11 września 2019

Relacja z Dożynek Powiatowo-Gminnych w Żelazkowie

Przygotowane przez

Okres żniw dobiegł końca i nadszedł czas dożynek. Dawniej w różnych okolicach nazywano je także obrzynkami, wyżynkami, okrężnem (od dawnego zwyczaju obchodzenia lub objeżdżania, a więc okrążania pól po zbiorach), wieńcowem lub wieńczynami – bo najważniejszym atrybutem tego święta jest wieniec żniwny.

Od dawien dawna obchody zaczynały się w wigilię dożynek, kiedy do gospodarstw znoszono ostatnie zżęte zboża w snopach, by panny mogły wić z nich wieńce. Wieńce dożynkowe miewały zwykle kształt wielkiej korony, rzadziej koła. Przygotowany wieniec nazywany „plonem” był i jest najważniejszym elementem uroczystości. Reprezentuje urodzaj i stanowi uwieńczenie ciężkiej pracy żniwiarzy z kosami, a obecnie rolników na kombajnach. Wieniec to nie tylko zboża, ale także owoce – jabłka, jarzębina oraz orzechy i kwiaty. Dawniej zaszczyt wręczenia gospodarzowi chleba i symbolicznego zbożowego wieńca przypadał najlepszym żniwiarzom. Dziś wręczanie wieńca i chleba z tegorocznych ziaren przypada starościnie i staroście, parze przodującej w produkcji rolniczej.

W tym roku Dożynki Powiatowo-Gminne powiatu kaliskiego odbyły się w upalną niedzielę – 1 września 2019 r. w Żelazkowie. Gospodarzami uroczystości byli Starosta Kaliski Krzysztof Nosal, Wójt Gminy Żelazków Sylwiusz Jakubowski oraz Prezes Zarządu LGD7 – Krainy Nocy i Dni Józef Podłużny. Starostami tegorocznych dożynek byli Agnieszka Polaszczyk ze Zborowa, która wraz z mężem Tomaszem prowadzi gospodarstwo rolne i zajmują się także działalnością pozarolniczą oraz Jacek Grzelak ze Skarszewa, który z żoną Emilią prowadzi gospodarstwo rolne, ponadto zajmuje się działalnością handlowo-usługową. Działalność pana Jacka została uhonorowana statuetką „Siewcy” w konkursie pt. „Wielkopolski Rolnik Roku”. Pan Jacek był także starostą w 2016 roku na XVIII Wojewódzko-Diecezjalnych Dożynkach Wielkopolski w Liskowie, w powiecie kaliskim.

Na święto plonów zjechało wielu gości, między innymi parlamentarzyści RP: Jan Mosiński, Jerzy Kozłowski, Mariusz Witczak, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Krzysztof Grabowski, radny Sejmiku Województwa Wielkopolskiego Andrzej Plichta, Wiceprzewodnicząca Rady Miasta Kalisza Karolina Pawliczak, rządzący z zaprzyjaźnionych gmin, przedstawiciele instytucji współpracujących ze starostwem i gminą Żelazków, w tym przedstawiciel Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu Stanisław Zabarski. Ponadto Samorząd powiatu kaliskiego reprezentowali także wicestarostowie: Jan Adam Kłysz i Zbigniew Słodowy, Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Kaliskiego Benedykt Owczarek oraz liczne grono radnych powiatowych, przedstawiciele Stowarzyszenia LGD7 Kraina Nocy i Dni i delegacje mieszkańców wszystkich gmin powiatu kaliskiego.

Doroczne święto rozpoczął tradycyjny, barwny korowód z wieńcami i darami z pól, który przeszedł spod budynku Urzędu Gminy na plac dożynkowy. Korowodowi przewodziła orkiestra dęta „Wiwat” z Żelazkowa. Tradycyjnie dożynki rozpoczęto od mszy polowej, którą odprawił ks. Eugeniusz Walczak –proboszcz parafii p.w. Niepokalanego Poczęcia w Goliszewie, w intencji rolników i w podziękowaniu za zbiory. Upały i susza nie sprzyjały tegorocznym plonom, pozyskiwano je w trudnych warunkach i są nie najlepszej jakości.

Dożynki to niezwykle radosny obrzęd zakończenia żniw i w Żelazkowie po uroczystej mszy świętej, Zespół Pieśni i Tańca Przygodzice, pod bacznym okiem Zygmunta Paszkowskiego, przedstawił rekonstrukcję Dożynek Wielkopolskich, opartą na opisach sięgających I połowy XX wieku oraz obrzęd dożynkowy. Dawniej podczas obrzędu dożynkowego żniwiarki i żniwiarze śpiewali do gospodarza dożynek „Otwierajcie gospodarzu wrota, bo już skończona żniwna robota”. Cały występ podziwiali rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich nie tylko z gminy Żelazków, ale z całego powiatu.

Po części obrzędowej przygotowano szereg atrakcji. Kabaretowych wrażeń uczestnikom święta plonów dostarczyła „Czwarta Fala” z Kielc, wystąpiła także Orkiestra Dęta „Wiwat” z Żelazkowa i mażoretki pod kierunkiem Marcina Nowotnego. Przez całe popołudnie wożono chętnych kolejką wąskotorową – otwartymi składami z Żelazkowa do Goliszewa i z powrotem, przeprowadzono też loterię, ku uciesze wielu uczestników. W programie artystycznym z repertuarem biesiadnym wystąpił także zespół wokalny działający przy Gminnym Ośrodku Kultury w Blizanowie „Dynamitki” pod batutą Izabeli Wąsiewicz. Ciekawą atrakcją był wjazd rowerzystów XX Jubileuszowego Dożynkowego Objazdu Powiatu Kaliskiego, wraz z głównym pomysłodawcą Bronisławem Krakusem oraz cyklistami, którzy brali udział w pierwszym objeździe w 2000 r.

Gwiazdą tegorocznych dożynek był zespół „Pectus”. Zabawę taneczną poprowadził zespół „Proventus”, a wieczorne niebo nad Żelazkowem rozświetlił pokaz sztucznych ogni.

IX Festiwal Tradycyjnych Smaków w Krainie Nocy i Dni organizowany przez LGD7 towarzyszył dożynkom w Żelazkowie. Dożynki wzbogacono o ważny element wspólnego dziedzictwa kulturowego – o dziedzictwo kulinarne. Zaprezentowane przez Stowarzyszenia LGD7 stoiska przyciągały zapachami, kolorami i różnorodnością warzyw i owoców, prawdziwym świeżym chlebem, zupą pomidorową, ciastem (nie tylko drożdżowym), swojską kaczką, jagnięciną, szarymi kluskami (kosmaczkami), kopytkami z młodą kapustą, koperkiem i skraweczkami. Nie zabrakło także „okowity” w różnych odmianach i smakach. Festiwal był formą konkursu kulinarnego, podczas którego wyłonieni zostali zwycięzcy stoisk gminnych startujących w kilku kategoriach. Produkty wytworzone przez gospodynie w domu z własnych produktów zagrodowych, o specyficznym smaku, zapachu i wyglądzie, były bezkonkurencyjne i przyciągały rzeszę smakoszy.

Zachowane w Polsce do dzisiejszych czasów obchody dożynkowe posiadają kilka wieków tradycji. Przetrwały różnorakie burze dziejowe, zmieniając częściowo swój wcześniejszy charakter. Są świętem dobrze wypełnionego obowiązku.

Czytany 1146 razy Ostatnio zmieniany 13 września 2019

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Galeria