W Polsce rolnictwo ekologiczne cały czas się rozwija. Obserwuje się ciągły wzrost zainteresowania rolników ekologicznymi metodami gospodarowania. W roku 2005 na terenie województwa wielkopolskiego istniało około 202 gospodarstw ekologicznych o łącznej powierzchni 12.011,2 ha, natomiast z ostatnich danych IJHARS tych gospodarstw jest 888 o powierzchni 38.434,35 ha, z czego ponad 530 gospodarstw posiada certyfikat na swoje produkty.
Zdecydowanie największy wpływ na rozwój eko-rolnictwa w kraju mają możliwości finansowania rolnictwa ekologicznego po wstąpieniu Polski do UE. W Planie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 rolnicy ekologiczni mogli korzystać z dofinansowania w ramach „Programu rolnośrodowiskowego”. Obecnie w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 zostały uruchomione poza „Programem rolnośrodowiskowym” działanie „Uczestnictwo rolników w systemie jakości żywności” oraz „Działania informacyjne i promocyjne”.
„Program rolnośrodowiskowy”.
Rolnictwo ekologiczne jest jednym z 9 pakietów „Programu rolnośrodowiskowego”, z których rolnicy mogą korzystać w ramach PROW 2007-2013. Pakiet rolnictwo ekologiczne jest najbardziej rozbudowanym pakietem w programie. Jako jedyny posiada podział aż na 12 wariantów prowadzonych upraw. Beneficjentami programu mogą być zarówno rolnicy posiadający certyfikaty zgodności z rolnictwem ekologicznym jak i w okresie przestawiania z produkcji konwencjonalnej na ekologiczną. Beneficjent programu ma do wyboru następujące warianty:
v Uprawy rolnicze 790 zł - 840 zł
v Trwałe użytki zielone 260 zł - 330 zł
v Uprawy warzywne 1300 zł - 1550 zł
v Uprawy zielarskie 1050 zł - 1150 zł
v Uprawy sadownicze i jagodowe 1540 zł – 1800 zł
v Pozostałe uprawy sadownicze i jagodowe 650 zł – 800 zł
Rolników przystępujących do pakietu oprócz wymogów określonych w ustawie o rolnictwie ekologicznym, przepisach rozporządzenia Rady nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie nr 2092/91, oraz rozporządzenia Rady nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli, dodatkowo obowiązują wymogi dotyczące np. przeznaczenia plonu, wykonywania zabiegów agrotechnicznych.
„Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności”.
Z produkcją ekologiczną wiąże się konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów działalności, a wśród nich opłaty za kontrole przeprowadzane przez jednostkę certyfikującą. Rolnicy mogą uzyskać z ARiMR zwrot kosztów kontroli gospodarstw z programu „Uczestnictwo rolników w systemach jakości” ale pod pewnymi warunkami. Dodatkową korzyścią w tym działaniu jest możliwość odzyskania składek członkowskich przez rolników, którzy należą do grupy producentów rolnych. Z wsparcia mogą korzystać tylko te gospodarstwa, w których wytwarza się certyfikowane produkty rolne przeznaczone do spożycia przez ludzi. Rolnik musi posiadać numer gospodarstwa i nie może pobierać renty strukturalnej przyznanej w ramach PROW. Maksymalne wsparcie jakie może otrzymać producent rolny w systemie rolnictwa ekologicznego wynosi 996 zł /rok przez 5 lat. Wnioski o pomoc można składać do końca 2013 r., o ile wcześniej nie zostanie wyczerpany limit środków finansowych.
„Działanie informacyjne i promocyjne”.
Celem tego działania jest zwiększenie popytu na produkty rolne i spożywcze objęte systemami jakości żywności, wspieranie grup producentów zrzeszających podmioty, które aktywnie uczestniczą w tych systemach, oraz zwiększenie zainteresowania konsumentów tematyką jakości żywności, jej specyficznymi właściwościami i zaletami, a także wysokim standardem dobrostanu zwierząt. Dostępne dla działających w Polsce producentów środki mogą być przeznaczone wyłącznie na promocję produktów wytwarzanych w ramach systemów:
v Wspólnotowy system certyfikacji produktów regionalnych i tradycyjnych
v Rolnictwo ekologiczne
v Integrowana Produkcja
v Jakość i Tradycja
Beneficjentami tego działania mogą być grupy producentów rolnych. Dofinansowanie można uzyskać do działań z zakresu:
v public relations, promocji i reklamy
v udziału w targach;
v promocji w punktach sprzedaży itp.
Operacja może stanowić jednorazowe działanie lub zestaw działań spójnych wdrażanych przez 2 lata, nie później jednak niż do 30 czerwca 2015 r. Środki wypłacane są jako refundacja wynosząca 70% faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych netto.
Bibliografia:
- Poradnik Rolnika Ekologicznego – 2011 r.
- „Działania informacyjne i promocyjne w ramach PROW na lata 2007-2013” - ARR
- Raporty i analizy IJHARS
- PROW na lata 2007-2013
Opracowanie:
Eliza Nowak
WODR w Poznaniu