Musimy zdać sobie sprawę, że współcześnie hodowane świnie cechują się wysokim potencjałem genetycznym. Rasy komponentu matecznego (WBP i PBZ) charakteryzują się bardzo dobrymi cechami użytkowości rozpłodowej (płodność, plenność, mleczność i troskliwość macierzyńską), które są cechami nisko odziedziczalnymi, oraz wysoką wartością tuczną i rzeźną. Natomiast rasy komponentu ojcowskiego (duroc, pietrain, hampshire i ich mieszańce) charakteryzują się wysokimi przyrostami, dobrym wykorzystaniem paszy oraz wysoką zawartością mięsa w tuszy. Cechy te są wysoko odziedziczalne i przekazywane na potomstwo za pośrednictwem knura. w hodowli towarowej, w celu uzyskania lepszych wyników cech rozpłodowych, które są nisko odziedziczalne, wykorzystuje się efekt heterozji, przez krzyżowanie osobników należących do różnych ras komponentu matecznego. Klasycznym przykładem takiego postępowania jest krzyżowanie dwurasowe (♀WBP x ♂PBZ) lub (♀PBZ x ♂WBP). Ten schemat krzyżowania jest zalecany w Polsce i w większości  firm hybrydowych w Europie i na świecie. Loszki F1 jako efekt krzyżowania prócz cech rodziców wcześniej osiągają dojrzałość płciową, rodzą i odchowują liczniejsze mioty, stwarzają korzystniejsze warunki do rozwoju płodów w macicy, prosięta rodzą się o wyższej masie ciała, zaobserwowano także mniejsze straty w czasie odchowu.

W celu uzyskania prosiąt z przeznaczeniem na tucz stosujemy krzyżowanie trój- lub czterorasowe. Polega to na tym, że loszki F1 z komponentu matecznego kryjemy knurami czystorasowymi komponentu ojcowskiego (duroc, pietrain, hampshire) – wówczas mamy krzyżowanie trójrasowe. Możemy też kryć je mieszańcami komponentu ojcowskiego (np. duroc x pietrain) – wówczas mówimy o krzyżowaniu towarowym czterorasowym.

Stosując krzyżowanie towarowe możemy uzyskać więcej prosiąt o bardzo wysokim potencjale genetycznym. Prosięta takie charakteryzują się wysokimi przyrostami, dobrym wykorzystaniem paszy oraz wysoką zawartością mięsa w tuszy.

Przykład schematu krzyżowania trójrasowego	Przykład schematu krzyżowania czterorasowego
Źródło: POLSUS  TOP GENETICS, Warszawa 2014	Źródło: POLSUS  TOP GENETICS, Warszawa 2014

Uwaga! Wybierając loszki z tuczu do rozrodu lub kupując prosięta z niewiadomego pochodzenia z przeznaczeniem na tucz, skazujemy się na gorsze wyniki tuczu i słabą zawartość mięsa w tuszy.

Opracował: Jan Sarnowski – WODR Poznań, 2014 r.