W dniu 10 lipca 2011 roku w Benicach w gminie Krotoszyn odbyła się V Wystawa Zwierząt Gospodarskich i Domowych.
Pracownicy Zespołu Doradczego w powiecie krotoszyńskim zorganizowali wspólnie z pracownikami ARiMR w Krotoszynie stoisko, przy którym udzielane były fachowe porady dla rolników. Stoisko cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem ze strony uczestników wystawy i zaproszonych gości.
W trakcie trwania imprezy zostało przeprowadzone szkolenie dla kobiet przez pracownika WODR oraz pracownika Centrum Profilaktyki Zdrowotnej w Krotoszynie - "Zdrowie kobiety -niedpłatne działania profilaktyczne".
Wystawie zwierząt towarzyszyły pokazy maszyn rolniczych. Dodatkowa atrakcją były pokazy konne, zawody strzeleckie oraz pokazy rycerskie.
Organizatorem wystawy był Urząd Miejski w Krotoszynie, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska oraz Rada sołecka i Sołtys wsi Benice.
Opracowała:
Anna Dzięcioł
Małgorzata Król
ZNACZENIE WODY W PRODUKCJI BYDŁA.
.
Znaczenie wody w produkcji zwierząt jest nie mniejsze niż paszy. Swobodny dostęp do odpowiedniej ilości czystej wody to warunek zdrowia zwierząt i ich wysokiej wydajności.Konieczne jest przy tym nie tylko zachowanie odpowiedniej proporcji składników energetycznych i białkowych, lecz także zapewnienie właściwej, półpłynnej struktury fizycznej treści żwacza. Czynnikiem stymulującym łaknienie, a więc pobieranie paszy, i zapewniającym wymienione optimum strukturalne, tak ważne u przeżuwaczy, jest woda. Nie jest ona wprawdzie składnikiem pokarmowym, lecz jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów fizjologicznych i przemian biochemicznych zachodzących w każdym organizmie. W codziennej praktyce pojenie bydła (zwierząt) bywa bardzo często niedoceniane, co odbija się negatywnie na jego zdrowiu i wydajności. To właśnie woda:
- tworzy podstawowe środowisko dla każdej żywej komórki, w którym zachodzą wszystkie
reakcje chemiczne związane z funkcjonowaniem i przemianą materii, m.in. oddychanie i
odżywianie wewnątrzkomórkowe, w niej rozpuszczane są substancje odżywcze;
- jest składnikiem budulcowym płynów ustrojowych zwierząt : krwi, limfy, płynu
mózgowo
rdzeniowego, moczu, soków trawiennych, żółci, łez i potu;
- stanowi środek transportu wewnątrzustrojowego substancji odżywczych, hormonów,
witamin, enzymów, z nią wydalane są na zewnątrz powstające w wyniku przemian
metabolicznych produkty odpadowe, których organizm musi się pozbyć, aby nie doszło
do jego zatrucia;
- uczestniczy w regulacji ciśnienia osmotycznego i pH ;
- bierze udział w utrzymaniu i kontroli temperatury wewnętrznej ciała, posiada dużą
pojemność cieplną i wysokie ciepło właściwe, co zmniejsza wahania temperaturowe
chroniąc organizm przed nagłymi skokami temperatur, bierze ogromny udział
w termoregulacji;
- uczestniczy w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej;
- jest czynnikiem stymulującym pobieranie paszy zapewniając optymalną półpłynną
strukturę fizyczną treści żwacza powstającą w wyniku pobierania pasz;
- stanowi środowisko dla bakterii żyjących w żwaczu;
- u krów mlecznych wydalana jest jako składnik mleka (ok.87,6% składników mleka
stanowi woda), dlatego jej niedobór limituje wysoką wydajność.
Bez wody nie ma życia. I chociaż wartości wody nie można wyrazić w jednostkach pokarmowych, to jednak utrata z organizmu zwierzęcego 4-5% wody w stosunku do masy ciała powoduje zmniejszenie apetytu, 6-10% – wywołuje zaburzenia w koordynacji ruchu,12-14% – powoduje pękanie wysuszonej skóry oraz zaburzenia nerwowe, a 22% prowadzi do śmierci zwierzęcia. Niedobory wody powodują zanik apetytu, zmniejszenie wykorzystania paszy, obniżenie mleczności i przyrostów wagi ciała. .Zapotrzebowanie bydła na wodę zależy od: szybkości jej wydalania z organizmu, czyli związane jest z porą roku, temperaturą otoczenia, wiekiem zwierzęcia, okresem laktacji, zaawansowaniem ciąży, a także zawartością suchej masy w paszy, wydajnością mleczną oraz uwarunkowaniami genetycznymi.
Mając na uwadze prawidłowe żywienie krów należy pamiętać, że jednym z warunków uzyskania wysokiej wydajności bydła jest zapewnienie mu możliwości korzystania
z odpowiedniej ilości czystej i zdrowej wody. Woda pita przez bydło powinna być zawsze świeża, bez smaku i zapachu, odczynie zbliżonym do obojętnego. Jej najlepsza temperatura to taka, która zbliżona jest do temperatury ciała .Ma to duże znaczenie zwłaszcza zimą – zbyt zimna woda ogranicza jej pobieranie, latem natomiast może być chłodna, dzięki czemu pełnić będzie także funkcję schładzania organizmu zwierząt Dlatego należy starać się o utrzymanie temperatury wody na poziomie 20 0 C, a w żadnym wypadku nie dopuścić do jej spadku poniżej 10 0 C. Można to osiągnąć wykorzystując ciepło ze schłodzonego mleka .Woda powinna być wolna od bakterii chorobotwórczych. Nie powinna także zawierać zbyt dużej ilości soli mineralnych i związków organicznych-mogą one nadawać wodzie nieprzyjemny smak, a zbytnia jej twardość związana z nadmiarem związków mineralnych może ponadto być przyczyną zaburzeń w gospodarce wodno-mineralnej u pojonych zwierząt. Zapotrzebowanie na wodę wzrasta wraz z wiekiem. Dobowe pobranie wody przez cielęta do 3 miesiąca życia powinno wynosić 20% ich masy ciała., od 3 do 6 miesiąca 12%.Są bardzo wrażliwe na niedobór wody ,a ich kondycja i życie zależy od pojenia. Normy zapotrzebowania zwierząt na wodę powinny być tylko wskaźnikiem, gdyż rzeczywiste potrzeby są bardzo zmienne i zależne od wielu czynników .Przykładowo maksymalne dzienne spożycie wody przez jałówkę ważącą 400 kg sięga okresowo 60 l, chociaż przeciętnie wynosi 30 l .Powinno się to zawsze uwzględniać i zapewnić zwierzętom możliwość swobodnego dostępu do odpowiednich i właściwie rozmieszczonych poideł. Bydło mleczne pije wodę nawet 14 razy na dobę. Dlatego ograniczenie pojenia do 3 lub 4 razy dziennie może poważnie zmniejszyć ilość udojonego mleka. By zapewnić zwierzętom wystarczający dostęp do wody zaleca się stosowanie poideł wszędzie tam gdzie jest to możliwe. W systemie uwięziowym instalowane są poidła automatyczne. Najlepiej montować jedno poidło na zwierzę .Dla obór wolnostanowiskowych na rynku dostępnych jest kilka rodzajów poideł, począwszy od pojedynczych miskowych, poprzez różnego rodzaju korytowe jedno- i dwukomorowe, zbiornikowe, kończąc na niezamarzających izolowanych i podgrzewanych.
Tak bardzo potrzebna woda w produkcji zwierzęcej, niestety często jest niedoceniana. Bez należytego pojenia nie ma mowy o wysokiej ich produkcyjności, tak więc codziennie należy kontrolować stan poideł i szybkość wypływu z nich wody, zwracając ponadto szczególną uwagę na jej jakość. Wystarczy odpowiedzieć na pytanie, czy hodowca napiłby się wody, którą poi swoje zwierzęta.
Jerzy Mikołajczak
WODR Poznań
„Piękna Wieś Gminy Siedlec 2011"
Na terenie gminy Siedlec rozpoczął się konkurs „ Piękna Wieś".
Konkurs ma służyć systematycznej poprawie wyglądu estetycznego wsi, upiększaniu poszczególnych zagród wiejskich i obiektów użyteczności publicznej. Ma też stanowić płaszczyznę rozwijania wszechstronnej aktywności samorządów wiejskich.
Współzawodnictwo konkursowe prowadzone i oceniane jest w następujących trzech grupach:
- wsie duże
- wsie średnie
- wsie małe.
Decyzję o przystąpieniu do konkursu podejmuje właściwa Rada Sołecka. W każdej z grup przyznane będą miejsca od I do III oraz nagrody pieniężne.
Kryteria oceny obejmują: Aktywność społeczna mieszkańców wsi czyli działania przyczyniające się do rozwoju lokalnego miejscowości pod względem gospodarczym, społecznym i kulturowym, działania podnoszące estetykę wizualną miejscowości . Ogólny wygląd wsi – czystość i porządek na drogach, chodnikach i poboczach oraz pielęgnacja i utrzymanie terenów zielonych. Organizacja imprez o znaczeniu lokalnym – tutaj oceniane są imprezy organizowane przez społeczność danej wsi.
W dniach 28- 30 czerwca 2011r. odbył się pierwszy objazd komisji konkursu. Ocena wyników konkursu obejmuje okres od 1 czerwca do 31 października 2011r. Podsumowanie i rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 20011r.
Już po pierwszym objeździe widać jak nam wsie pięknieją, gustowne ogrodzenia, pełne ozdobnych krzewów ze smakiem prowadzone ogrody, udekorowane kwiatami balkony, a mieszkańcy wykazują niesamowita aktywność.
Katarzyna Kaczmarek
ZD w powiecie wolsztyńskim
W tym roku na Dniu Zagrody w powiecie rawickim spotkaliśmy się w gospodarstwie rolnym Państwa Jolanty i Henryka Janowiczów w Sobiałkowie. Organizatorem tego dnia była Magdalena Rosolska, doradca rolny pracujący na terenie gminy Miejska Górka.
To już tradycja Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, że spotykamy się z rolnikami co roku w innej gminie i innym gospodarstwie.Dzięki gościnności Państwa Janowiczów mogliśmy zobaczyć jak prowadzą swoje gospodarstwo oraz dowiedzieć się jak rozwijało się w ostatnich latach.
O tym, że było co oglądać, świadczą załączone zdjęcia.
Państwo Jolanta i Henryk przejęli gospodarstwo w 1996 roku.
Wówczas miało ono 25 ha. W miarę możliwości dokupowano ziemi i gospodarstwo sukcesywnie powiększało się.
Znaczące inwestycje rozpoczęły się w 2001 roku. Wówczas przeprowadzono remont domu oraz powstała odchowalnia na piętrze chlewni macior luźnych. W późniejszym czasie dobudowano porodówki i odchowalnie.
W 2004 roku rozpoczęto budowę tuczarni.
Kolejna inwestycją był zakup ciągnika dofinansowany z programu SAPARD.
W kolejnych latach z pozyskanych środków z programu SPO uzupełniono park maszynowy oraz dokupiono elementy wyposażenia odchowalni i porodówek.
W tej chwili Państwo Janowicz czekają na pozytywne rozpatrzenie wniosku złożonego na zakup maszyn z programu PROW 2007-2013.
Zapał gospodarzy i ich ciężka praca wpłynęły na rozwój gospodarstwa, które na obecną chwilę posiada 150 ha gruntów własnych oraz 50 ha dzierżawionych.
Głównym kierunkiem produkcji jest trzoda chlewna w cyklu zamkniętym. Produkcja roślinna to w głównej mierze zboża na paszę: pszenica ozima, pszenżyto, jęczmień jary i ozimy, mieszanki zbożowe jare, a także 34 ha buraków cukrowych oraz 10 ha kukurydzy słodkiej kontraktowanej w zakładzie przetwórczym Pudliszki.
O produkcji zwierzęcej można by wiele napisać. Stado podstawowe to 200 macior wraz z loszkami remontowymi.
Na stanie jest ok. 800 szt. prosiąt, 650 szt. warchlaków oraz 620 szt. tuczników.
Żywienie oparte jest na głównie na paszach własnych, a także zakupionych oraz koncentratach PROVIMI.
Wyproszenia są grupowe ok. 20-24 szt. macior w cyklu co 3 tygodnie. Prosięta odsadzane są w wieku 4 tygodni i trafiają do odchowalni do 9 tygodnia, później do tuczarni.
Maciory luźne, porodówka i odchowalnia znajdują się na rusztach, natomiast tucz odbywa się na głębokiej ściółce.
Państwo Janowiczowie bardzo dbają o środowisko, to priorytet ich gospodarstwa, dlatego spełniają wszystkie wymogi związane z cross compliance.
W trakcie spotkania rolnicy mieli okazję posłuchać wykładów: Pana Jarosława Górskiego pracownika WODR w Poznaniu na temat nowych przepisów VAT w gospodarstwach rolnych oraz Pana Stefana Durowicza z firmy Concordia na temat ubezpieczeń rolnych. Bieżące informacje na temat działalności ARiMR przedstawił Pan Karol Hajduk z Biura Powiatowego ARiMR w Miejskiej Górce.
Nad przebiegiem spotkania czuwał kierownik ZD Rawicz Pan Ryszard Bijak.
Zagrożenia zdrowia dzieci i młodzieży angażowanych do prac w gospodarstwie rolnym
Napisane przez Teresa Ewa TuliszkaZagrożenia zdrowia dzieci i młodzieży angażowanych do prac
w gospodarstwie rolnym
Warunki pracy w rolnictwie należą do najgorszych, mimo iż następuje rozwój mechanizacji, chemizacji i nowoczesnej agrotechniki. Prace w gospodarstwie rolnym prowadzone są często przy niesprzyjającej pogodzie, z użyciem przestarzałego i mało wydajnego sprzętu rolniczego. Niska dochodowość produkcji rolnej większości gospodarstw nie sprzyja poprawie poziomu bezpieczeństwa.
Ukształtowane wśród starszych rolników nawyki i metody pracy utrudniają korzystanie z dokonującego się rozwoju wiedzy i techniki. Taki stan skutkuje licznymi wypadkami przy pracy rolniczej, chorobami oraz innymi schorzeniami związanymi z pracą. Najtrudniejszą i najboleśniejszą sprawą są wypadki, którym ulegają dzieci, pomagające w pracy lub przebywające w pobliżu pracujących rodziców. Ponadto osoby przyjeżdżające na wieś mogą tam także przywozić swoje dzieci, zapewne nieświadome, że wkraczają w miejsce pracy.
Fakt, że dziecko potrafi uruchamiać i obsługiwać maszyny, nie świadczy jeszcze o tym że może przy nich samodzielnie pracować. Jest mniejsze i słabsze fizycznie od dorosłych oraz mniej odporne psychicznie i emocjonalnie. Dziecko prowadzące ciągnik nie przewidzi wielu zdarzeń i nie oceni realnie ryzyka. Na nierównościach terenu, gdy maszyna się przechyla, może wpaść w panikę i nie zapanować nad sytuacją. Przy cofaniu ciągnikiem ma mniejsze pole widzenia ze względu na niższy wzrost, może więc nie zauważyć osoby lub przedmiotu będącego z tyłu i spowodować wypadek. Z uwagi na to, aby zapobiec nieszczęściom, nie należy dzieciom powierzać prac związanych z obsługą ciągnika czy kombajnu. Należy uniemożliwić im uruchomienie maszyn i urządzeń, zabierać ze sobą kluczyki, zamykać kabinę.
Gdy myślimy o bezpieczeństwie miejsca pracy w gospodarstwie rolnym, należy zacząć od przeprowadzenia oceny ryzyka dla dzieci. Należy określić, co może wyrządzić krzywdę dzieciom. Mogą to być:
- Pojazdy
- Maszyny rolnicze
- Osadniki szlamowe
- Systemy magazynowania (od stogów siana po silosy zbożowe)
- Niezabezpieczone ciężkie przedmioty (np. bele)
- Niebezpieczne substancje chemiczne
- Hałas
Należy rozważyć, kto może ucierpieć i w jaki sposób, trzeba również pamiętając o gościach przybywających do gospodarstw rolnych. Dzieci w gospodarstwach rolnych zazwyczaj odnoszą obrażenia w wyniku połączenia czynników związanych z:
- Zagrożeniem (np. sadzawka jest głęboka i zamulona).
- Naturą dziecka (np. małe dziecko umie już chodzić, lubi wodę, chętnie odkryje coś nowego, nie umie pływać).
- Czynnikami czasu i miejsca (np. dzwoniący telefon odrywa dorosłego opiekuna od dziecka, a w pobliżu znajduje się sadzawka).
Należy przyjąć ogólne środki bezpieczeństwa, a więc należy nauczyć się udzielania pierwszej pomocy oraz poznać schemat postępowania przy wypadkach lub w sytuacjach awaryjnych. Podstawą to zapewnić nadzór dzieciom, wyznaczyć bezpieczne miejsca zabaw dla dzieci oraz ustalić wyraźne zakazy dla dzieci i zapewnić ich przestrzeganie. Bardzo ważna jest edukacja rodziców na szkoleniach specjalistycznych w zakresie bezpieczeństwa w gospodarstwie.
Dzieci do 15 roku życia nie mogą być angażowane w prace gospodarskie. Jednak życie pokazuje, że te przepisy są tylko teorią. Rodzice jednak bardzo często angażują dzieci do wielu prac gospodarskich.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy zobowiązuje dzieci do podejmowania różnych prac na rzecz rodziny. Artykuł 90 § 2 Kodeksu stwierdza, że „dziecko, które
pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest zobowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie”.
Jednakże, aby udział dziecka w pracach rolnych miał charakter wychowawczy, należy przestrzegać następujących zasad:
- praca i pomoc dzieci nie powinna się odbywać kosztem czasu
przeznaczonego na naukę, sen i wypoczynek,
- prace powierzone dzieciom nie mogą przekraczać ich możliwości fizycznych, nie powinny narażać je na ryzyko urazów i wypadków oraz stwarzać zagrożeń dla rozwoju psychicznego i fizycznego.
Uregulowania prawne dotyczące angażowania dzieci do pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym Konwencja nr 138 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 1973 roku w sprawie minimalnego wieku do pracy określa, że dzieci poniżej 15 roku nie można zatrudniać do pracy. W szczególnych przypadkach Konwencja dopuszcza możliwość zatrudnienia dzieci w wieku 13-15 lat pod pewnymi warunkami.
Ogólny zakres pojęcia „dziecko” w prawie polskim jest zgodny z ustaleniami Konwencji Praw Dziecka. W jej rozumieniu „dziecko” oznacza każdą istotę
ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat. Polskie przepisy prawa pracy wyróżniają pojęcie osób młodocianych, to jest dzieci w wieku od 15 do
18 lat. Trzeba jednak podkreślić, że w ustawodawstwie polskim używane są także inne terminy, jak na przykład "młodociany" i "małoletni". W rozumieniu Kodeksu Pracy "młodocianym" jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła lat 18, natomiast w rozumieniu Kodeksu Cywilnego "małoletnim" jest osoba, która ukończyła 13 lat, a nie ukończyła 18 lat.
Przepisy prawa pracy dopuszczają możliwość ograniczonego zatrudniana młodocianych pod warunkiem, że ukończyli oni przynajmniej szkołę podstawową, a podejmowane prace służą praktycznemu przygotowaniu do wykonywania zawodu, ponadto młodociany pracownik musi posiadać orzeczenie lekarskie stwierdzające, że wykonywane prace nie będą
szkodliwe dla jego zdrowia.
Ogólnie rodzice mają prawo do angażowania dzieci do różnych prac, w tym prac związanych z funkcjonowaniem gospodarstwa rolnego, ale pod warunkiem, że wykonywane czynności nie stwarzają zagrożeń dla ich zdrowia i wszechstronnego rozwoju.
Rodzina jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem rozwoju dziecka, w którym rozpoczyna się proces poznawania i przyjmowania pracy jako jednej z wartości w życiu człowieka. Do podejmowania różnych prac na rzecz rodziny dziecko jest wręcz zobowiązane. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy daje rodzicom podstawę do takich oczekiwań stwierdzając w artykule 90 § 2, że „Dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich jest zobowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie”.
Jednakże rodzice nie mogą angażować dzieci do prac, które obciążają nadmiernie i stwarzają zagrożenia dla rozwoju, zdrowia i życia dziecka. Zalecenie nr 190 Międzynarodowej Organizacji Pracy – dotyczące zakazu i natychmiastowej likwidacji najgorszych form pracy dzieci – precyzuje, które prace mogą zagrażać zdrowiu, bezpieczeństwu lub moralności dzieci (art.3d); są to:
* prace, które narażają dzieci na nadużycia fizyczne, psychologiczne
* prace pod ziemią, pod wodą, na niebezpiecznych wysokościach lub
zamkniętych przestrzeniach;
* prace z niebezpiecznymi maszynami, urządzeniami i narzędziami lub praca
wiążące się z ręcznym przenoszeniem lub transportem ciężkich ładunków;
* prace w niezdrowym środowisku, które może na przykład narażać dzieci na
niebezpieczne substancje, czynniki lub procesy albo temperatury, poziomy
hałasu lub wibracje szkodliwe dla ich zdrowia;
* prace w szczególnie trudnych warunkach, zbyt długi czas pracy lub zajęcia
wykonywane nocą, a także w pomieszczeniach ograniczających jego
przestrzeń.
Jeżeli chodzi o typowe prace w rolnictwie, to dzieci i młodocianych nie wolno zatrudniać w szczególności tam, gdzie występują zagrożenia:
- Chorobami odzwierzęcymi.
- Chorobami alergicznymi, powodowanymi przez pyły i zanieczyszczenia powstające w hodowli drobiu i zwierząt hodowlanych .
- Szkodliwymi środkami ochrony roślin, pylistymi nawozami mineralnymi i wapnem nawozowym.
- Szkodliwym wpływem innych związków chemicznych, jak np.: impregnatami do drewna, rozpuszczalnikami organicznymi,
substancjami żrącymi i parzącymi.
Młodocianym nie wolno wykonywać prac przy obsłudze ciągników i rolniczych maszyn samojezdnych, młocarni, sieczkarni i innych maszyn, których obsługa może spowodować ryzyko wypadku. Również nie wolno przy koszeniu kosą, obsłudze buhajów, ogierów, knurów i tryków oraz obróbce drewna maszynami z napędem mechanicznym.
Wymienione przykłady dotyczą zakazu wykonywania niektórych prac przez pracowników młodocianych na podstawie umowy o pracę. W warunkach rodzinnego gospodarstwa rolnego nie mają one mocy prawnej!
Jakie prace dzieci mogą wykonywać?
Dzieci mogą być dopuszczone do pomocy przy wykonywaniu niektórych prac, ale pod pewnymi warunkami. Oczywiście prace te nie powinny przekraczać ich fizycznych i psychicznych możliwości. Przede wszystkim dzieci powinny być informowane o zagrożeniach przy wykonywaniu tych prac, ponieważ nie dysponują one jeszcze odpowiednią wiedzą i wyobraźnią, by przewidzieć czasami oczywiste niebezpieczeństwa. Jeżeli chodzi o konkretne prace to dzieci mogą, np. pomagać rodzicom przy przeprowadzaniu zwierząt na pastwisko oraz z pastwiska, przy niektórych pracach związanych z przygotowaniem karmy dla zwierząt, zbiorem roślin służących zwierzętom za karmę, zbiorze owoców czy pieleniu. Starsze dzieci mogą być angażowane już do cięższych prac, wszystko zależy od rozwagi i rozsądku rodziców.
Wykaz prac, których nie należy powierzać dzieciom do lat 15 w
gospodarstwach rolnych. Wykaz ten stanowi załącznik do listu, jaki wystosowali do rolników Główny Inspektor Pracy, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Minister Rolnictwa i Gospodarki żywnościowej.
- Kierowanie ciągnikami rolniczymi i innymi maszynami samobieżnymi
- Obsługa kombajnów do zbioru zbóż, zielonek i okopowych, maszyn żniwnych, kosiarek rolniczych, pras do słomy i siana, kopaczek do zbioru okopowych
- Sprzęganie i rozprzęganie maszyn i narzędzi rolniczych, przyczep i wozów z ciągnikami rolniczymi oraz pomaganie przy tych czynnościach.
- Przebywanie na pomostach sadzarek do ziemniaków oraz siewników i korygowania ich pracy poprzez strącanie nadmiaru sadzeniaków lub przegarnianie ziarna w skrzyni nasiennej.
- Obsługa maszyn do przygotowania pasz - sieczkarni, śrutowników, gniotowników, mieszalników, rozdrabniaczy. Obsługa młocarni, a zwłaszcza praca na górnym pomoście młocarni oraz przy współpracującej prasie do słomy.
- Przerzynanie drewna przy użyciu pilarki tarczowej ("krajzegi", "cyrkularki") oraz wykonywanie czynności pomocniczych przy tej pracy: podawanie i odbieranie materiału, usuwanie trocin i inne prace porządkowe.
- Wszelkie prace przy użyciu pił łańcuchowych (przecinanie pni, okrzesywanie gałęzi, prześwietlanie drzew itp.)
- Ścinanie drzew, ściąganie, załadunek i rozładunek drewna o średnicy większej niż 15 cm.
- Obsługa dmuchaw, przenośników taśmowych i ślimakowych.
- Załadunek, wyładunek i wysiew tlenkowego wapna nawozowego (wapna
palonego).
- Wszelkie prace z chemicznymi środkami ochrony roślin.
- Prace z użyciem rozpuszczalników organicznych.
- Topienie i podgrzewanie lepiku i smoły .
- Rozpalanie i obsługa pieców centralnego ogrzewania. Obsługa parników, kotłów do gotowania.
- Obsługa rozpłodników (buhajów, ogierów, knurów, tryków).
- Załadunek i rozładunek zwierząt, prace przy uboju i rozbiorze zwierząt.
- Opróżnianie zbiorników z nieczystościami płynnymi, wywóz gnojówki, gnojowicy i szamba
- Wykonywanie wykopów ziemnych, rowów i praca w wykopach; prace przy budowie i rozbiórce obiektów budowlanych
- Obsługa ładowaczy i mechanicznych podnośników.
- Prace w silosach zbożowych zamkniętych, zbiornikach i pojemnikach
- Wszelkie prace na wysokości ponad 3 metry na: pomostach, drabinach,
drzewach, dachach itp. Prace powyżej 1 metra nad ziemią/podłogą należą
do prac niebezpiecznych i należy zapewnić dziecku asekurację.
- Prace wykonywane z duzym chałasie, niedostatecznym oświetleniu i w
pomieszczeniach zapylonych pyłami pochodzenia roślinnego lub w zagrożeniu szkodliwymi czynnikami biologicznymi (roztocza, pasożyty zwierzęce, grzyby)
23.Prace związane z dźwiganiem i przenoszeniem ciężkich przedmiotów
24.Wykonywanie czynności wymagających długotrwałej, wymuszonej
pozycji
25. Spawanie elektryczne lub pomoc przy spawaniu.
Jednak o tym, czy dzieci biorą udział w pracach polowych, decydują rodzice, my nie możemy im tego zabronić. My możemy jedynie edukować rodziców na temat tych zagrożeń.
Oprac. Tuliszka Ewa
Polskie prawo zapewnia ochronę roślin i zwierząt, ekosystemów i krajobrazów oraz siedlisk i pojedynczych cennych obiektów przyrodniczych.
Podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa o ochronie przyrody z dnia 16. 04. 2004r. (Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.), zgodnie z którą ochrona przyrody polega na zachowaniu, zrównoważonym utrzymaniu oraz odnawianiu zasobów i składników przyrody. Dla zachowania bioróżnorodności najcenniejsze gatunki, ekosystemy i krajobrazy objęte są prawnymi formami ochrony przyrody (w Polsce jest ich 10). Są to:
- park narodowy
- rezerwat przyrody
- park krajobrazowy
- obszar chronionego krajobrazu
- ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów
- pomnik przyrody
- użytek ekologiczny
- zespół przyrodniczo – krajobrazowy
- stanowisko dokumentacyjne
- Natura 2000.
Ochrona środowiska jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej, kładzie się na nią coraz większy nacisk – także w rolnictwie. Oczekiwania społeczeństwa w zakresie produkcji bezpiecznej żywności, wymuszają też podejmowanie działań prośrodowiskowych. Ochrona środowiska na obszarach wiejskich realizowana jest m.in. poprzez Zasadę Wzajemnej Zgodności (ang. cross-compliance). Mechanizm ten obejmuje wymagania dotyczące utrzymywania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska (minimalne normy) oraz Podstawowe wymogi z zakresu zarządzania. Wymogi te nie są nowymi przepisami – stosowanie ich jest obecnie obowiązkowe dla gospodarstw rolnych. Nowym elementem jest powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich, a także płatności otrzymywanych w ramach działań zawartych w osi II PROW na lata 2007-2013, ze spełnianiem przez beneficjentów tych właśnie wymogów. Ochrona przyrody obejmuje obszar całej Polski i dotyczy wszystkich jej mieszkańców, a więc także rolników. Obowiązek ochrony przyrody wynika również z wymogów wzajemnej zgodności, które w zakresie ochrony środowiska obowiązują już od 1 stycznia 2009 roku. Wszystkie niemalże wymogi wzajemnej zgodności mogą przyczynić się do ochrony przyrody, w sposób pośredni lub bezpośredni. Na przykład w ramach wymogów Dobrej Kultury Rolnej zgodnej z ochroną środowiska istnieje obowiązek zapewnienia minimalnego poziomu utrzymania oraz przeciwdziałania niszczeniu siedlisk przyrodniczych, co sprowadza się do obowiązku zachowania w obrębie działki rolnej takich elementów krajobrazu, jak drzewa będące pomnikami przyrody i rowy do 2 metrów szerokości oraz oczka wodne o łącznej powierzchni do 100 m². Istnieje też zakaz niszczenia siedlisk roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową oraz siedlisk przyrodniczych występujących na obszarach objętych formami ochrony przyrody, tj. park narodowy itp., a także obowiązek ochrony zasobów wodnych przy nawadnianiu gruntów rolnych i ochrony trwałych użytków zielonych. Z kolei ochrona środowiska w ramach wymogów wzajemnej zgodności, w obszarze ochrony przyrody obejmuje ochronę ptaków i siedlisk przyrodniczych dzikiej fauny i flory, na podstawie wytycznych dwóch unijnych dyrektyw, tzw. dyrektywy ptasiej (chroniącej dzikie ptactwo i jego siedliska, szczególnie gatunki o znaczeniu priorytetowym dla Wspólnoty) i dyrektywy siedliskowej (zachowującej siedliska naturalne oraz gatunki dzikiej fauny i flory). Wymogi te w zasadzie dotyczą wszystkich rolników, część z nich jednak bezpośrednio dotyczy tylko tych rolników, których gospodarstwo lub jego część położona jest na obszarze Natura 2000.
Natura 2000 to spójna europejska sieć ekologiczna, której celem jest utrzymanie różnorodności biologicznej poprzez zachowanie i ochronę rodzajów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin, zwierząt i grzybów ważnych dla Wspólnoty Europejskiej. Wszystkich rolników obowiązuje zakaz umyślnego działania na szkodę ptaków objętych ochroną oraz ich siedlisk i ostoi, jak i roślin objętych ochroną. Oznacza to, że istnieje zakaz umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych ochroną, jak również zakaz umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub umyślnego płoszenia tych ptaków. Przestrzega się też zakazu umyślnego niszczenia siedlisk i ostoi ptaków podlegających ochronie. Również w strefach ochrony ostoi nie wycina się drzew lub krzewów, nie zmienia bezzasadnie stosunków wodnych, czy wznosi obiektów, instalacji i urządzeń. W przypadku ochrony siedlisk przyrodniczych zakazuje się umyślnego zrywania, niszczenia i uszkadzania oraz zbioru roślin objętych ochroną. Natomiast rolników gospodarujących na obszarze Natura 2000 dodatkowo obowiązują wymogi wynikające z planu ochrony lub planu zadań ochronnych, jeżeli takowe zostały opracowane. Zabrania się również podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000. Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 mogą być na nim realizowane po uzyskaniu odpowiedniej w tej sprawie decyzji administracyjnej.
Pamiętajmy jednak, że wymogi wzajemnej zgodności, to tylko niewielka część przepisów obowiązujących w Polsce w tych obszarach.
Wioletta Kmiećkowiak
Dział Ekologii i Ochrony Środowiska
USTAWA z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego
Napisane przezUSTAWA z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego w załączniku.
- Ustawa o jednostkach doradztwa rolniczego.pdf (3474 Pobrań)
Dnia 29 czerwca br. w Dębsku, w gminie Wielichowo na terenie powiatu grodziskiego, odbył się XVII Powiatowy Dzień Pola. Rolnicza impreza plenerowa organizowana już tradycyjnie w ostatnich dniach czerwca, ma na celu doskonalenie i uaktualnianie wiedzy rolniczej.
Rozpoczynając spotkanie, pani Genowefa Feldgebel – kierownik Zespołu Doradczego WODR w Grodzisku Wlkp. przywitała zaproszonych gości, rolników, przedstawicieli firm z branży rolniczej, doradców ekspertów z zakresu uprawy i ochrony roślin.
Wśród zaproszonych gości byli: Starosta Powiatu Grodziskiego - pan Mariusz Zgaiński, Wicestarosta Powiatu – pan Sławomir Górny, Burmistrzowie i Wójtowie gmin, reprezentant Dyrekcji WODR w Poznaniu - dr Tadeusz Przybecki, przedstawiciele samorządu powiatowego, samorządów gminnych, kierownicy powiatowych biur ARiMR, KRUS i WIR, przedstawiciele firm i instytucji pracujących na rzecz rolnictwa, oraz gospodarze wsi -członkowie Rady Sołeckiej i Koła Gospodyń Wiejskich.
Przybyli do Dębska rolnicy, poza tym że mieli możliwość znalezienia się w gronie znajomych po fachu z którymi mogli wymienić się doświadczeniami w prowadzeniu swoich gospodarstw, mieli również możliwość wysłuchania specjalistów z branży rolniczej, którzy podczas wykładów przekazali posiadaną wiedzę o sprawach aktualnych i nowych w rolnictwie. Wśród prelegentów byli: Andrzej Obst – główny specjalista ds. produkcji roślinnej WODR, Piotr Konieczny – główny specjalista ds. ekonomiki WODR w Poznaniu, Mariusz Górka - firma Ekoplon, Wojciech Adamski – firma Polnet, oraz Mariusz Grzelczyk – firma Monsanto.
Program imprezy był bardzo bogaty. Ważną częścią spotkania było seminarium na tematy związane nowoczesną wiedzą rolniczą z uwzględnieniem ochrony środowiska. Rolnicy z zainteresowaniem wysłuchali wykładów na tematy związane z uprawą zbóż, rzepaku oraz ochroną roślin uprawnych. Jak każdego roku, również i w tym odbyła się lustracja upraw rolnych, podczas której poddano ocenie przez specjalistów poszczególne rośliny. Na demonstracji polowej założonej u pana Tadeusza Śledzia z Dębska omówiono pszenżyto ozime odmiany „Borwo”, natomiast w gospodarstwie pana Kazimierza Bosego z Dębska można było obejrzeć przygotowaną kolekcję rzepaku ozimego. Przy tej okazji zebrani rolnicy i goście ubolewali nad ekstremalnymi warunkami pogodowymi w obecnym sezonie wegetacyjnym, oraz nad innymi czynnikami, powodującymi zły stan większości upraw, szczególnie rzepaku ozimego i zbóż jarych, co najprawdopodobniej wpłynie na znacznie niższe plonowanie poszczególnie roślin w tym roku.
W ramach spotkania odbył się również konkurs wiedzy rolniczej, w ramach którego wyróżnieni uczestnicy konkursu otrzymali nagrody rzeczowe ufundowane przez firmę- Handel Środkami Ochrony Roślin Małgorzaty i Ryszarda Minge, firmy Polnet oraz firmy Anex.
Po zakończeniu części merytorycznej nastąpiła część integracyjna spotkania. Podczas wspólnej kolacji i biesiadowania, swój wspaniały występ zaprezentował zespół „Mades” z Wielichowa.Na zakończenie imprezy, Pani Genowefa Feldgebel złożyła serdeczne podziękowania wszystkim uczestnikom przybycie, podkreślając że tak liczne przybycie i zainteresowanie tematyką, jest największą satysfakcją dla organizatorów, gdyż świadczy to o celowości organizacji tego typu imprez na rzecz środowiska wiejskiego.
Przedżniwna ocena kolekcji zbóż - CWS Sielinko 2011
Przygotowane przez Sebastian Woźniak
Przedżniwna ocena kolekcji zbóż - CWS Sielinko 2011
Zespół Doradczy WODR Poznań w powiecie nowotomyski zaprosił na czwartek 30 czerwca producentów rolnych do Sielinka na coroczne specjalistyczne spotkanie przedżniwne , które otworzył kierownik zespołu Krzysztof Labok . W części szkoleniowej jako pierwszy wystąpił prof. dr hab. Walenty Poczta z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ,który przedstawił wykład na temat „Kierunki zmian Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku". W tym zakresie omówił skalę jak również plusy i minusy rolniczych dopłat unijnych po akcesji Polski do UE. Przypomniał ,że w 2004 roku Polska otrzymała tylko 25 % dopłat w porównaniu do „starej UE" a maksimum wsparcia uzyska dopiero w 2013 roku i jest to 301 EUR na 1 ha wobec 330 EUR średnio w UE . Płatności te obejmują I i II filar WPR natomiast dopłaty bezpośrednie stanowią z tego 75% średniego wsparcia unijnego. Podkreślił ,że zmienia się struktura dochodów w gospodarstwach rolnych . Udział dopłat w dochodach rolników w Polsce wzrasta i w wielu gospodarstwach zbliża się do 50 % a w UE średni udział dopłat sięga 60% . Jakie są perspektywy reformy WPR na lata 2014 - 2020 trudno jest jeszcze dzisiaj dokładnie przedstawić bo nie wiadomo jakie zapadną rozstrzygnięcia . Jest wiele pytań np. jaki będzie budżet UE , jaka część budżetu będzie wyznaczona na WPR , ile będzie filarów WPR i jakie priorytety zostaną wyznaczone . Polska oczekuje przyjęcia zasady flat rate tj. jednolitej stawki płatności bezpośrednich w całej UE , która była korzystniejsza finansowo o ok.34 % od maksymalnego wsparcia w 2013 roku z drugiej strony jednak dopłaty w kilku krajach UE musiały by być zmniejszone o ponad 30 % co trudno im będzie się pogodzić. W każdym razie w latach 2014-2020 dopłaty dla rolnictwa będą a o ich wielkość ustali zasada status quo. Mogą być natomiast większe wymagania , które będą musiały spełnić gospodarstwa . Rolnicy z dużym zainteresowaniem wysłuchali wykładu i zadali wiele pytań w dyskusji.
Następny temat : „Nowości odmianowe w hodowli zbóż ozimych" przedstawił w formie prezentacji przedstawiciel HR „Danko" w Choryni Grzegorz Magdziak, który omówił najlepsze odmiany zbóż ozimych tej hodowli .
Po części wykładowej uczestnicy szkolenia wspólnie ze specjalistą WODR Andrzejem Obstem oraz doradcą Romanem Szulcem przeszli w pole na pokaz kolekcji odmian zbóż Centrum Wystawowo Szkoleniowym Sielinko gdzie zgromadzono odmiany firm nasiennych Danko , Poznańskiej Hodowli Roślin , HR Strzelce , HR Smolice , KWS – Lochow , Saatbau Linz i Saaten Union . Przedstawiono wizualnie poszczególne odmiany pszenicy , żyta , pszenżyta i jęczmienia jak również omówiono ich cechy gospodarcze przydatne do uprawy gospodarstwach. Rolnicy zwracali uwagę na występujące różnice w pokroju roślin , wymaganiach glebowych i odporność na suszę poszczególnych odmian. Spotkanie , które sprzyjało wymianie własnych ocen i doświadczeń zakończono tradycyjnie grochówką.
Kalendarium na lipiec - warzywnik i ogród ozdobny.
Warzywnik
- ostatnia dekada lipca jest terminem, przed którego upływem muszą być posadzone kalafiory późnych odmian;
- zbiorów fasoli karłowej z późnych upraw możemy oczekiwać tylko wówczas, gdy nie przekroczyliśmy ostatniego terminu jej siewu, przypadającego na 15 lipca;
- przez cały lipiec możemy jeszcze sadzić jarmuż;
- im wcześniej zbieramy owoce ogórków, tym szybciej zawiązują się następne;
- zahamowanie rozwoju ogórków prowadzi często do gorzknienia owoców;
- z początkiem lipca możemy wysiewać sałatę głowiastą, której rozsadę sadzić będziemy w sierpniu;
- na początku lipca możemy jeszcze wysiewać marchew, pod warunkiem, że będą to jeszcze wczesne odmiany;
- jeśli w sierpniu chcemy zbierać duże i soczyste owoce papryki, nie powinniśmy w lipcu żałować jej potrzebnych składników pokarmowych;
- pierwsza polowa lipca jest najkorzystniejszym terminem siewu jesiennej i zimowej rzodkwi;
- nawożenie rabarbaru w lipcu w istotny sposób przyczyni się do dobrego jego plonowania w następnym roku;
- kapusta brukselska tworzy tylko wówczas dobrze uformowane główki , gdy otrzymuje w lipcu dostatecznie dużo wody i składników pokarmowych;
- do sadzenia w lipcu kapusty głowiastej białej i włoskiej nadają się tylko wczesne odmiany o krótkim okresie wegetacji;
- pierwszy zbiór majeranku do suszenia przeprowadzamy, skoro tylko zawiążą się pączki kwiatów;
- jeżeli w lipcu zetniemy miętę do suszenia, możemy liczyć na jeszcze jeden dobry plon jesienią;
Ogród ozdobny
-ażeby pędy zdążyły przed jesienią dobrze zdrewnieć, ostatni raz nawozimy wszystkie róże w ciągu lipca;
- różom pnącym, które kwitną tylko raz w roku, radykalnie skracamy pędy z przekwitłymi kwiatami;
- nie można dopuścić do zawiązywania nasion na przekwitłych bylinach, gdyż powodowałoby to ich silne osłabienie;
- w lipcu zanikają liście prawie wszystkich wcześnie kwitnących roślin cebulowych. Możemy więc wykopywać cebulki;
- śnieżyczki, przebiśniegi, krokusy, szafirki drobnokwiatowe, śnieżyce wiosenne i cebulice hiszpańskie mogą rosnąć na tym samym miejscu kilka lat bez przesadzania;
- jeżeli chcemy zamienić jakąś powierzchnię ogrodową na trawnik, nasiona traw możemy siać jeszcze w lipcu;
Lidia Rybińska
Więcej...
Dzień Otwartej Zagrody w powiecie leszczyńskim
W dniu 7 czerwca 2011 roku w powiecie leszczyńskim odbył się Dzień Otwartej Zagrody. Spotkanie miało miejsce w Krzycku Wielkim, gmina Włoszakowice, w gospodarstwie agroturystycznym Pani Marii Beczkiewicz. Zaproszeni goście, ogrodnicy, rolnicy i doradcy zapoznali się z działalnością gospodarstwa agroturystycznego ”Mila”.
Tradycyjnie spotkanie było okazją do ugruntowania wiedzy na tematy: „Integrowana ochrona roślin w produkcji rolniczej” - wykład prowadził Pan Michał Piątek z Wielkopolskiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Delegatura w Lesznie; „Podatek VAT w gospodarstwach ogrodniczych i rolnych - zmiany w 2011 roku” - wykładowcą był główny specjalista WODR Poznań Jarosław Górski, który przeprowadził też pokaz „Ocena zagrożenia plantacji warzyw przez choroby i szkodniki, sposoby ich zwalczania”. Pokaz odbył się w gospodarstwie Pana Karola Pludry w Krzycku Wielkim, który specjalizuje się w uprawie szparagów.
Katarzyna Zielinska
ZD Leszno
W Nowej Wsi Ujskiej, gm.Ujście w dniu22.06.2011 r. odbyły się DNI POLA organizowane przez Wielkopolski OśrodekDoradztwa Rolniczego w Poznaniu – Zespół Doradczy w powiecie pilskim.
Głównym celem zorganizowanego spotkaniabyła prezentacja różnych wariantów ochrony roślin, nawożenia oraz przydatnościodmian zbóż ozimych i jarych do warunków klimatyczno-glebowych północnej Wielkopolski.
Z roku na rok impreza przyciągaliczne grono rolników zainteresowanych uprawą zbóż.
„Dni Pola” w Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Nowej Wsi Ujskiej
Przygotowane przez Jolanta Wieczorek
„Dni Pola” w Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Nowej Wsi Ujskiej
W dniu 21 czerwca 2011 roku odbyły się kolejne Dni Pola w miejscowości Nowa Wieś Ujska. Organizatorem spotkania był Zakład Doświadczalny Oceny Odmian z Nowej Wsi Ujskiej i firma AGROPLON z Piły.
Program spotkania przebiegał następująco:
- Otwarcie spotkania – Mieczysław Janik – Vice Prezes Zarządu AGROPLON sp. z o.o w Pile.
- Wystąpienie Dyrektora Zakładu Doświadczalnego Oceny Odmian – Andrzeja Piechockiego.
- Prezentacja zalecanych odmian zbóż ozimych do uprawy w rejonie północnej wielkopolski – Jan Kroehnke ZDOO w Nowej Wsi Ujskiej.
- Prezentacja zbóż oferowanych z reprodukcji AGROPLON sp. z o.o – Sławomir Staniszewski.
- Oferta produktowa firmy Yara Poland – technologia nawożenia pszenicy ozimej i rzepaku ozimego – Rafał Szczanowicz.
- Oferta materiału siewnego rzepaku ozimego – nowe odmiany liniowe i hybrydowe firmy Monsanto Polska sp. z o.o w Warszawie – Szymon Budziak.
- Oferta handlowa firmy AGROPLON sp. z o.o w Pile.
- Przejazd na poletka doświadczalne roślin jarych i ozimych z udziałem przewodników.
- Poczęstunek.
Organizowane Dni Pola cieszą się dużą popularnością wśród rolników i są wysoko oceniane przez producentów.
Rolnicze, ekonomiczne, ogrodnicze i kulinarne seminaria oraz pokazy w powiecie grodziskim
Przygotowane przez Damian KostańskiNowoczesne technologie produkcji rolniczej z uwzględnieniem ekonomicznych kalkulacji a także efektywne wykorzystanie środków pomocowych z Unii Europejskiej było przedmiotem szkoleń i seminariów w I połowie 2011 roku, zorganizowanych przez Zespół Doradczy WODR w Grodzisku Wlkp.
Szkolenia technologiczne
Na zorganizowane spotkania bardzo licznie przybyli rolnicy z powiatu grodziskiego oraz zaproszeni goście. W dniu 22 lutego po raz pierwszy odbyło się seminarium poświęcone ochronie i pielęgnacji ogrodów pod nazwą „Ogrody piękne są ..” Przepiękna frekwencja i ogromne zainteresowanie pielęgnacją warzyw i roślin ozdobnych świadczy o tym, iż bardzo celowe jest organizowanie w okresie jesienno-zimowym szkoleń o różnej tematyce – także ogrodniczej.
Nie mniejszą popularnością szczególnie wśród kobiet cieszą się pokazy zdobienia przedmiotów metodą „decupage”, oraz pokazy kulinarne.
Uczestniczący w szkoleniach, pokazach i seminariach w skupieniu wsłuchiwali się w informacje przekazywane przez prelegentów i zaproszonych gości, gdyż wielu z nich poszukuje nowych szans rozwoju swoich gospodarstw rolniczych i domowych.
Pokaz kulinarny oraz zdobienia przedmiotów metodą "decupage"
Seminarium ogrodnicze "Ogrody piękne są"