Powiat kępiński jest najdalej wysuniętym powiatem na południe w Wielkopolsce. Rolnicy tu gospodarują na słabych glebach, V i VI klasa stanowi ok. 60 % gruntów. W przeszłości, chów  świń był dominujący gdyż, ziemniaki stanowiły podstawę żywienia trzody chlewnej. Kępińskie było swoistym zagłębiem ziemniaczanym zaopatrującym Górny i Dolny Śląsk, tu również hodowano w znacznej ilości świnie bekonowe. W Kępnie już w latach międzywojennych istniał zakład przerobu bekonów,  który wysyłał bekon na eksport do Anglii. W chwili obecnej większość małych gospodarstw zaniechała chowu świń. Dziś w gospodarstwach, które utrzymują świnie, żywienie ich oparte jest o paszę pełnoporcjową na bazie własnego zboża. Pasza ta jest sporządzana we własnym zakresie. Wraz z pojawieniem się Programu Ochrony Zasobów Genetycznych, niewielka część gospodarstw zajęła się niszową hodowlą świń rasy złotnickiej pstrej i złotnickiej białej. Udział świń rasy złotnickiej w powiecie kępińskim, w odniesieniu do populacji w kraju i w Wielkopolsce jest dość znaczny. Znajduje się tu 5 stad świń rasy złotnickiej pstrej, w których utrzymuje się 119 loch oraz 3 stada złotnickiej białej  z 86 lochami. Księgi Hodowlane i nadzór nad stadami świń złotnickich prowadzi Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Hodowli i Produkcji Trzody Chlewnej.

Fragment chlewni zarodowej Władysława Bajera w Mnichowicach gm. Bralin (Fot. Archiwum własne)
 

Powszechny spis rolny z 2010 roku wykazał, że w powiecie kępińskim pogłowie świń stanowiło 97 461 sztuk. Natomiast loch przeznaczonych do chowu było 7 881 sztuk. Dziś przy zauważalnym spadku pogłowia trzody chlewnej szacuje się, że stado loch w całym powiecie kępińskim wynosi około 6 100 sztuk. Na terenie tym znajdują się 4 chlewnie zarodowe rasy wbp i pbz. Są to niewielkie chlewnie liczące od 12 do 24 loch. Łącznie w powiecie jest 66 loch zarodowych (dane z POLSUS za 2012 rok),  które produkują loszki hodowlane, przeznaczone na remont stada podstawowego dla okolicznych chlewni towarowych. Chlewnie zarodowe produkują loszki hybrydowe, komponentu matecznego ♀wbp X ♂pbz lub ♀pbz X ♂wbp. Łączna ilość uzyskanych loszek remontowych waha się w granicach 250 sztuk rocznie. Zapewnia to tylko w 10% dopływ materiału hodowlanego do chlewni towarowych w powiecie kępińskim. Stanowi to zbyt mały procent na remont stada towarowego, który powinien wynosić 25 – 30%, a może w początkowej fazie wymiany loch o niewiadomym pochodzeniu i więcej.

Zbiorcze wyniki z 4 chlewni zarodowych z powiatu kępińskiego za 2012 rok ( na podstawie danych  z  POLSUS)

Analizując dane dotyczące chlewni zarodowych w powiecie kępińskim należy stwierdzić, że wartość genetyczna produkowanych loszek jest dobra. W materiale tym tkwi duży potencjał genetyczny co do przyrostów dobowych.   Prosięta przeznaczone na tucz mogą osiągnąć 900 g przyrostu dobowego w tuczu zasadniczym ( od 30 kg do 115 kg masy ciała).  Zawartość mięsa 58 % i wyżej w komponencie matecznym, przy krzyżowaniu towarowym z knurem rasy komponentu ojcowskiego powinna zapewnić jeszcze wyższą mięsność. W samych chlewniach zarodowych powinno się zwrócić uwagę na zmniejszenie okresu międzymiotu, i dążyć aby wskaźnik ten zbliżył się do 160 dni, co zaleca Krajowy Program Hodowlany. Spowoduje to wyższą częstotliwość oproszeń, a tym samym uzyska się plenność gospodarczą 25 – 26 prosiąt. Poprawi to wskaźniki ekonomiczne chlewni.

Opracował; Jan Sarnowski  WODR Poznań