Wzrost i rozwój biologiczny cieląt uwarunkowany jest prawidłowym pokryciem ich potrzeb pokarmowych. Pokrycie potrzeb pokarmowych cieliczek ras mlecznych w pierwszych tygodniach życia, skutkuje w przyszłym użytkowaniu krów stabilną wydajnością mleczną i zdrowotnością. Badania prowadzone w ostatnich latach wykazały, że postęp prac hodowlanych doskonalących bydło poprawił jego cechy użytkowe, ale równocześnie zmienił jego rzeczywiste potrzeby pokarmowe. Są one wyższe, niż przyjmowane w dotychczas stosowanych normach żywienia. Zmiany te obejmują między innymi także okres pierwszych tygodni życia cieląt. Potwierdzone to zostało licznymi wynikami badań, stąd potrzeba weryfikacji zasad żywienia cieląt w pierwszych tygodniach życia.
Podstawową paszę płynną w wychowie cieląt stanowi pójło z preparatów mlekozastępczych, zawierające zwykle od 160 – 220 gram białka ogólnego. Prowadzone natomiast badania dotyczyły zastosowania w wychowie cieliczek rasy polskiej holsztyńsko – fryzyjskiej preparatów mlekozastępczych o podwyższonej do 28% zawartości białka ogólnego i określenia wpływu zwiększenia koncentracji białka ogólnego w preparatach mlekozastępczych na efektywność wychowu cieliczek.
Doświadczenia przeprowadzono w okresie od 7 do 120 dnia życia na 32 cieliczkach, które żywiono od 7 do 56 dnia życia ograniczonymi dawkami pójła z preparatu mlekozastępczego o zróżnicowanej zawartości BO ( 220 – 290gram) w 1 kg suchej masy. W całym okresie badań cieliczki otrzymywały (do woli) mieszankę treściwą o tym samym składzie.
Zgodnie z normami IZ PIB INRA 2009 cielęta otrzymywały w ciągu dnia dawki pójła z preparatu mlekozastępczego, w następujących ilościach:
- 8 kg SM w okresie od 7 – 42 dnia życia,
- 6 kg SM od 43 - 49 dnia,
- 3 kg SM od 50 – 56 dnia życia.
Pójło otrzymywano po rozpuszczeniu w ciepłej wodzie w stosunku do 1:7.
Cielęta utrzymywano w kojcach indywidualnych, a preparaty podawano z wiadra ze smoczkiem 2 razy dziennie. Cieliczki od pierwszych dni życia otrzymywały również mieszankę treściwą o składzie:
- 50% gniecione ziarno jęczmienia,
- 25% gniecione ziarno pszenicy,
- 17% poekstrakcyjna śruta sojowa,
- 6% otręby pszenne,
- 2% mieszanka mineralno – witaminowa.
W tym czasie kontrolowano masę i wymiary ciała, dobowe przyrosty masy, pobranie oraz zużycie pasz i składników pokarmowych na 1 kg przyrostu masy ciała.
Wyniki:
Cieliczki karmione preparatami mlekozastępczymi o wyższej zawartości BO charakteryzowały się uzyskiwaniem większych wymiarów wysokości w kłębie i w krzyżu w 56 dniu i 120 dniu oraz wyższymi dobowymi przyrostami masy ciała do 56 dnia życia. Stwierdzono niższe zużycie pójła oraz SM i energii brutto dawki na 1 kg przyrostu masy ciała. Zwiększenie zawartości BO w preparatach mlekozastępczych spowodowało zwiększenie dziennego pobrania mieszanki treściwej przez cieliczki, przy jednoczesnym obniżeniu zużycia pójła w ciągu doby. Istotnym jest fakt, że wzrostowi koncentracji BO w preparatach mlekozastępczych towarzyszyło zwiększenie pobrania mieszanki treściwej, zarówno w okresie podawania pasz płynnych, jak też w okresie wyłącznego żywienia paszą treściwą.
Badania wymagają jednak kontynuacji, ponieważ dotychczas nie określono optymalnej koncentracji białka ogólnego w preparatach mlekozastępczych.
Na podstawie badań prowadzonych w wielu innych wiodących ośrodkach naukowych oszacowano, że zwiększenie przyrostów masy i wymiarów ciała cieliczek w okresie podawania pasz płynnych, skutkuje wzrostem wydajności mlecznej w czasie pierwszej laktacji od 300 do 1685 kg mleka.
Maria Rozwadowska WODR Poznań
Na podstawie:
Wyniki badań Instytutu Zootechniki PIB, Dział Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa Balice k./ Krakowa oraz Zakładu Doświadczalnego Chorzelów.