Celem międzyplonów i wsiewek jest utrzymywanie pokrywy roślinnej na gruntach ornych w okresie między dwoma plonami głównymi/ towarowymi, w formie zasiewu jednogatunkowego lub mieszanki kilku gatunków w okresie jesienno- zimowym. Korzyści wynikające z uprawy międzyplonów polegają na ograniczeniu wymywania azotanów, wapnia i potasu z gleby, ocienieniu i zapobieganiu erozji a także wzbogacaniu jej w substancje organiczna. Wszystkie formy międzyplonów stanowią miejsce schronienia i żerowania dla wielu gatunków zwierząt. Efekty środowiskowe powodowane uprawą międzyplonów będą dostrzegane po upływie dłuższego czasu i są trudne do oszacowania.
1. Wsiewki poplonowe są to rośliny wsiewane w roślinę ochronną, po sprzęcie której następuje zasadniczy jej rozwój. Wysiew dokonywany jest jesienią w rosnącą roślinę ozimą lub razem z siewem roślin jarych. Najczęściej uprawiane są rośliny motylkowe i trawy o powolnym początkowym tempie wzrostu i mało wrażliwe na zacienienie. Na gleby lekkie, wilgotne i kwaśne najczęściej stosuje się seradele. Na gleby średnie i ciężkie wsiewa się głównie trawy: kupkówkę czy życicę trwałą. Wsiewki poplonowe mogą być w okresie jesieni koszone lub wypasane. Rośliny te mają chronić glebę przez cały okres jesienno-zimowy, aż do marca. Wsiewki traw wraz ze ścierniskiem chronią glebę przed spływami powierzchniowymi, wymywaniem azotów do wód podziemnych, oraz stanowią bazę pokarmowa dla zimujących ptaków.
2. Międzyplon ozimy są to rośliny uprawiane po roślinach zbożowych, na tyle szybko schodzących z pola, aby umożliwić uprawę przedsiewną i terminowy zasiew międzyplonu. W międzyplonie można uprawiać kilka gatunków roślin; żyto ozime, mieszankę żyta z wyką ozimą, rzepak ozimy, rzepik ozimy lub inne mieszanki roślin ozimych. Nie mogą być wsiewane te same gatunki roślin, jakie były uprawiane przed siewem międzyplonu na danym polu, jak również forma jara gatunku uprawianego w międzyplonie nie może być uprawiana jako roślina następcza. Wytworzona duża ilość biomasy może zostać wykorzystana jako pasza, a znacząca ilość resztek roślinnych zasili glebę w substancję organiczną. Uprawa międzyplonów ozimych poprawia właściwości biologiczne gleby, chroni przed erozją i wymywaniem azotanów, ale stwarza również zagrożenie przesuszenia gleby dla rośliny następczej.
3. Międzyplon ścierniskowy jest najbardziej typowym rodzajem międzyplonu. Duży wpływ na udanie się tego międzyplonu ma ilość opadów oraz występowanie nocnych przymrozków, w krótkim czasie ich rozwoju. Poplony ścierniskowe są uprawiane po wcześnie schodzących zbożach. Do uprawy na glebach najlżejszych najlepiej nadają się: łubin żółty, saradela, facelia. Na glebach nieco mocniejszych można uprawiać: słonecznik, łubin wąskolistny, rzepak, grykę, rzodkiew oleistą, rzepę ścierniskową. Na glebach ciężkich: bobik, wykę jarą. Wszystkie z uprawianych gatunków w poplonach ścierniskowych mogą być wypasane lub koszone na zielonkę, ze względów środowiskowych najlepiej pozostawić biomasę w formie mulczu.
4. Wymogi dla pakietu ochrona gleb i wód
4.1 Wymogi dla wariantu wsiewki poplonowe
• Wsiewanie roślin (wsiewka) w rosnące rośliny ozime lub razem
z siewem roślin jarych i utrzymanie ich przez okres zimy;
• Zabiegi agrotechniczne można wznowić w terminie od 1 marca;
• Sprzątnięcie słomy po żniwach;
• Przyoranie biomasy wsiewki poplonowej, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym;
• Możliwość przemiennego stosowania wsiewki poplonowej na różnych działkach rolnych w ciągu 5 lat;
• Zakaz stosowanie ścieków i osadów ściekowych na wsiewkę.
4.2 Wymogi dla wariantu międzyplon ozimy
• Siew roślin poplonowych (rośliny ozime) należy wykonać do końca września;
• Stosowanie pod międzyplon tylko nawozów naturalnych;
• Nie stosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon;
• Biomasa roślin poplonowych powinna być przyorana, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym, możliwość koszenia lub spasania biomasy roślin poplonowych wiosną;
• Zabiegi agrotechniczne można wznowić w terminie od 1 marca;
• Międzyplony poplonowe można stosować przemiennie na różnych działkach rolnych w ciągu 5 lat.
• Zakaz uprawy tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie lub jej formy jarej w następnym roku w plonie głównym.
4.3 Wymogi dla wariantu międzyplon ścierniskowy.
• Siew roślin poplonowych (rośliny jare) należy wykonać do końca września;
• Stosowanie pod międzyplon tylko nawozów naturalnych;
• Niestosowanie ścieków i osadów ściekowych na międzyplon;
• Biomasa roślin poplonowych powinna być przyorana, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym, możliwość spasania biomasy roślin poplonowych jesienią;
• Zabiegi agrotechniczne można wznowić w terminie od 1 marca;
• Międzyplony poplonowe można stosować przemiennie na różnych działkach rolnych w ciągu 5 lat.
• Zakaz uprawy tej samej rośliny, która była uprawiana w międzyplonie lub jej formy jarej w następnym roku w plonie głównym.
5. Stawki płatności
• Wsiewki poplonowe 330 zł/ ha
• Międzyplon ozimy 420 zł/ha
• Międzyplon ścierniskowy 400 zł/ha
6. Płatność rolnośrodowiskowa jest degresywna, czyli przyznawana w wysokości:
• 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,1 ha do 100 ha,
• 50% stawki podstawowej – za powierzchnię od 100,01 ha do 200 ha,
• 10% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 200 ha.
30 stycznia 2012