Dział Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta dla województwa. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym zamieszczone są wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników.
Główne pytania ankiety to:
- Sytuacja finansowa gospodarstw rolnych.
- Zakupy bieżące.
- Inwestycje.
- Kredyty.
- Ocena perspektyw gospodarowania.
- Dane o wykształceniu i wieku kierownika gospodarstwa.
W styczniu br. ankietowano 269 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 7 669,87 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:
Ad. 1. Przychody pieniężne jako takie same w stosunku do poprzedniego ankietowania wykazuje 30% rolników, a 11% rolników jako większe (czyli razem 41%, tj. o 5% mniej jak było rok temu), i jednocześnie 39% przewiduje, że za kwartał przychody pieniężne będą takie same, a 20% że większe (razem 59%, tj. tyle samo jak rok temu). Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad. 2. Tyle samo nawozów mineralnych kupiło 60% ankietowanych rolników i więcej nawozów kupiło 6% rolników. Tyle samo pasz zakupiło 53% ankietowanych i więcej – 13%. Tyle samo środków ochrony roślin kupiło 49% rolników i więcej – 6%. Zakupy nawozów mineralnych są mniejsze o 8%, pasz o 4% i środków ochrony roślin o 2% niż w koniunkturze rok temu.
Ad. 3. Kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze 32% ankietowanych gospodarstw, a tylko 14% wykonuje lub planuje inwestycje budowlane. Poziom inwestycji jest podobny jak poprzednio.
Ad. 4. W zakresie kredytów 36% ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 17% kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych jest mały wzrost o 2%, głównie w planowaniu pobrania tych kredytów.
Ad. 5. W ocenie perspektyw gospodarowania za dobrą uznało 14% (zmiana 0%), za złą 16% (zmiana -5%) i aż 70% ankietowanych obawia się o przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ bieżąca sytuacja opłacalności produkcji rolniczej. Odpowiedzi te są gorsze do poprzednich.
Ad. 6. Wiek 31-45 lat ma 42% rolników, 46-60 lat – aż 45%, do 30 lat –7% i powyżej 60 lat – 6%, co świadczy z jednej strony o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony wczesnym kończeniu pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie średnie lub pomaturalne zawodowe posiada 57% rolników, a wyższe – 13%. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.
W bieżącej koniunkturze zostało również ocenione znaczenie dla gospodarstwa dopłat z UE w 2015 r., które jako duże ocenia aż 28 %, średnie też aż 46 % i małe 19% rolników, co pośrednio też mówi o sytuacji ekonomicznej gospodarstw i o nastrojach rolników.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w styczniu br., jak też oddają nastroje ludności rolniczej. Z uzyskanych odpowiedzi wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są bardzo złe. Widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej i perspektywie gospodarowania, którą jako dobrą ocenia tylko 14% rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 86% ankietowanych, jak i dużym znaczeniu dla gospodarstw dopłat UE, na co również w niemałym stopniu miała wpływ sytuacja ekonomiczna gospodarstw w ubr.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi będzie kontynuowane przez Dział Ekonomiki Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.
