Obecnie obserwujemy, że wiele gospodarstw stosuje bardzo uproszczony płodozmian, w którym dominuje uprawa zbóż. Przyczynia się to do obniżenia poziomu substancji organicznej w glebie, wzrostu erozji gleb i obniżenia pojemności sorpcyjnej gleby co ma szczególnie znaczenie w rejonie Wielkopolski gdzie występuje deficyt wody.
Aby przeciwdziałać temu zjawisku można uprawiać w gospodarstwie międzyplony a dodatkowo przystępując do programu Rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach PROW 2014-2020 uzyskać dodatkowe płatności. Międzyplony uprawia się w ramach pakietu 2. Ochrona gleb i wód , wariantu 2.1 Międzyplony. Początkowo pakiet ten mógł być realizowany tylko na:
- obszarach szczególnie zagrożonych erozją wodną
- obszarach o niskiej zawartości próchnicy
- obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego.
Obecnie wiemy że po uchwaleniu Ustawy Prawo Wodne na terenie całego kraju obowiązuje Dyrektywa azotanowa więc uprawa międzyplonów w ramach działania rolno-środowiskowo-klimatycznego jest możliwa wszędzie. Przystępując do programu musimy spełniać pewne zobowiązania:
- rośliny w międzyplonie wysiewa się w terminie do 15 września
- obowiązuje zakaz nawożenia międzyplonu
- obowiązuje zakaz stosowania środków ochrony roślin w międzyplonie
- nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych
- obowiązuje przyoranie międzyplonu, z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym
- obowiązuje zakaz wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed dniem 1 marca
- dopuszcza się wysiew minimum 3 gatunków roślin w międzyplonie przy czym gatunek rośliny dominującej w mieszance lub gatunki zbóż nie mogą przekroczyć 70% jej składu. W skład mieszanki mogą wchodzić rośliny jare jak i ozime.
- dopuszcza się wypas mieszanek roślin jarych jesienią, a mieszanek roślin ozimych wiosną
- obowiązuje zakaz stosowania w mieszance samych roślin zbożowych
- obowiązuje zakaz uprawy w plonie głównym mieszanki tych samych roślin (w przypadku międzyplonu ozimego również form jarych)
Ważny jest dobór roślin w międzyplonie, który powinien uwzględniać posiadane gleby, panujące na nich stosunki wodne oraz możliwe terminy siewu roślin. Cenne do uprawy są zwłaszcza rośliny bobowate, które dodatkowo oprócz materii organicznej wiążą azot wzbogacając glebę w ten plonotwórczy pierwiastek. Dobierając rośliny w międzyplonie warto zwrócić również uwagę na wysokość roślin by dobierać rośliny o różnej wysokość, stopień pokrycia gleby przez rośliny oraz posiadany przez nie system korzeniowy. Rodzaj systemu korzeniowego wpływa na penetrację gleby, jej lepsze napowietrzenie, przerwanie podeszwy płużnej. Dobrym rozwiązaniem będzie udział większej liczby roślin w międzyplonie, badania naukowe udowodniły, że optymalna liczba roślin w międzyplonie to około 6 gatunków. Godne do stosowania w mieszankach poplonowych to: łubiny, seradela, koniczyny, facelia, rzodkiew, perko, wyka, gorczyca, rzepik, gryka i nostrzyk.
Uprawa międzyplonów stanowi więc przerywnik w uprawie zbóż, ale również może przyczynić się do ograniczenia rozwoju chwastów, ochrony przed chorobami i szkodnikami glebowymi, hamować rozwój nicieni i poprawiać stan fitosanitarny gleby.
Informacja na podstawie: ARiMR Program Rolnośrodowiskowo-klimatyczny