28 listopada 2013

Gorczyca dobra na poplony

Przygotowane przez
Co prawda w tym roku poplonów (międzyplonów) nie będziemy już wysiewać, ale warto o nich pomyśleć na przyszły rok.

Poplony (międzyplony) mają dobroczynne znaczenie dla gleby i co bardzo ważne, rolnicy są tego faktu coraz bardziej świadomi. Ubogie płodozmiany są przyczyną obniżania się aktywności pożytecznych organizmów glebowych. Spada zawartość próchnicy w glebie. Efektem tego spora część zastosowanych nawozów jest nie wykorzystana przez rośliny i tylko zanieczyszcza środowisko wodne. Tym niepokojącym zjawiskom przeciwdziałać może wprowadzenie do płodozmianu międzyplonów. Mogą to być międzyplony ozime, międzyplony ścierniskowe czy też wsiewki poplonowe. Dobre międzyplony to takie, które pozostawiają po sobie dużą ilość materii organicznej, z której powstanie próchnica. Zapobiegają one stratom składników pokarmowych na skutek wymywania i przemieszczania do głębszych warstw gleby, zacieniają glebę, zapobiegają erozji gleb, wiążą azot mineralny nie wykorzystany przez rośliny z plonu głównego, spełniają rolę sanitarną w monokulturach. Do uprawy jako rośliny poplonowe polecanych jest wiele gatunków. Jednym z najbardziej popularnych wśród rolników gatunkiem uprawianym w międzyplonie ścierniskowym, jest gorczyca.

Do uprawy w międzyplonie ścierniskowym nadają się rośliny charakteryzujące się krótkim okresem wegetacji, szybkimi wschodami i rytmiką wzrostu oraz małymi wymaganiami wodnymi w początkowym okresie wzrostu. Wysiewane są w siewie czystym lub mieszankach. Międzyplony najczęściej wysiewane są na polach przeznaczonym pod uprawę roślin jarych. Dla uzyskania jak najlepszego efektu wysiewu międzyplonu nie powinno się opóźniać – powinien być wykonany jak najwcześniej po zbiorze plonu głównego. Jedyną przyczyną opóźnienia siewu może być brak wilgoci w glebie. Zaorywane są przed zimą lub pozostawia się je na zimę na polu w postaci mulczu. Dobór roślin stosowanych jako międzyplony zależy od warunków glebowo – klimatycznych.

Gorczyca należy do rodziny kapustnych (dawniej krzyżowe) i obejmuje gatunki gorczycy białej, sarepskiej i czarnej. Nasiona zawierają dość sporo tłuszczu (w granicach 30%), który swym składem zbliżony jest do oleju rzepakowego. Najczęściej uprawianym gatunkiem międzyplonowym jest gorczyca biała, która charakteryzuje się krótkim okresem wegetacji, dużym przyrostem masy zielonej, małą obsadą nasion na hektar. A poza tym nasiona nie są drogie. Choć zaleca się wysiewać gorczycę na glebach średnich, gatunek ten nie ma dużych wymagań glebowych, wschody są dobre nawet w trudnych warunkach wilgotnościowych. Tempo wzrostu jest szybkie, więc roślina dobrze konkuruje z chwastami. Przez okres zimy wymarza – nie ma problemu z odrostami. Rośliny kapustne są żywicielami mątwika burakowego. Dlatego w rejonach o dużej koncentracji uprawy buraka i rzepaku, jak również na glebach z objawami występowania mątwika burakowego należy stosować odmiany gorczycy białej o działaniu mątwikobójczym. Powodują one spowolnienie tempa rozwoju larw mątwika. Należy też unikać uprawy gorczycy w międzyplonie w rejonach o intensywnej uprawie rzepaku w plonie głównym. Podobnie jak rzepak gorczyca należy do rodziny kapustnych i atakowana jest przez te same patogeny. Szczególnym problemem w Polsce staje się kiła kapuściana, której zarodniki żyją w glebie nawet do 10 lat. Silny system korzeniowy gorczycy oraz jego wydzieliny przyspieszają rozkład korzeni i słomy, powodując znaczną redukcję zarodników wywołujących choroby podsuszkowe.

Zalicza się ją do roślin dnia długiego, czyli wysiana wcześniej przedłuża okres rozwoju wegetatywnego i opóźnia zakwitanie. Aby gorczyca biała mogła wytworzyć sprawny system korzeniowy i organy nadziemne, okres wegetacji musi wynosić co najmniej 60 dni (65-70 dni). W zachodniej części Polski zaleca się wysiewać nasiona gorczycy w terminie do 15 sierpnia. W południowo – zachodniej Polsce siew gorczycy białej powinno zakończyć się do końca sierpnia. Zasiewy późniejsze nie zapewniają uzyskania odpowiednich plonów biomasy i skutecznego działania przeciw mątwikom burakowym. Norma wysiewu gorczycy białej na międzyplon to 15 – 20 kg nasion na 1 ha. W mieszance z facelią zaleca się, na glebach lekkich, wysiew 10 kg gorczycy białej i 5 kg facelii. Sposób uprawy przedsiewnej pod siew międzyplonów zależy od tego, jakim sprzętem dysponuje gospodarstwo oraz od rośliny wysiewanej wiosną. Rola pod wysiew gorczycy powinna być tak starannie doprawiona, jak pod rzepak. Poplony ścierniskowe wysiewa się siewnikami zbożowymi w rozstawie zbożowej. Często też gorczycę białą rolnicy wysiewają siewnikami rzutowymi, nabudowanymi na kultywatorze podorywkowym. Gorczycę można przyorać jesienią, stosując orkę przedzimową. Można też pozostawić ją przez zimę i po przeprowadzeniu wiosennych uprawek wysiać zboża jare.

Źródło: 1. Rośliny wykorzystywane jako poplony. e-biuletyn 6/2013, www.cdr.gov.pl 2. Poplony ścierniskowe użyźniają glebę. Władysław Kościelniak. Nowoczesna uprawa. 2013 r.

Czytany 14247 razy Ostatnio zmieniany 28 listopada 2013

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.