Margaryna to tłuszcz roślinny - olej ,  który poddano procesowi uwodornienia , dzięki czemu uzyskano stałą i smarowną konsystencję, a także produkt łatwiejszy do przechowania ( niż olej płynny). Ale proces uwodornienia spowodował utratę większości składników prozdrowotnych  i pojawienie się izomerów trans. Obecnie do produkcji margaryny wykorzystuje się coraz lepsze metody tzw. przeestryfikowanie.  Dzięki temu możliwe jest wyprodukowanie margaryny o minimalnych zawartościach izomerów trans. A to właśnie kwasy tłuszczowe trans są dla organizmu szkodliwe, bo są odpowiedzialne za wzrost poziomu złego cholesterolu , a obniżenie poziomu dobrego.

Margaryna  to tłuszcz roślinny czasami  zmieszany z wodą lub mlekiem (może to być masło, maślanka, śmietanka, serwatka) z dodatkiem polepszaczy smaku, lecytyny  oraz substancji barwiących. Również wzbogaca się margarynę  o witaminy A, D i E.

Nazwa margaryna jest zastrzeżona dla produktów o określonej zawartości tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych, z których tłuszcz mleczny stanowi najwyżej 3%. I tak 80-90% zawartości tłuszczów roślinnych to margaryna, 60-62% to margaryna o zawartości ¾ tłuszczu, a 39-41% dla margaryny półtłustej. Czyli produkty o zawartości tłuszczu  62-80%, 41-60% lub poniżej 39% to tłuszcze do smarowania x%.

W handlu są do kupienia margaryny twarde służące jako tłuszcz do wyrobów kulinarnych, do smażenia i pieczenia  oraz miękkie do smarowania pieczywa. Można również kupić miksy margaryny z masłem, ale wtedy udział tłuszczu mlecznego powinien wynosić minimum 10% tłuszczu całkowitego. Jest też grupa margaryn obniżających poziom cholesterolu takich jak Benecol, Flora proactiv, Optima cardio. Te margaryny zawierają dodatkowo sterole lub stanole roślinne.

Bogata oferta margaryn, którą nam oferują  producenci   sprawia, że wybór nie jest  łatwy. Dlatego warto zapoznać się z etykietami produktów, bo z nich dowiemy się najważniejszych Informacji. Niestety nie poznamy niekiedy zawartości izomerów trans w margarynie, gdyż w Polsce nie ma obowiązku oznaczania na opakowaniu ich ilości. Uwaga! Jeżeli nie ma takiej Informacji to wcale nie znaczy ,że w margarynie nie ma kwasów trans.

Najlepsze są margaryny, w których składzie jest mniej niż 1 gram kwasów tłuszczowych trans na 100 gram.

Charakterystyka wybranych margaryn -  100 g

Kwasy tłuszczowe typu trans trafiają do takich produktów jak pieczywo cukiernicze, słone przekąski  (chipsy, krakersy), dania typu fast food, czy mrożone frytki. To właśnie one odpowiadają za zachorowania na choroby serca, miażdżycę, nowotwory, otyłość czy cukrzycę typu 2.

Jako konsumenci starajmy się czytać etykiety i wybierać  odpowiednie margaryny.

Alicja Nowak

WODR w Poznaniu