Jak rozumieć innowacje?

Innowacyjność jest procesem, na który składa się kilka etapów, począwszy od generowania pomysłów, poprzez ocenę tych pomysłów, dalej poprzez rozwój pomysłu do jego wdrożenia. Łatwo ocenić czy jesteśmy innowacyjni, czy tylko kreatywni – jeżeli mamy pomysły, jakkolwiek znakomite, które pozostają jednak niezrealizowane.  Co innego mieć pomysł (jestem kreatywny), a co innego zamienić go na wymierne efekty (jestem również innowacyjny). Innowacje mogą dotyczyć produktów, jak również nowych procesów realizowanych w firmie, strategii marketingowej, nowej struktury organizacyjnej czy chociażby nowych narzędzi.  Każdy z wymienionych, możliwych obszarów innowacyjności posiada ukryty potencjał zmian, które mogą pozytywnie wpłynąć na efektywność funkcjonowania firmy.

Panuje również pewne niezrozumienie, że innowacyjność jest darem, z którym trzeba się urodzić i albo się go ma albo nie. Z tym mitem można sobie poradzić na dwa sposoby:

1/ należy zwrócić uwagę na to, że innowacyjność nie jest pojedynczym wydarzeniem, które się przytrafia, jak np. awaria chłodziarki, ale procesem – ciągiem zaplanowanych wydarzeń, na które mamy wpływ,

2/ należy uświadomić sobie, że nowe pomysły nie biorą się znikąd, bowiem okazuje się, że większość nowych pomysłów bierze się ze starych pomysłów, które poddaje się „obróbce” polegającej na selekcji, łączeniu, dzieleniu, odwracaniu, skracaniu itp. zarówno w sensie dosłownym jak i w przenośni.

Innowacyjność jest synonimem uczenia się nowego lub co ma podobny skutek, oduczania się starego. Obiektywnie patrząc każdy przedsiębiorca zakładając firmę, wdraża innowacyjny pomysł. Firmę, w której panują warunki do innowacyjności można opisać następującymi hasłami: otwartość, ruch, płaska struktura, entuzjazm, uczenie się, prowokowanie, indywidualności i zespół, słuchanie, dyskusje, dzielenie się, poszukiwanie, wiele kontaktów, wymiana informacji, kolory, obrazki, czas na rozmowę, miejsce na rozmowę, dialog, estetyczne zasady.

Innowacyjne gospodarstwo pasieczne

Gospodarstwo pasieczne sprzedające swoje produkty na rynku jest swoistego rodzaju przedsiębiorstwem. Od innych przedsiębiorstw działających na rynku odróżnia je:

-          odmienna specyfika,

-          uzależnienie od warunków klimatycznych,

-          wykorzystywanie w produkcji organizmów żywych – pszczół,

-          produkcja sezonowa,

-          proces pracy nie pokrywający się z procesem produkcji.

Jednak jak każde przedsiębiorstwo, gospodarstwo pasieczne – pszczelarz musi podejmować decyzje zgodne z uregulowaniami prawnymi, ekonomicznymi, istniejącą konkurencją i wymaganiami jakościowymi sprzedawanych produktów.

\Wszystkie te działania określane są mianem innowacyjności. Ponadto wyzwalanie innowacyjności i podwyższanie jakości umożliwia sprostanie aktualnym wymaganiom, a także jest czynnikiem pozwalającym na osiąganie wyższych dochodów z gospodarstwa pasiecznego i możemy je uznać dzisiaj za najważniejsze  zadania do zrealizowania, spoczywające oczywiście na pszczelarzach.

Pszczelarstwo jest specyficzną dyscypliną wiedzy i gospodarki, ponieważ pszczelarz musi się uczyć jednocześnie prowadzenia gospodarki pasiecznej oraz zarządzania i marketingu, ekonomii i prawa. Jest to bowiem w obecnym czasie konieczne, ponieważ ciągłe dostosowywanie się do potrzeb zmieniającego się rynku wymusza na pszczelarzach innowacyjny styl zarządzania gospodarstwem pasiecznym.

Innowacyjność w gospodarstwach pasiecznych może stanowić ważną drogę do racjonalizacji i oszczędności, sprzyjać rozwojowi i podniesieniu poziomu życia właścicieli gospodarstw i ich rodzin. Może stworzyć zupełnie nowy obraz orientacji rynkowej, w której innowacje, a nie ceny i koszty staną się głównym elementem konkurencji i wzmacniania kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa pasiecznego. Zatem tempo rozwoju pszczelarstwa w dużej mierze będzie zależało od gospodarstw rozwojowych, którym  powstawaniu powinna sprzyjać przede wszystkim odpowiednia polityka państwa.

Czynniki warunkujące procesy innowacyjne w gospodarstwie pasiecznym:

Posiadanie przez pszczelarza pewnych umiejętności o charakterze technologicznym, społecznym i koncepcyjnym.

Umiejętności techniczne mają wpływ na modernizację gospodarstwa i determinują wprowadzanie innowacji technicznych i technologicznych.

Umiejętności społeczne oznaczają zdolność do współpracy z innymi ludźmi, czyli podejmowanie różnych działań zespołowych

Umiejętności koncepcyjne warunkują sukces rozwoju gospodarstwa i są intelektualną zdolnością do dostrzegania wzajemnych związków  między różnymi czynnikami danej sytuacji.

Poziom rozwoju gospodarstwa pasiecznego.

Najczęściej innowacje mają miejsce w gospodarstwach rozwojowych, o korzystnej strukturze i skali produkcji, z długoletnią tradycją, dostosowanych do wymagań, mających zasoby finansowe i pewne rynki zbytu produktów pszczelich.

Odpowiednia polityka państwa i polityka rolna UE.

Wiele programów wsparcia kierowanych do pszczelarzy pozytywnie wpływa na zmiany strukturalne i poziom rozwoju gospodarstw pasiecznych. Pszczelarz innowator powinien orientować się w korzyściach tych programów i w miarę możliwości starać się o pozyskanie dostępnych środków. Pomocą pszczelarzom  w tej dziedzinie najczęściej służą organizacje pszczelarskie oraz  instytucje zajmujące się doradztwem rolniczym.

4.   Środowisko przyrodnicze otaczające pasiekę.

Czynnik ten ma istotny wpływ na poziom produkcji gospodarstwa pasiecznego. Obfita w miododajną roślinność baza pożytkowa, dostępna w obrębie pasieki, jest najważniejsza w produkcji pasiecznej. Pszczelarz powinien wprowadzać w sąsiedztwie pasieki rośliny atrakcyjne dla pszczół, uczestniczyć w kształtowaniu nasadzeń drzew o znaczeniu pszczelarskim, a także wpływać na rolników, aby zagospodarowywali nieużytki roślinami miododajnymi.

Intensyfikacja produkcji pasiecznej.

Do najistotniejszych elementów intensywnej produkcji pasiecznej należą:

- wzrost skali produkcji

- zwiększenie wydajności pracy.

- prowadzenie intensywnej gospodarki wędrownej, polegającej na podwożeniu pszczół w sezonie pasiecznym na co najmniej 3-4 pożytki, także na pożytki znacznie oddalone.

- prowadzenie produkcji wielokierunkowej: produkcji pyłku, matek pszczelich, pakietów, odkładów, rodzin pszczelich.

- stałe podnoszenie kwalifikacji.

- bezpośrednia sprzedaż produktów wytwarzanych we własnym gospodarstwie.

Lucyna Palicka WODR w Poznaniu, SPD