Spotkanie „Wspólnie dla Wielkopolskiej Wsi” pod patronatem Wojewody Wielkopolskiego mające miejsce w Krajeńskim Domu Kultury cieszyło się dużym zainteresowaniem rolników. Na spotkaniu stawiło się blisko stu uczestników. W trakcie spotkania poruszone zostały aktualne zagadnienia nakreślone przez przedstawicieli najważniejszych instytucji związanych z rolnictwem. 

Organizatorzy i  prelegenci konferencji:
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa:

• Zastępca Dyrektora Wielkopolskiego Oddziału Regionalnego - Michał Zieliński,
• Zastępca Kierownika - Marek Piślewski,
• Kierownik BP w Złotowie – Dorota Banaś.

Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego:

• Kierownik Zespołu Doradczego w powiecie złotowskim - Janusz Kalisz.

Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii:

• Powiatowy Lekarz Weterynarii w Złotowie – Marek Winiarski.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego:

• Kierownik Placówki Terenowej w Złotowie – Zbigniew Bamberski.

Agencja Rynku Rolnego:

• Specjalista - Magdalena Seidler.

Agencja Nieruchomości Rolnych:

• Zastępca Kierownika Sekcji Zamiejscowej Gospodarowania Zasobem w Pile - Wojciech Czepielewski.

Przedstawiciele Samorządu Terytorialnego:

• Burmistrz Gminy i Miasta Krajenka Stefan Kitela,
• Zastępca Wójta Gminy Złotów – Ryszard Wiński,
• Inspektor ds. rolnictwa Urzędzie Gminy i Miasta Okonek - Marta Sochacka. 

Zgromadzonych przywitał Burmistrz Gminy i Miasta Krajenka Stefan Kitela, zaś spotkanie poprowadził Zastępca Dyrektora Wielkopolskiego Oddziału Regionalnego ARiMR Michał Zieliński.

Przedstawiciel ARiMR Marek Piślewski przedstawił zarys programu „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” skierowany dla rolników i domowników podlegających ubezpieczeniu w KRUS  w ramach którego na rozpoczęcie działalności pozarolniczej otrzymać można 100 tys. zł. Nabór wniosków o pomoc rozpocznie się 13 marca i potrwa do 11 kwietnia 2017 roku.  

Drugim w kolejności omówionym programem była „Restrukturyzacja małych gospodarstw” skierowana do rolników prowadzących gospodarstwa o wielkości ekonomicznej mniejszej niż 10 tys. euro. Premia wielkości 60 tys. zł przyznawana jest na operacje w zakresie produkcji żywnościowych lub nieżywnościowych produktów rolnych oraz przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie.

Powiatowy Lekarz Weterynarii przedstawił palący problem wysoce zjadliwej grypy ptaków, której rezerwuarem jest dzikie ptactwo. Przypomniał zgromadzonym obowiązki wynikające z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 grudnia 2016 r. z których najistotniejsze to konieczność utrzymywania ptaków w  zamkniętych obiektach budowlanych, stosowanie mat dezynfekcyjnych przed wejściem do budynków inwentarskich oraz całkowita izolacja od dzikiego ptactwa. Każdy przypadek zwiększonej śmiertelności czy nietypowe zachowanie zwierząt świadczące o chorobie należy zgłaszać Inspekcji Weterynaryjnej lub lekarzom weterynarii.

Spotkanie dało uczestniczącym możliwość bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami ww. instytucji w bezpośredniej dyskusji oraz uzyskanie aktualnych informacji z branży rolniczej.

Ubezpieczenie majątkowe jest to produkt, którego celem jest:

• Ochrona przed kosztami związanymi z utratą majątku lub zniszczeniem,
• Zabezpieczenie interesów osób od skutków losowego zdarzenia.

Wariantów ubezpieczenia majątkowego jest wiele. Wśród nich należy wyróżnić trzy podstawowe: ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej i ubezpieczenia mienia.

1. W zależności od rodzaju zawartego ubezpieczenia zakłady ubezpieczeniowe zapewniają osobie, która uległa wpadkowi, zachorowała bądź dotknęło ją zdarzenie losowe, jednorazowe lub okresowe regularne świadczenie.
2. W przypadku zawartego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, tak zwanego OC, mamy do czynienia z sytuacją, kiedy zakład ubezpieczeniowy zabezpiecza rolnika na wypadek, gdyby wyrządził on szkodę osobie trzeciej i był zmuszony ją naprawić. Posiadanie polisy OC powoduje, że zakład ubezpieczeniowy dokonuje wypłaty odszkodowania poszkodowanemu.
3. Ubezpieczenie mienia to rodzaj ubezpieczenia, które chroni przed utratą majątku wskutek pożaru, kradzieży czy też klęsk żywiołowych takich jak gradobicie, wichury, uderzenie pioruna itd. Uwarunkowania klimatyczne i zawirowania pogody w ostatnich latach wskazują, że ubezpieczenie mienia staje się konieczne. Także w rolnictwie z roku na rok zauważamy coraz więcej strat spowodowanych klęską żywiołową.

Rolnicze ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest obowiązkowe z mocy ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Gwarancyjnych z dnia 22 maja 2003r. (Dz.U. Nr 76, poz. 1152 z późn. zm.). Z ustawy tej wynika, że obowiązkowi ubezpieczenia podlega każda osoba fizyczna zajmująca się działalnością rolniczą, posiadająca areał użytków rolnych przekraczający łącznie 1 ha i opłacająca w części lub całości podatek rolny. Niestety obowiązek ten jest nadal lekceważony, ponieważ nie jest egzekwowany. Za brak polisy OC rolnika według ww. ustawy kary winny nakładać jednostki samorządowe (obecnie jest to 200 zł). Dlaczego ustawa jest lekceważona? Może należy zmienić ją na dobrowolną skoro i tak nie wszyscy rolnicy ubezpieczają się? A skąd wiadomo, że nie ubezpieczają się? A chociażby z informacji udzielanych przez rolników do wypełniania protokołów oszacowania strat z powodu klęski żywiołowej. Obecnie trwają prace nad doprecyzowaniem warunków sporządzania tych protokołów. Warto i ten wątek wyjaśnić. Obowiązek ubezpieczenia gospodarstwa rolnego powstaje w dniu objęcia go w posiadanie. Również z dniem zakupu nowego gospodarstwa winno nastąpić jego ubezpieczenie, chyba, że obowiązuje polisa poprzedniego właściciela.

Obowiązkowi ubezpieczenia podlegają też wszystkie budynki i budowle powyżej 20 m² znajdujące się na nieruchomości rolnej. Należy przez to rozumieć, że obowiązkowe ubezpieczenie budynków dotyczy murów i instalacji związanych z budynkiem, fundamentu, schodów, balkonu, dachu, powłok malarskich i tynków ale bez stałych elementów wyposażenia.

Ubezpieczeniem majątkowym obowiązkowym jest również ubezpieczenie OC pojazdów. Ze względu na wypadkowość i związane z tym sankcje oraz dość wysokie kary za brak ubezpieczenia można je nazwać obowiązkowym respektowanym.

Od kilku lat obowiązkiem ubezpieczenia objęte są również uprawy i zwierzęta w gospodarstwie rolnym. Ubezpieczaniu powinny podlegać uprawy zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych natomiast, jeśli chodzi o zwierzęta to należy ubezpieczyć bydło, konie, owce, kozy, drób i świnie. Według danych szacunkowych tylko około 10% rolników korzysta z tego ubezpieczenia, chociaż składka płacona przez rolnika jest częściowo finansowana przez Ministerstwo Rolnictwa (w tym roku 65%). Ilość zawieranych polis ostatnio wzrosła z powodu częstych niekorzystnych zjawisk pogodowych. Jednak nie jest to ilość imponująca i niestety raczej nie wynika z przekonania czy przestrzegania prawa.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2017 r. podpisał umowy z pięcioma zakładami ubezpieczającymi zakładającymi realizację dopłat ze środków budżetu państwa do składek z zakresu ubezpieczenia upraw rolnych lub zwierząt gospodarskich. Są to:

• Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A.,
• Concordia Polska Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych,
• Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW”,
• Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych,
• InterRisk Towarzystwo Ubezpieczeń SA Vienna Insurance Group.

Podsumowując „obowiązek” to konieczność zrobienia czegoś wynikająca z nakazu moralnego lub prawnego. Coraz częściej ubezpieczenia rolnicze są tematem dyskusji w związku z niekorzystnymi anomaliami pogodowymi, dlatego wywiązywanie się z obowiązku w tej kwestii powinno być uregulowane lub zmienione na dobrowolne. Inaczej narażamy się na śmieszność.

Podstawa prawna

1. Ustawa o Ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Gwarancyjnych z dnia 22 maja 2003r. (Dz.U. Nr 76, poz. 1152 z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. 2005 Nr 150 poz. 1249 z późn. zm)
3. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 listopada 2016 r. w sprawie maksymalnych sum ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na 2017 r.
4. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2017 r.

Rada Ministrów na posiedzeniu 17 stycznia 2017 r. zapoznała się z rekomendacjami Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, dotyczącymi działań niezbędnych do podjęcia w związku z występowaniem na znacznym obszarze kraju wysokiego stężenia zanieczyszczeń powietrza.

Najważniejsze rekomendacje Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów przedłożone Radzie Ministrów przez ministra rozwoju i finansów w sprawie poprawy jakości powietrza to:

• maksymalne przyspieszenie prac nad rozporządzeniem w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe, które powinno zostać przyjęte najpóźniej do końca kwietnia 2017 r., tak aby jego postanowienia zaczęły obowiązywać jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grzewczego 2017/2018;
• pilne wprowadzenie rozporządzenia w sprawie norm jakościowych dla paliw stałych, które powinno zostać przyjęte jeszcze w pierwszym kwartale 2017 r., po wprowadzeniu zmian do ustawy o monitorowaniu i kontroli jakości paliw;
• priorytetyzacja środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na działaniach prowadzących do jak najszybszej poprawy jakości powietrza w taki sposób, aby uzyskać maksymalny efekt zdrowotny i ekologiczny z każdej złotówki poniesionych nakładów;
• wprowadzenie wymogu stopniowego podłączania do sieci ciepłowniczej budynków zlokalizowanych na terenach miejskich i podmiejskich, o ile nie dysponują efektywnym źródłem ciepła, w taki sposób, aby minimalizować związane z tym koszty;
• zapewnienie istotnie obniżonych stawek za pobór energii elektrycznej w okresach zmniejszonego na nią zapotrzebowania, w tym przez zmiany w przepisach prawa energetycznego oraz budowlanego w celu zachęcenia do instalacji pieców elektrycznych lub pomp ciepła na terenach, gdzie nie ma możliwości podłączenia do scentralizowanych systemów ciepłowniczych lub sieci gazowych;
• rozwój sieci stacji pomiarowych, co powinno umożliwić lokalizację źródeł zanieczyszczeń oraz skuteczniejsze zwalczanie szkodliwych praktyk w użytkowaniu kotłów oraz instalacji przemysłowych;
• włączenie służb opieki społecznej w działania na rzecz wsparcia wymiany kotłów oraz termomodernizacji budynków osób ubogich w sposób uwzględniający poziom generowanych zanieczyszczeń i zapewnienie środków na niezbędne koszty eksploatacji;
• opracowanie, a następnie wdrożenie kompleksowej polityki publicznej zapewniającej optymalną ochronę wrażliwych grup społecznych przed „ubóstwem energetycznym”;
• przeprowadzenie kampanii edukacyjnej na temat optymalnych sposobów palenia w kotłach oraz związanych z tym skutków zdrowotnych;
• wprowadzenie obowiązku dokumentowania jakości spalin przez stacje kontroli pojazdów oraz wymogu badania spalin w trakcie kontroli drogowej;
• wykorzystanie mechanizmów podatkowych w celu wprowadzenia zachęt dla transportu niskoemisyjnego, w tym niskiej stawki akcyzy dla samochodów hybrydowych oraz zwolnienia z podatku akcyzowego samochodów elektrycznych;
• wprowadzenie regulacji przeciwdziałających blokowaniu klinów napowietrzających miasta oraz rozważenie rozwiązań podnoszących rangę zawodu urbanisty w kontekście zagospodarowania przestrzennego;
• utworzenie w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju sektorowego programu, którego celem będzie wsparcie rozwoju technologii niskoemisyjnych, w szczególności zorientowanych na poprawę jakości powietrza;
• zapewnienie opracowania i szerokich konsultacji społecznych programu „Czyste powietrze” oraz wzmocnienie Komitetu Sterującego ds. Krajowego Programu Ochrony Powietrza i powierzenie mu zadania czuwania nad pilnym i efektywnym wdrożeniem tych rekomendacji oraz regularne monitorowanie postępów prac Rady Ministrów.

Jak widać, tak szerokie spektrum rekomendacji można uznać za kompleksowe. Teraz ważne jest, by wymienione działania zostały szybko wdrożone. Zapowiedzi konkretnych terminów dotyczą norm jakościowych dla kotłów. Normy te mają zostać przyjęte do końca kwietnia i obowiązywać od nowego sezonu grzewczego. Trwają prace nad rozporządzeniem w sprawie jakości kotłów, tak aby przed sezonem grzewczym od 1 października tego roku nie można było w sklepie kupić kotła niższej klasy niż piąta. Również normy dla spalanego węgla mają zostać przyjęte w pierwszym kwartale po nowelizacji ustawy o monitorowaniu i kontroli jakości paliw. Mamy nadzieję, że pozostałe działania też zostaną szybko wdrożone.

W tym miejscu należy przypomnieć, że według Europejskiej Agencji Środowiska z powodu złej jakości powietrza umiera rocznie 48 tysięcy Polaków. Problem ten nie dotyczy tylko dużych miast, ale także wielu małych miejscowości. Stojąc wobec tak trudnego problemu, jakim jest niska emisja i jej skutki dla naszego zdrowia, każdy z nas powinien podejmować działania poprawiające jakość powietrza. Powinniśmy zacząć od podniesienia wiedzy w tym zakresie. Dotyczy to edukacji projektantów, producentów urządzeń grzewczych, architektów, wykonawców robót budowlanych, urzędników różnego szczebla, użytkowników samochodów, użytkowników domowych instalacji grzewczych. Powinniśmy na poważnie zająć się zrozumieniem zagadnień oszczędności energii i poprawy jakości powietrza. To wielkie wyzwanie przed nami, ale już nie można marnować czasu – trzeba zadbać o środowisko, w którym żyjemy.

Najnowsze zmiany w USTAWIE z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2016 r. poz. 2134) zostały wprowadzone przez ustawę z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz.U. z 2016 r. poz. 2249).

Wprowadzone zmiany dotyczą ochrony terenów zieleni i zadrzewień. Do najbardziej oczekiwanych zapisów należą te zawarte w art. 83f. Nie jest konieczne uzyskanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości m.in. w przypadku drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, oraz drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego.

Zmieniono również zapisy dotyczące charakterystyki drzew i krzewów, których usunięcie nie wymaga zezwolenia. W przypadku krzewów bierze się pod uwagę powierzchnię, a nie jak dotychczas wiek. Z kolei w przypadku drzew zwiększono wielkość obwodu pnia, do którego zezwolenie nie jest wymagane.

Dodano też przepis mówiący, że rada gminy, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, może określić, że przepisów art. 83 ust. 1 (tj. o wymogu uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów) nie stosuje się także do innych drzew lub krzewów wskazanych w oparciu o następujące kryteria:

• gatunek drzewa lub krzewu, lub
• wiek drzewa lub krzewu, lub
• obwód pnia drzewa na wysokości 130 cm lub powierzchnia krzewu albo krzewów rosnących w skupisku, lub
• cel usunięcia drzewa lub krzewu:
  • związany z prowadzeniem działalności gospodarczej,
  • niezwiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej, lub
• cechy nieruchomości:
  • objęcie nieruchomości określonych przez radę gminy formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5,
  • wpisanie do rejestru zabytków,
  • położenie w pasie drogowym drogi publicznej,
  • rodzaj użytku wynikający z ewidencji gruntów i budynków,
  • określone przeznaczenie nieruchomości wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie projektu uchwały, o której mowa powyżej, zapewnia się możliwość udziału społeczeństwa, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Kolejne zmiany dotyczą naliczania opłat za usunięcie drzew lub krzewów:

1. Opłatę za usunięcie drzewa ustala się mnożąc liczbę cm obwodu pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm i stawkę opłaty.
2. Opłatę za usunięcie krzewu ustala się mnożąc liczbę metrów kwadratowych powierzchni gruntu pokrytej usuwanymi krzewami i stawkę opłaty.
3. Rada gminy, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, określa wysokość stawek opłat, o których mowa powyżej, jednolicie dla wszystkich drzew lub krzewów albo różnicując je ze względu na:
   • rodzaj lub gatunek drzew lub krzewów;
   • obwód pnia drzewa lub powierzchnię krzewu albo krzewów rosnących w skupisku.
4. Stawki opłat za usuwanie drzew nie mogą przekraczać 500 zł.
5. Stawki opłat za usuwanie krzewów nie mogą przekraczać 200 zł.
6. W przypadku, gdy rada gminy nie określi wysokości stawek opłat, o których mowa powyżej, do ustalania opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu stosuje się maksymalne stawki, o których mowa w pkt. 4 i 5.
7. Stawki, o których mowa w pkt. 4 i 5, podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku waloryzacji o prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej.

O wszystkich zmianach można przeczytać w USTAWIE z dnia 30 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy o lasach (Dz.U. z 2016 r. poz. 2249), udostępnionej poniżej w części „Pobierz załącznik”.