Wyszukiwanie matek pszczelich jest jedną z wielu prac pasiecznych, która powinna być odpowiednio przygotowana i przemyślana, ponieważ wciąż stanowi ona nie lada problem w prowadzeniu pasieki. Mam nadzieję, iż przedstawione niżej wskazania pomogą wielu pszczelarzom w wykonaniu tej czynności.
I . Czynniki wpływające na sprawne wyszukiwanie matek:
1/ pora dnia – najodpowiedniejszą porą są wczesne godziny przedpołudniowe;
2/ warunki atmosferyczne - ciepło, słonecznie, bezwietrznie;
3/ pożytek – co najmniej umiarkowany dopływ nektaru i pyłku;
4/ rasa i linia pszczół – charakteryzująca się łagodnością, spokojnym zachowaniem na plastrze;
5/ wykonywanie czynności przy przeglądzie rodziny – sprawne, spokojne, ostrożne, dokładne;
6/ odymianie – bardzo delikatne, dym kierowany na górne beleczki ramek gniazdowych;
7/ wielkość gniazda – łatwiej wyszukać matkę w rodzinach słabych o małej ilości pszczół , w rodzinach z przewagą lotnych pszczół, w rodzinach o większej przestrzeni ula co pozwala pszczołom na równomierne obsiadanie plastrów;
8/ kolor plastrów – matkę najłatwiej zauważyć na tle jasnego plastra;
9/ wygląd i rodzaj matki – łatwiej wyszukać matkę dużą, znakowaną, czerwiącą i wolno poruszającą się po plastrze;
10/ organizacja pracy – praca dwóch osób podczas przeglądu usprawnia wyszukiwanie matek:
11/ w przypadku gdy za pierwszym razem nie uda się wyszukać matki, gniazdo składamy i powracamy za kilka godzin gdy pszczoły uspokoją się.
II. Czynniki utrudniające wyszukiwanie matek:
1/ złośliwe rodziny, przy których pracujemy z obfitym i ciągłym odymianiem - w rodzinach takich należy wymienić matki jeszcze wczesna wiosna kiedy rodzina nie jest w pełni rozwoju;
2/ bardzo silne rodziny, w których wystąpił trudny do zlikwidowania nastrój rojowy -usprawnieniem może być ramka pracy ( przed wyjściem roju matka zaczerwia na trutnie i na tych plastrach przebywa najczęściej) oraz zrobienie 1 czy 2 odkładów, które osłabią rodzinę;
3/ okres bezpożytkowy – należy unikać wykonywania tej czynności w okresach bezpozytkowych, ale gdy zaistnieje konieczność wtedy prace wykonujemy ze wzmożoną starannością i dokładnością, aby nie wywołać rabunku; rodzinę w której wyszukano i poddano druga matkę należy podkarmić plastrem z zapasem lub syropem;
4/ występowanie rabunków – gdy zauważymy, że podczas przeglądu powstał rabunek w pasiece pracę natychmiast przerywamy; możemy powrócić do wyszukiwania matki przed wieczorem.
Lucyna Palicka,
WODR w Poznaniu, SPD