespół Rozwoju Obszarów Wiejskich, tel. 61 8232081 wew. 124.

Do pobrania:

• karta zgłoszenia uczestnictwa,
• harmonogram zajęć.