Produkcja mleka krowiego stanowi do­minujący kierunek produkcji rolniczej i główne źródło dochodu dla wielu gospodarstw rolnych. Jest zarazem jedną z najbardziej intensywnych działalności rolniczych, uwarunkowanych między innymi cenami na rynkach krajowych jak i zagranicznych. Utrzymujący się wysoki popyt na przetwory mleczne ze strony krajów rozwijających się podtrzymują światowe ceny przetworów mlecznych na wysokim poziomie, co zapowiada utrzymanie dobrej koniunktury na krajowym rynku mleka łącznie z eksportem. Według danych GUS we wrześniu  2013 r. zakłady mleczarskie skupiły 798,8 mln litrów mleka, o 5,1% mniej niż w sierpniu 2013r (841,8 mln l.). Jednak w trzecim kwartale 2013 r. dostawy mleka były o 1,7% większe niż przed rokiem, 0,5% większe niż w II kwartale 2013r i wyniosły około 2,51 mld litrów. W ciągu dziewięciu miesięcy bieżącego roku mleczarnie skupiły ponad 7,26 mld litrów mleka tj. o 0,6% mniej niż w takim samym okresie 2012r.

Miesięczny skup mleka  w III kwartale 2013r przedstawiał się następująco:

W okresie lipiec – wrzesień  2013 r. skupiono 2506,6  mln litrów mleka, natomiast  w tym samym okresie 2012 roku  skupiono 2464,5 mln litrów, tj. o 1,7% więcej.

Szacuje się, że w 2013 roku skup mleka może utrzymać się na ubiegłorocznym poziomie ok. 9,58 mld litrów.

Mimo mniejszych  dostaw mleka do przemysłu mleczarskiego wzrosła produkcja przetworów mlecznych głównie masła.  Na początku 2013 r. nastąpiło ożywienie w eksporcie masła w wyniku zwiększenia konkurencyjności cenowej polskiego masła wobec oferty z innych krajów UE .

Dobra koniunktura na międzynarodowym rynku mleka oraz korzystne ceny uzyskiwane w eksporcie produktów mleczarskich wpływają znacznie na poziom cen krajowych oferowanych przez mleczarnie za dostarczone mleko.

Krajowe ceny skupu mleka (bez VAT) od początku  2013 r. nieznacznie wzrastały w poszczególnych miesiącach  od 123,48 zł/hl w styczniu 2013r. do 138,34 zł/hl we wrześniu 2013r. i był to wzrost  o 10,7% w stosunku do stycznia 2013r.

Ceny skupu mleka w III kwartale 2013 r. w poszczególnych województwach .

Najwyższe ceny mleka krowiego w okresie lipiec - wrzesień 2013 r. odnotowano w województwie, lubuskim i podlaskim, zachodniopomorskim, wielkopolskim.
Najniższe ceny mleka  w tym samym okresie notowano w województwie małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim.

We wrześniu wzrosły również ceny bydła mlecznego na targowiskach. Krowy mleczne podrożały średnio do 3.077 zł/szt., tj. o 0,8% w stosunku do sierpnia 2013r i o 2,9% w stosunku do września ubiegłego roku. Jałówki natomiast podrożały do 1985zł/szt., tj. o 0,3% w stosunku do sierpnia 2013r i o 4,5% w porównaniu z wrześniem poprzedniego roku. W Polsce, sukcesywnie zmniejszała się liczba krów mlecznych. Według danych GUS w czerwcu 2013r.  pogłowie krów wynosiło 2.356 tys. szt., co w porównaniu z 2012r było mniejsze o 85 tys. szt. Prawdopodobnie dobra koniunktura na rynku mleka przyczyni się do zmniejszenia dynamiki spadku liczby krów mlecznych.

Opracowanie:

Teresa Stefańczyk

Dział Ekonomiki