Pochodzenie

Pierwotnymi surowcami do produkcji miodu są nektar i spadź.  Miód nektarowy produkowany jest przez pszczoły z nektaru roślin wytworzonego z soku roślinnego przez nektarniki. Pszczoły zbierając nektar z poszczególnych gatunków kwitnących roślin, np. z rzepaku, akacji, lipy czy gryki dostarczają nam miód nektarowy, zwany też odmianowym (miód rzepakowy, akacjowy, lipowy).

Natomiast miód spadziowy wytwarzany jest ze spadzi produkowanej przez mszyce, czerwce i miodówki. Owady te przebijają skórkę liści, szpilek lub inne części rośliny i pobierają sok roślinny. Od pobranego soku owady oddzielają  i pobierają białko, a resztę wydzielają na zewnątrz. Ta wydzielina (rosa miodowa) jest właśnie podstawowym surowcem do produkcji naturalnego miodu spadziowego. Pszczoły zbierają krople spadzi języczkiem i przenoszą  je do gniazda – komórek plastrów  jednocześnie wzbogacając je w  wydzieliny gruczołów.

Wśród roślin spadziujących  wyróżniamy:

- drzewa iglaste: jodła, świerk, modrzew, kosodrzewina (miody ze spadzi  iglastej)

- drzewa liściaste – dęby, buki, klony, lipy, drzewa i krzewy owocowe.(miody ze spadzi liściastej).

Cechy miodu spadziowego

Miody spadziowe w porównaniu z nektarowymi mają:

- charakterystyczne zabarwienie: najczęściej są ciemniejsze od pozostałych, zabarwienie od zielonkawego poprzez szare aż do czarnego, ale po skrystalizowaniu staje się jaśniejszy, podobnie jak  inne miody,

- wyższą (nawet czterokrotnie) zawartość związków mineralnych

- wyższe pH – smakowo są mniej kwaśne,

- wyższą zawartość aminokwasów

- wyższą zawartość substancji o działaniu antybakteryjnym

- więcej takich cukrów jak melecytoza, która jest stałym i charakterystycznym składnikiem miodów spadziowych

- miód z drzew iglastych wykazuje działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, wykrztuśne i charakteryzuje się wysoką aktywnością antybiotyczną, Zalecany jest w schorzeniach górnych dróg oddechowych, w stanach zmniejszonej odporności, w chorobach stawów i skóry oraz układu nerwowego.

Miód ten nazywany jest również papieskim, ponieważ często podawany jest na stół papieski.

Dlaczego miód spadziowy jest droższy od pozostałych miodów?

1/ miód spadziowy od wielu lat ma wyższą cenę niż inne miody,  ponad 30% droższy od miodu wielokwiatowego,

2/ decydującym czynnikiem jest pobyt - faktem jest, że czyste miody spadziowe są produktem bardzo poszukiwanym na rynkach Europy Zachodniej, dzięki czemu w eksporcie można uzyskać większą cenę,

3/ miód ten na rynku krajowym znajduje coraz liczniejsza grupę konsumentów,

4/ gospodarka pasieczna na terenach spadziowych jest nie tylko trudna ale przede wszystkim kosztowna. Wysokie koszty wynikają z konieczności dokarmiania rodzin w sezonie, gdyż cechą pożytków spadziowych jest najczęściej brak ich ciągłości,

5/ pożytek spadziowy wymaga silnych rodzin pszczelich, a koszty utrzymania takich rodzin są zawsze wysokie,

6/ wydajność miodu spadziowego z pnia jest niższa od  średniej krajowej lub na równym poziomie, ponieważ rekordowe zbiory spadziowe zdarzają się rzadko, raz na kilka lat,

7/ specyfika miodu spadziowego jako pokarmu dla pszczół nie pozwala wykorzystywać tego miodu jako pokarm  na zimę.  Jest on szkodliwy dla pszczół jeśli pozostanie w ulach w zapasach zimowych. Zawarta w miodzie melecytoza  wykazuje skłonność do szybkiej krystalizacji. Szkodliwość melecytozy w czasie zimowania pszczół polega na tym, iż robotnice w tym okresie mają za mało wody, aby były w stanie rozpuścić kryształki melecytozy i wskutek tego umierają z pragnienia.

* Hiszpański uczony Fouche cytuje średniowieczny traktat, w którym zapewniano, że istnieją  cztery warunki, których spełnienie dokona cudu.

Te cztery warunki brzmią:

„Obserwuj wodę strumyka, drżącą zieleń liści

Zachwycaj się piękną twarzą kobiety i jedz miód pszczeli”

Lucyna Palicka

WODR w Poznaniu, SPD