System kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym stanowią:

1. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako organ upoważniający jednostki certyfikujące do prowadzenia kontroli i wydawania certyfikatów.
2. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, która sprawuje nadzór nad jednostkami certyfikującymi oraz nadzór nad produkcją ekologiczną.
3. Inspekcja Handlowa, która współpracuje z IJHAR-S przy sprawowaniu nadzoru nad jednostkami certyfikującymi oraz produkcją ekologiczną w zakresie wprowadzania do obrotu detalicznego produktów wymienionych w art. 1 ust. 2 lit. a lub b rozporządzenia nr 834/2007.
4. Inspekcja Weterynaryjna, która współpracuje z IJHAR-S przy sprawowaniu nadzoru nad jednostkami certyfikującymi oraz produkcją ekologiczną w zakresie produktów wymienionych w art. 1 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 834/2007.
5. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, która współpracuje z IJHAR-S przy sprawowaniu nadzoru nad jednostkami certyfikującymi oraz produkcją ekologiczną w zakresie produktów wymienionych w art. 1 ust. 2 lit. d rozporządzenia nr 834/2007.
6. Upoważnione jednostki certyfikujące akredytowane w zakresie rolnictwa ekologicznego, zgodnie z Normą PN-EN 45011 „Wymagania ogólne dotyczące działania jednostek prowadzących systemy certyfikacji wyrobów”.

Funkcjonowanie systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym jest podstawowym gwarantem dla konsumenta, że środki spożywcze znajdujące się na rynku zostały wyprodukowane zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i są wolne od zanieczyszczeń, takich jak pozostałości środków ochrony roślin i hormonów, a podczas ich produkcji nie stosowano nawozów sztucznych i organizmów zmodyfikowanych genetycznie.

Lista upoważnionych jednostek certyfikujących w Polsce:

1. EKOGWARANCJA PTRE Sp. z o.o., 02-679 Warszawa, ul. Zygmunta Modzelewskiego 27, www.ekogwarancja.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
2. PNG Sp. z o.o., 26-021 Daleszyce, Cisów 77, www.png.ecofarm.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
3. COBICO Sp. z o.o., 32-020 Wieliczka, Przebieczany 529, www.cobico.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
4. BIOEKSPERT Sp. z o.o., 02-511 Warszawa, ul. Belgijska 5 lok. 4, www.bioekspert.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. lub Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
5. BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o., 31-503 Kraków, ul. Lubicz 25A, www.biocert.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
6. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A., 02-699 Warszawa, ul. Kłobucka 23, Oddział Badań i Certyfikacji w Pile, ul. Śniadeckich 5, 64-920 Piła, www.pcbc.gov.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
7. AGRO BIO TEST Sp. z o.o., 02-776 Warszawa, ul. Nowoursynowska 139N/11, www.agrobiotest.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
8. TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o., 02-146 Warszawa, ul. 17 Stycznia 56, www.tuv.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
9. Centrum Jakości AgroEko Sp. z o.o., 03-216 Warszawa, ul. Modlińska 6 lok. 207, www.agroeko.com.pl, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..
10. SGS Polska Sp. z o.o., 01-233 Warszawa, ul. Bema 83; www.pl.sgs.com, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript., Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript..

Certyfikacja gospodarstw rolnych prowadzących produkcję w oparciu o metody ekologiczne lub gospodarstw rolnych przestawiających produkcję na metody ekologiczne prowadzona jest zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. WE L 189/1 z dnia 20.07.2007 r.). Proces certyfikacji jest prowadzony przez Jednostki Certyfikujące bezstronnie i niezależnie, bez stosowania dyskryminującej polityki finansowej.

Przebieg procesu certyfikacji składa się z następujących etapów:

Osoba zamierzająca rozpocząć prowadzenie gospodarstwa ekologicznego, chcąca złożyć niezbędną dokumentację, może uzyskać wszelkie niezbędne informacje dotyczące procedury certyfikacji w Ośrodku Doradztwa Rolniczego.

1. W pierwszej kolejności należy przesłać zgłoszenie podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego na adres korespondencyjny wybranej przez siebie jednostki certyfikacyjnej. Formularz można pobrać ze strony internetowej wybranej jednostki lub ze strony WIJHARS.
   Właściciel gospodarstwa starający się o certyfikację zobowiązany jest do złożenia wniosku o dokonanie certyfikacji wraz z załącznikami. Wniosek składa się z części ogólnej oraz aneksu będącego umową pomiędzy Jednostką Certyfikującą a Wnioskodawcą. Do wniosku należy dołączyć:
   • kopię wypisu z ewidencji gruntów rolnych,
   • kopię map lub ortofotomapę z zaznaczonymi granicami działek rolnych,
   • kopię wniosku o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej (o ile jest rolnik beneficjentem),
   • umowę dzierżawy, jeśli taka dotyczy danego gospodarstwa,
   • pełnomocnictwo, w przypadku gdy osoba składająca wniosek nie jest właścicielem lub dzierżawcą przedsiębiorstwa,
   • kopię dokumentu potwierdzającego dokonanie wpłaty opłaty wstępnej określonej w cenniku jednostki Certyfikującej.
2. Złożony wniosek podlega ocenie formalnej. Poprawnie wypełniony i kompletny wniosek zostaje zarejestrowany z datą wpływu.
3. W przypadku stwierdzenia braków lub błędów w złożonym wniosku wnioskodawca zostaje o nich pisemnie poinformowany. Wnioskodawca jest zobowiązany do usunięcia niezgodności występujących w dokumentacji.
4. Po dokonaniu rejestracji gospodarstwa Jednostka Certyfikująca przeprowadza kontrolę gospodarstwa w uzgodnionym z producentem rolnym terminie.
   Rolnik podczas kontroli winien przedstawić Roczny Plan Produkcji na dany rok. Ma też obowiązek przesłać w terminie do końca kwietnia każdego roku do Jednostki Certyfikującej Roczny Plan Produkcji.

Osoba prowadząca działalność w rolnictwie ekologicznym i pozostająca pod nadzorem Jednostki Certyfikującej jest zobowiązana zgłaszać wszystkie zmiany dotyczące opisu jednostki do Dyrektora ds. Certyfikacji. Zmiany te powinny być zgłaszane w formie pisemnej w terminie nieprzekraczającym 2 tygodni od chwili wystąpienia zmian.

Obowiązki producenta rolnego, który podejmuje działalność w rolnictwie ekologicznym

1. Wypełnić zgłoszenie podjęcia działalności w rolnictwie ekologicznym i przesłać do wybranej jednostki Certyfikującej.
2. Następnie wypełnić formularze otrzymane z Jednostki Certyfikującej:
   • wniosek – zlecenie o rejestrację,
   • opis jednostki,
   • plan produkcji roślinnej,
   • plan produkcji zwierzęcej,
   • umowę o dokonanie rejestracji gospodarstwa rolnego.
3. Do wypełnionych formularzy dołączyć następujące załączniki:
   • kopię wypisu z ewidencji gruntów,
   • kopię umowy dzierżawy lub użyczenia (jeżeli dotyczy),
   • kopię mapy gospodarstwa,
   • plan gospodarstwa z naniesionymi działkami rolnymi.
4. Przygotowane dokumenty przesłać na adres wybranej jednostki certyfikującej.
5. Kopie dokumentów złożonych do jednostki certyfikującej producent rolny przechowuje u siebie.

Kontrola w gospodarstwie

• Rolnik powinien zapewnić Inspektorowi Jednostki Certyfikującej warunki do przeprowadzenia dokładnej kontroli.
• Udzielić informacji na temat sposobu prowadzenia produkcji i udostępnić do wglądu pomieszczenia i sprzęt gospodarski.
• Przygotować niezbędną dokumentację według planu kontroli jaki otrzymał z Jednostki Certyfikującej.
• Kontrola jest płatna.

Koszty kontroli

• Uzyskanie certyfikatu wiąże się z kosztami, które są uzależnione od powierzchni gospodarstwa. Opłata za kontrolę jest zależna od cennika wybranej jednostki certyfikującej.
• W przypadku gospodarstw rolnych wysokość opłaty uzależniona jest od wielkości gospodarstwa, ilości działek rolnych, odległości pomiędzy działkami, ilości wyodrębnionych jednostek produkcyjnych itp.
• W przypadku przetwórni koszt kontroli uzależniony jest od wielkości produkcji w zakładzie.
• W cenniku uwzględniony jest również koszt próbkobrania.

Zwrot kosztów kontroli

• Producent rolny, który wytworzył produkty przeznaczone bezpośrednio lub po przetworzeniu do spożycia przez ludzi, może ubiegać się o dotację do kosztów kontroli gospodarstwa rolnego przez uczestniczenie w działaniu 8.2.3.3.1 Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości z PROW 2014-2020, o ile nie był beneficjentem działania „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności” z PROW 2007-2013 lub może korzystać ze wsparcia w ramach kosztów transakcyjnych, wnioskując o nie przy składaniu wniosku o płatności bezpośrednie razem z płatnościami ekologicznymi.
• Rolnicy kontynuujący zobowiązania rolnośrodowiskowe pakiet Rolnictwo ekologiczne z PROW 2007-2014 refundują sobie koszty kontroli z działania „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności” z PROW 2007-2013, o ile już nie wykorzystali pięcioletniego okresu pomocy.

Znaczenie certyfikacji gospodarstw rolnych

Funkcjonowanie systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym jest podstawowym gwarantem dla konsumenta, że środki spożywcze znajdujące się na rynku zostały wyprodukowane zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i są wolne od zanieczyszczeń, takich jak pozostałości środków ochrony roślin i hormonów, a podczas ich produkcji nie stosowano nawozów sztucznych i organizmów zmodyfikowanych genetycznie.