Aktualnie zasady organizowania się producentów rolnych w grupy producentów rolnych i ich związki reguluje Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw oraz o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. z 2015 r., poz. 1888). Główne zmiany to:

• kompetencję w zakresie rejestracji oraz nadzoru nad działalnością grup producentów rolnych będzie pełnić dyrektor oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego (ARR) właściwy ze względu na siedzibę grupy, natomiast w przypadku związków grup producentów rolnych – Prezes ARR;
• dookreślono katalog celów, dla których mogą tworzyć się grupy producentów rolnych i uwzględniono w nim także cele określone w art. 27 rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1305/2013, ze względu na realizację których grupy producentów rolnych będą miały możliwość wsparcia finansowego ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;
• ograniczenie prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników przez poszczególnych członków grupy, przy uwzględnieniu udziałów pośrednich, do 20% w celu eliminacji tworzenia sztucznych warunków do uzyskania statusu grupy producentów rolnych;
• wskazanie wprost obowiązku corocznego produkowania oraz dostarczania do grupy producentów rolnych przez jej członków co najmniej 80% produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona;
• uwzględniono sytuację, w której nie stosuje się obowiązku corocznego produkowania oraz dostarczania do grupy przez jej członków produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, w przypadku braku produkcji spowodowanej działaniem siły wyższej lub wystąpieniem wyjątkowych okoliczności, o których mowa w art. 2 ust. 2 rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1306/2013 z 16 grudnia 2013 r.;
• grupa składa corocznie dyrektorowi OT ARR sprawozdanie dotyczące obrotu produktem lub grupą produktów, ze względu na które została grupa utworzona;
• warunkiem uznania grupy jest opracowywanie planu biznesowego w zakresie realizacji celów, zgodnego z aktem założycielskim, sporządzonego na co najmniej 5 lat, na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na stronie internetowej ARR.

W uzasadnieniu do niniejszej ustawy MRiRW stwierdza, że wprowadzone zmiany wprowadzają możliwość przetwarzania przez grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa zastała utworzona, a które zostały wytworzone w gospodarstwach członków grupy w odniesieniu do całej wielkości produkcji członków grupy. Dzięki temu grupy producentów rolnych będą mogły w sposób elastyczny dostosować się do wymagań rynkowych nie tylko pod względem jakości i ilości, ale również asortymentu sprzedawanych produktów, a tym samym wzmocnić swoją konkurencyjność.

Od wejścia w życie ustawy Rejestr grup producentów rolnych dla nowych grup oraz już funkcjonujących będzie prowadził dyrektor oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego (ARR) właściwy ze względu na siedzibę grupy.

W zakresie funkcjonujących grup rozróżnia się:

• grupy producentów rolnych, które uzyskały wpis do Rejestru grup producentów rolnych marszałka województwa do 31 grudnia 2013 r.
• grupy producentów rolnych powstałe od 1 stycznia 2014 r.

Dla ww. grup przewiduje się odmienne procedury w zakresie postępowania odnośnie wpisu w Rejestr grup producentów rolnych prowadzony przez dyrektora oddziału terenowego ARR.

Poniżej podano tok postępowania dla uzyskania przez ww. statusu grup producentów rolnych.

Grupy producentów rolnych, które uzyskały wpis do rejestru grup producentów rolnych marszałka województwa do 31 grudnia 2013 r., składają w terminie roku od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dyrektora oddziału terenowego Agencji Rynku Rolnego, właściwego ze względu na siedzibę grupy, wniosek o potwierdzenie spełniania warunków określonych w art. 3 albo art. 3a oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Do wniosku (formularz do pobrania ze strony ARR) dołącza się:

1. akt założycielski grupy;
    
2. oświadczenia członków grupy o prowadzeniu w ramach działalności rolniczej, o której mowa w art. 4 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 (Dz.Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 608 z późn. zm.), gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub działów specjalnych produkcji rolnej w zakresie produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona;
    
3. informacje o wielkości i wartości produkcji produktu lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona:
   • sprzedanych przez tę grupę;
   • sprzedanych przez tę grupę, pochodzących od członków tej grupy, z wyszczególnieniem produkcji poszczególnych członków tej grupy;
   • produktów sprzedanych przez poszczególnych członków do grupy, każdego z członków grupy – w poprzednim i danym roku działalności grupy;
4. opis struktury organizacyjnej grupy, w tym strukturę udziałów lub liczbę posiadanych akcji i podział praw do głosowania poszczególnych członków grupy, o której mowa w art. 3 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

W przypadku niezachowania przez grupę ww. terminu lub jeśli zostanie stwierdzone, że warunki określone w art. 3 albo art. 3a lub w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, dyrektor oddziału terenowego ARR wydaje decyzję administracyjną o niespełnianiu tych warunków i wykreśla grupę z rejestru grup.

Jeżeli powyższe warunki są dopełnione, dyrektor oddziału terenowego ARR wydaje zaświadczenie potwierdzające ich spełnienie. Uzyskanie przedmiotowego zaświadczenia będzie podstawą do uzyskania dotacji administracyjnej przyznanej w ramach PROW 2007-2013 oraz dofinansowania z innych programów w ramach PROW 2014-2020.

Grupy producentów rolnych powstałe od 1 stycznia 2014 r. i wpisane w Rejestr grup producentów rolnych marszałka województwa praktycznie nie mogły wystąpić do ARiMR z wnioskiem o pomoc administracyjną, gdyż ich nabór w ramach PROW 2007-2013 zakończył się 31 grudnia 2013 r.

Zgodnie z przedmiotową ustawą mogą złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dyrektora oddziału terenowego Agencji, właściwego ze względu na siedzibę grupy, wniosek o uznanie spełniania warunków określonych w art. 3 albo art. 3a oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 6 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą oraz zatwierdzenie planu biznesowego, o którym mowa w art. 8 ust. 3 pkt 3 albo ust. 4 pkt 3 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Do wniosku (formularz do pobrania ze strony ARR) dołącza się załączniki takie jak w przypadku grup producentów rolnych, które uzyskały wpis do Rejestru grup producentów rolnych marszałka województwa do 31 grudnia 2013 r., oraz plan biznesowy.

W przypadku niezachowania przez grupę ww. terminu lub jeśli zostanie stwierdzone, że warunki określone w art. 3 albo art. 3a oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 6 oraz art. 8 ust. 3 pkt 3 albo ust. 4 pkt 3 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, dyrektor oddziału terenowego ARR wydaje decyzję o odmowie uznania grupy i wykreśla grupę z rejestru grup.

Jeżeli powyższe warunki są dopełnione, dyrektor oddziału terenowego ARR wydaje decyzję o uznaniu grupy producentów rolnych i zatwierdzeniu planu biznesowego oraz stwierdza wygaśnięcie decyzji marszałka województwa wydanej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Okres działalności do wsparcia dotacją administracyjną, w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów”, objętego PROW 2014-2020, będzie liczony od momentu wpisu grupy w Rejestr grup producentów rolnych dyrektora oddziału terenowego.

Podsumowanie

1. Grupy producentów rolnych, które uzyskały wpis do rejestru grup producentów rolnych marszałka województwa do 31 grudnia 2013 r.:
   • akty założycielskie będą musiały ulec dostosowaniu do nowej ustawy, szczególnie w zakresie rozszerzonych celów i prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników przez poszczególnych członków grupy, przy uwzględnieniu udziałów pośrednich, do 20%;
   • kontroli, przy uznawaniu przez dyrektora oddziału terenowego ARR, będzie podlegać dotychczasowa sprzedaż całości produktów lub grupy produktów przez członków do grupy z przewidzianymi w akcie założycielskim odstępstwami, dla których grupa została utworzona.
2. Grupy producentów rolnych powstałe od 1 stycznia 2014 r. i wpisane w Rejestr grup producentów rolnych marszałka województwa:
   • akty założycielskie będą musiały ulec dostosowaniu do nowej ustawy, szczególnie w zakresie rozszerzonych celów i prawa do głosowania na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników przez poszczególnych członków grupy, przy uwzględnieniu udziałów pośrednich, do 20%;
   • grupa opracowuje plan biznesowy grupy w zakresie realizacji celów określonych w art. 2 ustawy, zgodny z aktem założycielskim, sporządzony na co najmniej 5 lat, na formularzu opracowanym przez ARR i udostępnionym na stronie internetowej ARR.

Załącznik – Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw oraz o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz.U. z 2015 r. poz. 1888) do pobrania poniżej.