Dział Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankietowania gospodarstw rolnych, tj. badania koniunktury w rolnictwie w kraju prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta zbiorcza koniunktury w rolnictwie w województwie. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym zamieszczone są wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników.
Główne pytania ankiety dotyczą:
- Sytuacji finansowej gospodarstw rolnych.
- Zakupów bieżących.
- Inwestycji.
- Kredytów.
- Oceny perspektyw gospodarowania.
- Danych o wykształceniu i wieku kierownika gospodarstwa.
- Struktury produkcyjnej gospodarstw.
W lipcu br. ankietowano 266 gospodarstw rolnych gospodarujących na 8 045,09 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:
Ad. 1. Przychody pieniężne jako takie same w stosunku do poprzedniego ankietowania wykazuje 39% rolników, a 23% rolników jako większe. Jednocześnie 39% przewiduje, że za kwartał przychody pieniężne będą takie same, a 28% – że większe. Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad. 2. Tyle samo nawozów mineralnych kupiło 68% ankietowanych rolników, a więcej nawozów kupiło 10% rolników. Tyle samo pasz zakupiło 50% ankietowanych i więcej – 15%. Tyle samo środków ochrony roślin kupiło 63% rolników i więcej – 13%. Zakupy nawozów mineralnych,środków ochrony roślin i pasz są większe w stosunku do zakupów z poprzedniej koniunktury.
Ad. 3. Kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze 28% ankietowanych gospodarstw i wykonuje lub planuje inwestycje budowlane 17% gospodarstw. Poziom inwestycji w zakupie maszyn i urządzeń rolniczych jest mniejszy, a w przypadku inwestycji budowlanych – niewiele wyższy, bo o 2% więcej niż poprzednio.
Ad. 4. W zakresie kredytów 30% ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 12% – kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych, jak i w kredytach rynkowych jest spadek.
Ad. 5. W ocenie perspektyw gospodarowania za dobrą uznało 14%, za złą 15% i aż 71% ankietowanych obawia się o przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ bieżąca wyjątkowo niska opłacalność produkcji rolniczej.
Ad. 6. Wiek 31-45 lat ma 42% rolników, 46-60 lat – 44%, do 30 i powyżej 60 lat – 14%, co świadczy z jednej strony o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony o wczesnym kończeniu pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie rolników to w 55% średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 15% wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.
Ad. 7. Struktura produkcyjna ankietowanych gospodarstw przedstawia się następująco: uprawą roślin innych niż wieloletnie zajmuje się 24% gospodarstw, uprawą roślin wieloletnich – 3%, rozmnażaniem roślin – 0%, chowem i hodowlą zwierząt – 20%, działalnością mieszaną – 52%, działalnością usługową wspierającą rolnictwo – ok. 1%, łowiectwem, pozyskaniem zwierząt łownych – 0% ankietowanych gospodarstw.
W bieżącej koniunkturze zostało również ocenione planowanie w gospodarstwie przeznaczenia wsparcia finansowego w 2016 r., które przedstawia się następująco: na potrzeby życiowe – 24%, na środki do produkcji – 56%, na inwestycje w gospodarstwie – 19%, inne – 1%, co w pewnym stopniu również przedstawia status ekonomiczny gospodarstw rolnych.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w lipcu br., jak też pokazują nastroje ludności rolniczej. Z udzielonych odpowiedzi wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są na bardzo niskim poziomie. Widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 14% rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 86% rolników. W dużym stopniu ma na to wpływ niska opłacalność produkcji i bieżąca sytuacja rynkowa w rolnictwie.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi wielkopolskiej będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.
