Komisja Europejska nie odnowiła zatwierdzenia chloroprofamu – popularnej substancji czynnej, stosowanej głównie do ograniczania kiełkowania ziemniaków w przechowalniach. W Polsce zarejestrowanych jest 19 preparatów opartych o tę substancję.

Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2019/989 z dnia 17 czerwca 2019 r. w sprawie nieodnowienia zatwierdzenia substancji czynnej chloroprofam według rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin oraz w sprawie zmiany rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (Dz. Urz. L 160 z 18.06.2019, str. 11), powyżej wskazana substancja czynna nie jest dopuszczona do stosowania w środkach ochrony roślin. Państwa członkowskie Unii Europejskiej zostały zobowiązane do wycofania z dniem 8 stycznia 2020 r. zezwoleń na wprowadzanie środków ochrony roślin do obrotu, w skład których wchodzi przedmiotowa substancja czynna.

Jednocześnie, wyżej wymienione rozporządzenie ustanowiło terminy sprzedaży i stosowania środków ochrony roślin zawierających substancję czynną chloroprofam do dnia 8 października 2020 r.

Wobec powyższego ustanowiono terminy na zużycie istniejących zapasów środków ochrony roślin, w skład których wchodzi chloroprofam, w następujący sposób:

• środki ochrony roślin, które zostały wprowadzone do obrotu do 8 stycznia 2020 r., mogą być sprzedawane i dystrybuowane do 8 lipca 2020 r.;
• środki ochrony roślin, które zostały wprowadzone do obrotu do 8 stycznia 2020 r., mogą być stosowane, przechowywane, unieszkodliwiane do 8 października 2020 r.

Źródło informacji: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Wczoraj 18 lutego 2020 roku w Gminnym Ośrodku Kultury w Ryczywole w powiecie obornickim odbyło się spotkanie informacyjne z cyklu „Wspólnie dla wielkopolskiej wsi” pod honorowym patronatem Wojewody Wielkopolskiego Łukasza Mikołajczyka. Spotkanie rolników z powiatu obornickiego, chodzieskiego, czarnkowsko-trzcianeckiego oraz wągrowieckiego z przedstawicielami instytucji działających na rzecz rolnictwa zostało zorganizowane przez Wielkopolski Oddział Regionalny Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wspólnie ze wszystkimi instytucjami biorącymi udział w spotkaniu.

Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne obok wiedzy o charakterze przyrodniczym i technologicznym, musi posiadać umiejętności z zakresu ekonomiki oraz mieć dostęp do dokładnych informacji na temat własnego gospodarstwa. Podczas takiego spotkania rolnik ma możliwość uzyskania precyzyjnych odpowiedzi na ważne i nurtujące pytania oraz może wyrazić swoje uwagi i spostrzeżenia. Podczas wczorajszego spotkania poruszone zostały tematy między innymi wsparcia dla hodowców krów i świń, afrykańskiego pomoru świń i grypy ptaków oraz zagrożenia pożarowe w gospodarstwach rolnych. Przedstawiono sytuację dzika w Wielkopolsce. Omówiono także innowacje w doradztwie rolniczym oraz badania gleb dla potrzeb doradztwa rolniczego i stan kwasowości gleb w województwie wielkopolskim.

Po każdym bloku prezentacji z pokrewnych tematów, moderator spotkania zapraszał wszystkich do zadawania pytań prowadzącym. Rolnicy pytali między innymi o gaśnicę w kuchni, o zaostrzone przepisy bioasekuracji – wskazując na ogromną ilość dokumentacji, zgłaszali kłopoty z dzikami, prosząc o większe odstrzały. Przedstawiciele Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa odpowiadali na pytania związanie ze środkami na suszę, materiał siewny i modernizację.

Spotkanie informacyjne „Wspólnie dla wielkopolskiej wsi” skupiło wiele instytucji w jednym miejscu i pozwoliło zdobyć informacje „u źródła”. Rolnicy mieli okazje uzyskać odpowiedź na indywidualne pytania przy stoiskach każdej instytucji. Na stoisku Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu można było uzyskać fachowe porady oraz dostać ciekawe broszury informacyjne.

Ubezpieczenie społeczne to system świadczeń pieniężnych i rzeczowych przysługujących pracownikom i ich rodzinom w razie choroby, niezdolności do pracy, starości, śmierci, macierzyństwa. Innymi słowy, prawo ubezpieczeń społecznych to system rozwiązań mający na celu zapewnienie środków utrzymania ubezpieczonym i ich rodzinom w przypadkach czasowej lub trwałej niezdolności do pracy, niemożności zarobkowania czy ograniczenia tej zdolności. Jest to jedna z technik zabezpieczenia społecznego.

Kwestię ubezpieczenia społecznego rolników reguluje ustawa z dnia 20.12.1990r o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz. U. z 2020r poz. 174 t.j.).

W ramach tego ubezpieczenia wyróżnić można dwa rodzaje ubezpieczenia:

-ubezpieczenie emerytalno-rentowe, które jest finansowane w przeważającej części z dotacji budżetowej, uzupełnionej dochodami ze składek ubezpieczonych rolników

- ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, świadczenia z których realizowane są jedynie ze składek od rolników, gromadzonych w Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

Ubezpieczenie społeczne rolników obejmuje rolników, ich małżonków i pracujących z nimi domowników oraz pomocników rolnika o ile osoby te:

1. posiadają obywatelstwo polskie lub
2. są uprawnione do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 87 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.) lub są zwolnieni na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę .ˮ

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników przewiduje ubezpieczenie:

• z mocy ustawy (czyli obowiązkowo), gdy powierzchnia użytków rolnych przekracza 1 ha przeliczeniowy, rolnik, małżonek i domownik stale pracujący w tym gospodarstwie nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty, albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
• na wniosek (czyli dobrowolnie), gdy powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 1 ha przeliczeniowego (tj. wynosi 1 ha przeliczeniowy lub poniżej 1 ha przeliczeniowego).

Podstawą do wyłączenia z obowiązku podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników jest fakt, że wyżej wymienione osoby są objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) bez względu na wymiar czasu pracy, czy innej aktywności zawodowej np. wykonywania pracy w ramach umowy agencyjnej, umowy zlecenia; z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej, w tym  - pozarolniczej działalności gospodarczej, a także w okresach pobierania zasiłku dla bezrobotnych (rejestracja w charakterze bezrobotnego bez prawa do zasiłku nie jest uznawana za podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu). Za osobę podlegającą innemu ubezpieczeniu społecznemu uważa się także osobę objętą zaopatrzeniem emerytalnym, określonym w odrębnych przepisach. Powyższe oznacza, iż przy ustalaniu podlegania ubezpieczeniu każde inne ubezpieczenie społeczne ma pierwszeństwo przed ubezpieczeniem rolniczym.

Istnieją jednak wyjątki od tej zasady są nimi :

• Osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też współpracy może nadal pozostać przy ubezpieczeniu społecznym rolników jeśli spełni  następujące warunki :

- podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata

- złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej

- nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych

- nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;

- rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu rolniczemu, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujący przy jej prowadzeniu, ma obowiązek złożyć w KRUS zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego albo oświadczenie do dnia 31 maja każdego roku, że kwota  należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyła rocznej kwoty granicznej.

Roczna kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

Za rok 2019r kwota graniczna wynosi 3454 zł.

- pomimo objęcia rolnika lub domownika ubezpieczeniem społecznym w ZUS z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz pełnienia funkcji w radzie nadzorczej, jeżeli spełniają warunki określone tym przepisem:

• podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie z mocy ustawy bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia wykonywania wymienionych umów lub pełnienia funkcji w radzie nadzorczej
• nieprzekroczenie w rozliczeniu miesięcznym kwoty przychodu (limitu przychodu - 2600 zł w 2020r ) osiąganego z tych tytułów, odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego za dany okres (w okresie do dnia 30 grudnia 2016 r., tj. do nowelizacji przepisów art. 5b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, obowiązywała kwota przychodu odpowiadająca połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę).

Zgodnie z obowiązującymi od dnia 18 maja 2018 r. przepisami ustawy o ubezpieczeniu  społecznym rolników oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, znowelizowanymi ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 858) na rolniku ciąży również obowiązek zgłoszenia pomocników, z którymi zawarł umowę o pomocy przy zbiorach, do ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz ubezpieczenia zdrowotnego w KRUS w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy przy zbiorach, lecz nie później niż przed upływem okresu, na który zawarta została ta umowa.

Pomocnikiem rolnika jest  osoba pełnoletnia która świadczy odpłatnie pomoc rolnikowi przy zbiorach chmielu, tytoniu, owoców, warzyw, ziół i roślin zielarskich na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach. Pomocnikiem może być też osoba będąca rolnikiem bądź małżonkiem rolnika, domownikiem prowadzącym własne gospodarstwo rolne/wykonującym stałą pracę w gospodarstwie rolnym i z tego tytułu podlegająca równocześnie ubezpieczeniu społecznemu rolników, bez względu na zakres tego ubezpieczenia, a także osoba podlegająca ubezpieczeniom społecznym w ZUS, bądź mająca ustalone prawo do emerytury lub renty lub do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Należy wspomnieć o bardzo istotnym fakcie , że zgodnie z art. 37 ust. 1  to na rolniku ciąży obowiązek, nie czekając na wezwanie, w ciągu 14 dni zgłaszać Kasie osoby podlegające ubezpieczeniu w jego gospodarstwie, oraz informować Kasę o okolicznościach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności.

W dzisiejszych czasach ludzie coraz częściej interesują się zdrową żywnością. Ze względu na dynamiczny rozwój chorób cywilizacyjnych większość z nas stara się kupować produkty wysokiej jakości, nieprzetworzone, z upraw ekologicznych. Coraz częściej organizowane są szkolenia oraz zakładane blogi dotyczące zdrowego stylu życia i prawidłowego odżywiania. Mimo to wiele osób wciąż jeszcze nie zwraca uwagi na jakość  i wartość spożywanych posiłków. Ze względu na panującą w niektórych państwach biedę jest to po prostu niemożliwe. Z kolei w tych zamożniejszych szybkie tempo życia oraz ciągły brak czasu sprawiają, że łatwiej jest kupić lub zjeść coś „na szybko na mieście” niż przygotowywać posiłki we własnym domu. Wiele ludzi nie wie jak ważne jest spożywanie produktów o wysokich walorach odżywczych i prozdrowotnych czyli tzw. „superfoods”,  do których należy między innymi jarmuż. W Polsce nie jest jednak uprawiany na szeroką skalę. Dużą popularność zyskuje natomiast w rozwijających się gospodarstwach ekologicznych, takich jak na przykład Eko Farma Świętokrzyska.

Jarmuż (Brassica oleracea L. var. acephala) to warzywo należące do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), potocznie nazywane kapustą liściastą. Znany był już w starożytności głównie jako roślina ozdobna, ale także jadalna. W Polsce pojawiła  się dopiero w XIV wieku. Jest to roślina dwuletnia, w pierwszym roku tworzy silnie ulistnioną łodygę, a w drugim pędy kwiatostanowe typowe dla rodziny kapustowatych. Jadalną częścią są mocno kędzierzawe liście, co jest cechą rozpoznawczą tego warzywa. Barwa liści jest uzależniona od odmiany, może być zielona, fioletowozielona lub nawet purpurowa.

Uprawa jarmużu jest podobna do większości kapustowatych. Okres wegetacji wynosi od 90 (u odmian niskich) do 130 dni (u odmian wysokich). Warzywo to uprawiane jest przede wszystkim z rozsady. Nasiona  wysiewa się od początku maja do końca czerwca. Późniejszy siew wpływa na wysoką jakość roślin, jednak plon jest wtedy niższy. Główną zaletą jarmużu jest to, że ma najmniejsze wymagania klimatyczne i glebowe spośród wszystkich warzyw kapustnych. Odznacza się dużą mrozoodpornością, co powoduje, że może być uprawiany jako poplon na późną jesień i zimę. W obecnych warunkach meteorologicznych można  go pozostawić na polu nawet całą zimę. Istotny jest również fakt, że po przemarznięciu liście jarmużu mają większe walory smakowe – stają się słodsze, gdyż tracą gorzkawy smak, dlatego zbiór najlepiej przeprowadzać po pierwszych przymrozkach. Rozbudowany system korzeniowy chroni go przed występującą od kilku lat suszą. Jarmuż poradzi sobie  na każdej glebie, jednak najlepsza pod jego uprawę jest gleba piaszczysto-gliniasta. Optymalne pH to 6,5-6,8. Jeżeli jest to możliwe polecam uprawę jarmużu we własnych ogrodach przydomowych, ponieważ rzadko można go znaleźć w stanie świeżym w sklepach czy supermarketach. W okresie jesiennym pojawia się na lokalnych targowiskach, ale zimą już nie jest już tak łatwo dostępny.

Jarmuż ze wszystkich roślin kapustnych ma najwięcej witaminy A, C, kwasu foliowego, witamin z grupy B₁ oraz potasu, wapnia i żelaza. Podobnie jak brokuł zawiera cenny sulforafan, który jest silnym przeciwutleniaczem. Stanowi więc podstawę diety dla osób walczących z chorobami nowotworowymi. Sulforafan to substancja niszcząca również bakterie Heliobacter pyroli, które są przyczyną wrzodów żołądka i dwunastnicy. Ponadto jarmuż zawiera karotenoidy (luteinę, zeaksantynę oraz β-karoten), które także mają zdolność usuwania wolnych rodników. Znajdujący się w liściach chlorofil kamufluje kolor powstały przez karotenoidy oraz ma działanie toksynobójcze. Dzięki zawartej witaminie  K regularne spożywanie jarmużu może przyczynić się do pokonania nowotworów: wątroby, jajników i okrężnicy. Ważne jest to że nie zawiera kwasu szczawiowego (jak np. szpinak), który w nadmiernych ilościach jest szkodliwy. Brak kwasu szczawiowego wpływa także  na większą przyswajalność wapnia. W swoim składzie posiada również niezbędne  do funkcjonowania białko oraz błonnik.

Najlepiej spożywać jarmuż w stanie surowym lub po ugotowaniu na parze (przez  nie więcej jak 4 minuty – wtedy nie traci swoich cennych właściwości). Sam jarmuż nie jest wyjątkowo smaczny, powodem tego, jak u większości kapustowatych jest jego gorzkawy smak. W połączeniu z  innymi dostępnymi jesienią i zimą warzywami i owocami jak  na przykład marchew, pietruszka, jabłko oraz owocami importowanymi (banany, kiwi, pomarańcza) można stworzyć pyszne koktajle, soki i sałatki, których spożywanie na pewno przyczyni się do poprawy zdrowia w okresie, gdy niedobór witamin dotyka niemal każdego człowieka. Jarmuż powinien być przede wszystkim potrawą lub jej dodatkiem, a nie jak często bywa tylko i wyłącznie elementem dekoracyjnym.

Źródła:

Angelus W. i in. (1973): Szczegółowa uprawa warzyw, PWRiL

Krochmal-Marczak B. (2017): Wartość odżywcza i prozdrowotna wybranych warzyw  z rodzaju kapusta (Brassica L.), Herbaslim nr 1(3)

Anna Wasiewicz, PZDR nr 7