09 października 2013

Analiza wybranych parametrów wynikowych z gospodarstw rolnych Polski FADN

Przygotowane przez
Komputerowa baza danych Polskiego FADN stanowi bogate źródło danych z różnych grup gospodarstw rolnych uznanych za towarowe. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie corocznie dokonuje szczegółowej analizy uzyskanych danych i publikuje jej wyniki w specjalnych biuletynach. Publikacja ta jest bardzo interesująca i stanowi znakomity materiał pomocny w weryfikowaniu uzyskiwanych wyników w swoim gospodarstwie rolnym, oraz pozwala ocenić ogólną sytuację w rolnictwie i na rynkach rolnych. Czytelnicy mogą porównać wyniki uzyskane z różnych grup gospodarstw rolnych w regionie Wielkopolska i Śląsk za lata 2010 - 2011.

Gospodarstwa zostały pogrupowane według kryteriów:

  • typów rolniczych,
  • klas wielkości ekonomicznych (wyrażonych w euro)
Z uwagi na obszerność materiału skupię się głównie na analizie wybranych wyników produkcyjnych z gospodarstw rolnych. Wyniki za lata 2010 - 2011 obliczono dla 4 tys. gospodarstw, parametry wartościowe dotyczące produkcji są kategoriami netto (bez podatku VAT). Średnia wielkość ekonomiczna ustalona na podstawie Standardowej Produkcji (SO) wyniosła w 2010 r – 29 396,4 euro a w roku 2011 – 28 701,0 euro. Najwyższą wielkość ekonomiczną osiągnęły gospodarstwa z typu rolniczego „Krowy mleczne” – powyżej 48 tys. euro oraz gospodarstwa pogrupowane według klas wielkości ekonomicznej - gospodarstwa „Bardzo duże” powyżej 1 555 tys. euro.

 

 

W Tabeli nr 1 i 2 przedstawiono wybrane elementy organizacji produkcji rolnej i charakteryzującz produkcji roślinnej przede wszystkim udział zbóż, warzyw i kwiatów, roślin pastewnych, uprawytrwałe i sady oraz uprawy pozostałe (m.in. strączkowe, oleiste, ziemniaki, buraki cukrowe)w strukturze użytków rolnych. Warto zwrócić uwagę na uzyskane jednostkowe wyniki produkcyjne,i tak plony pszenicy wyniosły średnio powyżej 54 dt/ha i były znacznie wyższe od średnichkrajowych. Natomiast wydajność mleczna krów była bardziej zróżnicowana i wyniosła od 9 170litrów w klasie wielkości ekonomicznej „Bardzo duże” do 2 912 litrów w typie gospodarstw„Zwierzęta ziarnożerne” i podobnie gospodarstwa „Bardzo małe”. Wykresy nr 1 i 2 pokazująwyraźną przewagę (z małymi wyjątkami) udziału zbóż w strukturze upraw, natomiastw gospodarstwach w typach „Krowy mleczne” i „Zwierzęta trawożerne” niewielką przewagę uprawroślin pastewnych.

 

Pogłowie zwierząt ogółem, mierzone liczbą sztuk przeliczeniowych zwierząt w stanie średnim w roku (LU), utrzymywało się w analizowanym okresie i w poszczególnych grupach gospodarstw rolnych, na dość zbliżonym poziomie – patrz wykres 3 i 4. Analizując pogłowia i obsady pozostałych grup zwierząt pominięto je ze względu na ich niewielki udział (Pozostałe zwierzęta). Obsada zwierzą ogółem mierzona liczbą sztuk przeliczeniowych (LU) na 1 ha użytków rolnych największa była w gospodarstwach w klasie wielkości ekonomicznej „Średnio – duże” pow. 2 LU/ha – Tabela nr 2.

 

 

 

Interesująco kształtowała się struktura produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w produkcji zwierzęcej. Gospodarstwa te wypracowały relatywnie wysoką produkcję roślinną. Struktura tej produkcji w gospodarstwach specjalizujących się w chowie krów mlecznych była niemal identyczna ze strukturą produkcji w gospodarstwach wyspecjalizowanych w chowie zwierząt trawożernychi ziarnożernych. W gospodarstwach tych produkcja roślinna stanowiła ok. 30% produkcji ogółem. Z kolei w gospodarstwach z podziałem na klasy wielkości ekonomicznej w strukturze produkcji ogółem przeważała produkcja roślinna, chociaż w przypadku gospodarstw największych ekonomicznie wartości produkcji roślinnej i zwierzęcej były niemal na jednakowym poziomie. Prawie identyczną strukturę produkcji miały gospodarstwa średnio-małe i średnio-duże. W gospodarstwach ekonomicznie bardzo-małych zdecydowanie przeważała produkcja roślinna, która stanowiła powyżej 65% produkcji ogółem. We wszystkich gospodarstwach rolnych marginalny udział (w wiekszości nie przekraczający 2%) w produkcji ogółem, miała pozostała produkcja.

 

 

 

 

 

Przedstawiona uproszczona analiza gospodarstw rolnych wykazuje na znaczące zróżnicowaniepomiędzy poszczególnymi grupami gospodarstw zarówno w odniesieniu do wielkości jak i do wartości produkcji. Uwagę zwraca również fakt stałego wzrostu wartości produkcji w większości gospodarstw rolnych oraz uzyskiwanych wyższych wydajności jednostkowych .

Wyniki prezentowane w niniejszym opracowaniu są średnimi arytmetycznymi dla gospodarstw towarowych prowadzących rachunkowość rolną w ramach Polskiego FADN. Z tego względu niemogą być uznawane za wyniki reprezentatywne dla ogółu gospodarstw rolnych.

 

Zbigniew Błaszczyk
Główny specjalista ds. ekonomiki
WODR w Poznaniu

 

Opracowanie na podstawie: Wyniki standardowe uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN w latach 2010 - 2011 – IERiGŻ – PIB Warszawa
Czytany 7689 razy Ostatnio zmieniany 10 października 2013

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.