Puszcza Zielonka to miejsce doskonale znane mieszkańcom Poznania i jego okolic, a w szczególności tym z nich, którzy zamieszkują najbliższe jej otoczenie. Jednak czy znają oni legendy z Puszczą Zielonką związane? Zatem poznajmy bliżej, co w " Puszczy piszczy", lecz na początek kilka faktów.
Puszcza Zielonka, to utworzony w 1993 roku, park krajobrazowy w województwie wielkopolskim. Swym zasięgiem obejmuje 6 gmin położonych w trzech powiatach. Należą tutaj gminy: Czerwonak, Swarzędz, Murowana Goślina i Pobiedziska w ramach powiatu poznańskiego, gmina Skoki z powiatu wągrowieckiego oraz gmina Kiszkowo z powiatu gnieźnieńskiego.
Powierzchnia parku wynosi 122,02 km2 (otulina 95,38 km2), z czego 80% stanowią tereny leśne.
Na obszarze parku zostało utworzonych pięć rezerwatów przyrody:
*Jezioro Czarne - rezerwat florystyczny o pow. 17,75 ha, utworzony w 1959 r., obejmuje zarastające jezioro i przyległe torfowisko przejściowe położone w głębokiej rynnie polodowcowej oraz fragment lasu na wschodnim brzegu jeziora,
* Jezioro Pławno - rezerwat florystyczny o pow. 16,71 ha, utworzony w 1978 r. dla ochrony rzadkich gatunków roślinności wodnej i torfowiskowej, obejmujący jeziora Pławno i Głęboczek, położone pomiędzy nimi torfowisko oraz otaczający drzewostan olszowy i brzozowy,
* Żywiec Dziewięciolistny - rezerwat florystyczny (pow. 10,51 ha) położony na zachodnim brzegu Jez. Leśnego, utworzony w 1974 r., obejmujący las grądowy oraz przybrzeżne łąki z reliktowym stanowiskiem żywca dziewięciolistnego, charakterystycznego dla buczyn karpackich oraz szeregiem innych rzadkich roślin: gajowcem żółtym, marzanką wonną, kokoryczką wielokwiatową,
*Las Mieszany - w Nadleśnictwie Łopuchówko o pow. 10,83 ha, rezerwat leśny od 1962 r. chroniący blisko 200-letni drzewostan dębowo-sosnowy, z udziałem młodszych buków i grabów oraz bogatą roślinnością runa,
* Klasztorne Modrzewie koło Dąbrówki Kościelnej - rezerwat leśny o pow. 6.39 ha, utworzony w 1962 r. obejmujący najstarszy w Wielkopolsce, blisko 200-letni drzewostan modrzewiowo-sosnowy z domieszką dębów, buków, brzóz i sztucznie wprowadzonych daglezji.
Znajdziemy tutaj też liczne obiekty przyrodnicze, np. Dziewicza Góra (143 m.n.p.m.) czy pomnik przyrody Dąb Bartek o obwodzie pnia przy ziemi 740 cm. Oba obiekty znajdują się na terenie gminy Czerwonak ( powiat poznański).
Puszcza Zielonka to największy kompleks leśny w okolicy Poznania. Na terenie parku bytują między innymi: jelenie, sarny, daniele, dziki, zające, wiewiórki, żmije, zaskrońce, lisy, dzikie króliki, borsuki, kuny, wydry, bobry, łosie, wilki, kruki, żurawie, czaple, bociany czarne, bieliki, orliki, rybołowy czy raki.
Do roślinności parku zaliczamy między innymi: sosnę, buk, klon, jawor, jarząb brekinia, dąb, grab, żubrówka leśna, sasanka dzwonkowata, oman wierzbolistny i oman kosmaty, pełnik europejski, lilia złotogłów, kokorycz pusta, fiołek przedziwny, orlik pospolity, brzoza, olcha, świerk, jesion, lipa, modrzew, żywiec dziewięciolistny, marzanka wonna, kokoryczka wielokwiatowa, kłoć wiechowata, widłak torfowy, mszar i mokradłacz, rosiczka okrągłolistna, żurawina błotna, jaskier wielki, rdestnica błyszcząca.
Fauna i flora to nie jedyne bogactwo puszczy – bogaty jest też świat legend opowiadających o tajemniczych miejscach w samym sercu wielkopolski – właśnie w Puszczy Zielonce.
To opowieści "o dzielnych rycerzach, dawnych władcach i potężnych zwierzętach zamieszkujących leśne ostępy". Jest ich 12, a znajdziemy tutaj takie historie:
1. Góra Anny
2. Tajemniczy słup koło Zielonki
3. Śpiące wojsko
4. Legenda o skockim herbie
5. O Lechu, linie i Lechlinie
6. Legenda o królu i turze
7. Kiszkowski zegarek
8. Jak władcy poobiadowali
9. Zatopione miasto
10. Złoty tron
11. Strachy w Babicy
12 . Karczma "Maruszka".
Legenda o "Górze Anny" to opowieść niczym "Piękna i bestia". Otóż na terenie gęstych lasów, otaczających miejscowość Czerwonak, żył potężny i odważny niedźwiedź, uważany przez zwierzynę leśną za króla. Pewnego dnia, gdy w drodze na szczyt góry, przemierzał las, trafiła go myśliwska strzała i przebiła jego łapę. Ponieważ niedźwiedź sam nie potrafił wyjąć strzały, poprosił napotkaną w lesie dziewczynę o pomoc. Dziewczyna, imieniem Anna, bardzo się przestraszyła, lecz jej dobre serce nie mogło odmówić pomocy. Wyciągnęła strzałę i opatrzyła ranę, a gdy na pocieszenie pogłaskała niedźwiedzi łeb, ten zamienił się w pięknego, młodego rycerza. Młodzieniec ukryty w niedźwiedziej skórze odzyskał wolność. Młodzi zakochali się w sobie i pobrali, a góra do dziś nazywana jest Górą Anny lub Dziewiczą Górą.
"Legenda o królu i turze" zabiera nas w puszczę czasów króla Polski Kazimierza III Wielkiego i przypomina, jak zapalczywy król w trakcie polowania, zgubiwszy swoich wojów, stanął twarzą w twarz z olbrzymim turem. Ponieważ innej możliwości nie miał, stoczył z nim walkę i zwyciężył, a na pamiątkę ocalonego życia, w tym właśnie miejscu założył osadę i nazwał ją Turostowo.
Szekspir miał " Romeo i Julie", a my mamy "Karczmę Maruszka". To historia miłości pruskiego oficera Kurta von Bamberga (który uciekając przed niechcianą oblubienicą, wybraną mu przez rodziców, trafia na manewry wojskowe do Biedruska) oraz Zosi – córki drwala.
Młodzi poznają się w Karczmie "Maruszka" przy skrzyżowaniu dróg do Kicina i Dąbrówki Kościelnej. Zakochują się w sobie, lecz mając świadomość, iż córka drwala i syn margrabiowskiego rodu, nie mogą być razem za życia, postanowili, że zostaną razem po śmierci. I tak też uczynili – pod dębem nieopodal karczmy, będącej świadkiem ich miłości, odnaleziono i pochowano dwa ciała kochanków.
Powyższe opowiastki to zapewne czysta fikcja przekazywana z pokolenia na pokolenie, wszak my-ludzie, lubimy aby wszystko było wytłumaczalne, nawet jeśli przyjmie to tylko formę legendy. Jednak, także takie, podania ludowe stanowią element naszego dziedzictwa kulturowego, dlatego warto o nich pamiętać i przekazywać kolejnym pokoleniom.
Źródła:
1/ https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Krajobrazowy_Puszcza_Zielonka
2/ https://www.murowana-goslina.pl/159,park-krajobrazowy-puszcza-zielonka
3/ „Legendy Puszczy Zielonki” Związek Międzygminny Puszcza Zielonka
