Afrykański pomór świń (ASF) to szybko szerząca się zakaźna choroba wirusowa, na którą podatne są świnie domowe oraz dziki. W przypadku wystąpienia ASF w stadzie dochodzi do dużych spadków w produkcji: zakażenie przebiega powoli i obejmuje znaczny odsetek zwierząt, przy czym ich śmiertelność sięga nawet 100%. Wirus jest wyjątkowo odporny na działanie niskich temperatur i zachowuje właściwości zakaźne we krwi, kale, tkankach (zwłaszcza surowych, niedogotowanych produktów z mięsa wieprzowego lub dzików) nawet przez 3-6 miesięcy. Choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ludzi, ich zdrowia lub życia.

Rozprzestrzenianie się wirusa jest stosunkowo łatwe. Najczęstszym sposobem zakażenia jest bezpośredni lub pośredni kontakt ze skażonym sprzętem i narzędziami zwierząt mających swobodny dostęp do gospodarstwa (gryzonie, koty, psy), jak również przez skażoną paszę, wodę oraz skarmianie zwierząt odpadami kuchennymi (zlewkami) zawierającymi nieprzetworzone mięso zakażonych świń lub dzików.

W przypadku najmniejszego podejrzenia lub nawet domniemania możliwości wystąpienia ASF w stadzie, należy zgłosić podejrzenie ASF do właściwego powiatowego lekarza weterynarii. Po dokonaniu zgłoszenia – do czasu przybycia urzędowego lekarza weterynarii –rolnik jest zobowiązany do izolacji i strzeżenia w gospodarstwie wszystkich przebywających tam zwierząt oraz wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów z gospodarstwa.

W celu ograniczenia ryzyka zakażenia świń wirusem ASF w gospodarstwach, w których utrzymywane są świnie, powinny być wdrożone wszystkie podstawowe zasady zabezpieczenia miejsc utrzymywania zwierząt przed przypadkowym przeniesieniem czynników zakaźnych w sposób mechaniczny:

• niekupowanie świń nieoznakowanych i bez świadectwa weterynaryjnego;
• nieskarmianie zwierząt paszą niewiadomego pochodzenia ani produktami (w tym resztkami, zlewkami) pochodzenia zwierzęcego;
• unikanie kontaktu z padłymi świniami (lub dzikami) – w przypadku kontaktu z padłą świnią lub dzikiem należy jak najszybciej umyć ręce lub zdezynfekować środkiem na bazie alkoholu oraz oczyścić i zdezynfekować obuwie;
• zabezpieczenie budynku, w którym są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt domowych;
• utrzymywanie świń w budynkach, w których nie są jednocześnie utrzymywane inne zwierzęta gospodarskie kopytne;
• zabezpieczenie budynków inwentarskich, magazynów pasz oraz miejsc przechowywania ściółki przed dostępem zwierząt dzikich (w tym gryzoni);
• rezygnacja z udziału w polowaniach;
• niewnoszenie do gospodarstw części dzików;
• zachowanie podstawowych zasad higieny: odkażanie rąk i obuwia, stosowanie odzieży ochronnej i narzędzi pozostawianych w budynku inwentarskim po zakończeniu prac, okresowe odkażanie odzieży ochronnej i narzędzi;
• zastosowanie mat dezynfekcyjnych na wjazdach i wyjazdach do gospodarstw i przed wejściami do budynków inwentarskich;
• uniemożliwienie osobom postronnym (nie zajmującym się zawodowo zwierzętami lub leczeniem zwierząt w danym gospodarstwie) wchodzenia – zwłaszcza po kontakcie z padłą świnią lub dzikiem – do budynków inwentarskich w gospodarstwach, w których utrzymywane są świnie.

Ponadto należy ściśle stosować się do zaleceń służb weterynaryjnych na danym terenie.

Źródło informacji: Powiatowy Lekarz Weterynarii w Kutnie „Jak skutecznie chronić swoje gospodarstwo przed afrykańskim pomorem świń (ASF)?” [online], aktualizacja 02.02.2018 [dostęp 14.12.2018]. Dostępny w Internecie <http://www.piw.kutno.pl/index.php/82-asf-artykul>.