Mając na uwadze szczególny zawód, którym jest pszczelarz ,Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego Sekcja Pszczelarska w Sielinku w 1983 roku opracowała „Kartę Pszczelarza”. Przez ten okres w pszczelarstwie zmieniło się wiele, ale zobowiązania co do wykonywania zawodu pozostały. Celowym więc wydaje się przypomnienie  niektórych - nadal aktualnych - zagadnień.

I. UWAGI WSTĘPNE

1. Karta Pszczelarza – to opracowanie pewnych norm współżycia zawodowego,  z uwagi na różnorodność zawodową ludzi zajmujących się pracą przy pszczołach i często nie znających ogólnych problemów wchodzących w zakres pszczelarstwa.

1. Karta nie uwzględnia przepisów prawnych związanych z prowadzeniem pasieki, ale jest próbą scharakteryzowania osoby – pszczelarza na tle jego postępowania etycznego i zawodowego. Ogólną działalność pszczelarza, tak jak każdego obywatela, określają obowiązujące normy prawne, natomiast działalność organizacyjną reguluje statut PZP, oczywiście jeżeli pszczelarz należy do Polskiego Związku Pszczelarskiego, a należeć powinien każdy zajmujący się pszczelarstwem.

1. Pszczelarzem może być każdy obywatel w wieku dorosłym jeśli:

• stan zdrowotny i psychiczny nie budzi zastrzeżeń z tytułu utrzymywania pszczół;
• stan fizyczny nie ogranicza wykonywania różnych prac przy pszczołach;
• posiada odpowiednie wiadomości, aby nie doprowadzić pszczół do stanu zagrażającego życiu albo zdrowiu ludzi lub zwierząt;
• ma teoretyczne i praktyczne przygotowanie z zakresu poprawnego prowadzenia gospodarstwa pasiecznego w stopniu umożliwiającym osiągnięcie produkcji, bez zagrożenia wyniszczenia pszczół lub doprowadzenia ich do stanu chorobowego – niebezpiecznego również dla innych pasiek.

II. ZAGADNIENIA ETYCZNE ZAWODU PSZCZELARZA

Etyka zawodowa jest to ta część działalności pszczelarza, która wprowadza ład i porządek do ogólnych poczynań w pszczelarstwie. Etyka obejmuje zazwyczaj zrozumiałe zagadnienia takie jak: godność osobistą i zawodową, solidarność, uczciwość, styl życia, poczucie odpowiedzialności i obowiązkowości. Etyka zawodowa może być więc zespołem powinności, które sam pszczelarz uznaje za obowiązujące i wymaga od innych pszczelarzy aby też tego przestrzegali. Z psychologicznego punktu widzenia, ważnym czynnikiem życia etycznego jest honor i duma. Posiadanie honoru ułatwia pszczelarzowi wierzyć w swoją wartość i znaczenie oraz potęguje wolę działania. Natomiast duma pobudza i rozwija jego szlachetne poczynania.

Etyka zawodowa wymaga aby pszczelarz:

1- opiekował się pszczołami w sposób godny i rozumny oraz zgodny z ich naturalnymi  potrzebami;

2- wybierał z uli miód dojrzały, wyprodukowany przez pszczoły tylko z nektaru kwiatów i spadzi:

3- uzyskiwał miód i przechowywał go w warunkach o wysokiej higienie;

4- współdziałał w zwalczaniu kradzieży mienia należącego do innych pszczelarzy i objawów wandalizmu, w zakresie niszczenia pszczół i innych owadów pożytecznych, sprzętu pasiecznego , zasobów środowiska- głównie drzew i krzewów.

Etyka zawodowa nie pozwala aby pszczelarz:

1 – niszczył pszczoły poprzez gniecenie lub ich zabijanie, głównie podczas przeglądów pni;

2 – niszczył pszczoły nie stanowiące jego własności nawet wtedy, gdy z winy ich właściciela będą powodowały konkurencję;

3 – podwoził pszczoły na pożytki tam, gdzie stopień napszczelenia jest już wystarczający;

4 – wywoził pszczoły na inny teren, gdy w pasiece jego jest choroba lub występuje podejrzenie o nią;

5 – czynił trudności w ustalaniu tożsamości roju, przybyłego na jego teren.

III. PRAWA I OBOWIĄZKI PSZCZELARZA

1. Podstawowym obowiązkiem pszczelarza jest takie  gospodarowanie pszczołami, aby dawały one produkty w ilości przekraczającej ich własne zapotrzebowanie oraz spełniały rolę zapylaczy roślin owadopylnych.

1. Każdy pszczelarz powinien być aktywnym członkiem Polskiego Związku Pszczelarskiego, a bezpośrednio działać w ramach Kół terenowych..

1. Ze względu na wspólną troskę ochrony środowiska każdy pszczelarz powinien być aktywnym „strażnikiem” ochrony przyrody.

1. Pszczelarz ma prawo:

• domagać się zezwolenia od poszczególnych jednostek gospodarczych na ustawienie pasieki w miejscach pożytku nektarowego i spadziowego;
• domagać się aby w czasie zabiegów agrotechnicznych na uprawach nie dochodziło do niepotrzebnego niszczenia lub trucia pszczół;
• z uwagi na duże ogólnospołeczne znaczenie pszczół, pszczelarz ma prawo domagać się odszkodowania za wyrządzone szkody spowodowane niszczeniem i wytruciem pszczół, w ramach ogólnie obowiązujących norm prawnych;
• oczekiwać od władz administracyjnych, weterynaryjnych i związkowych pomocy i ułatwienia przy załatwianiu wszelkich spraw związanych z prowadzeniem gospodarstwa pasiecznego.

1. Pszczelarz zobowiązany jest:

• utrzymywać na określonym terenie odpowiednią liczbę rodzin, aby nie powodować przepszczelenia terenu, które przyczynia się do  wielu ujemnych zjawisk w pasiece, np. wystąpienia chorób;
• podnosić wartość użytkową utrzymywanych pszczół;
• podnosić wydajność miodową pszczół, stosując właściwą ich pielęgnację;
• modernizować ule i sprzęt pszczelarski;
• wpływać na zwiększanie pożytków pszczelich poprzez wysiew roślin pożytkowych, sadzenie drzew i krzewów miododajnych;
• w jak najszerszym zakresie wykorzystywać pożytki pszczele stosując gospodarkę wędrowną, co łączy się także  ze zwiększeniem stopnia zapylania roślin;
• uzgadniać ze służbą administracyjną i weterynaryjną wwóz pszczół na inny teren administracyjny;
• uczestniczyć w życiu społecznym na swoim terenie promując rozwój pszczelarstwa;
• podnosić swoje kwalifikacje poprzez udział w zebraniach pszczelarzy, szkoleniach, pokazach, imprezach i czytając literaturę pszczelarską;
• służyć radą i przekazywać nabytą i sprawdzoną wiedzę mniej zaawansowanym w zawodzie kolegom.

Lucyna Palicka

WODR w Poznaniu, SPD