Plan zadań ochronnych to dokument, który powstaje w ciągu 6 lat od ustanowienia obszaru Natura 2000 specjalnej ochrony ptaków lub zatwierdzenia przez Komisję Europejską obszaru Natura 2000 mającego znaczenie dla Wspólnoty. Plan zadań ochronnych może być sporządzany także dla obszaru zaproponowanego Komisji Europejskiej, jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty. Projekt planu zadań ochronnych sporządzany jest przez sprawującego nadzór nad obszarem (zwykle regionalny dyrektor ochrony środowiska, niekiedy dyrektor parku narodowego). W procedurze tej konieczny jest udział osób i podmiotów prowadzących działalność w obrębie siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, a także możliwość wnoszenia uwag i wniosków ze strony społeczeństwa. Regionalny dyrektor ochrony środowiska ustanawia plan zadań ochronnych na okres 10 lat, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia. Planowanie ochrony dla obszaru Natura 2000 lub jego części może być pogłębione przez sporządzenie bardziej szczegółowego planu ochrony. PZO to zbiór najpilniejszych zadań i działań ochronnych. Zawiera on: opis granic obszaru i mapę obszaru Natura 2000, identyfikację istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony, cele działań ochronnych, określenie działań ochronnych ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania, w tym w szczególności działań dotyczących: ochrony czynnej siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin i zwierząt oraz ich siedlisk; monitoringu stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringu realizacji celów; uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiotach ochrony i uwarunkowaniach ich ochrony, wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego województw oraz planach zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, jeżeli są niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, wskazanie terminu sporządzenia, w razie potrzeby, planu ochrony dla części lub całości obszaru.
Dotychczas Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu ustanowił następujące plany zadań ochronnych:
Lp. |
Nazwa obszary |
Kod obszaru |
Dz. Urz. Woj. Wlkp. |
Zmiana PZO |
1 |
Dąbrowy Obrzyckie |
PLH300003 |
|
|
2 |
Rogalińska Dolina Warty |
PLH300012 |
|
|
3 |
Jezioro Brenno |
PLH300018 |
|
|
4 |
Biedrusko |
PLH300001 |
|
|
5 |
Pojezierze Sławskie |
PLH300011 |
|
|
6 |
Dolina Małej Wełny pod Kiszkowem |
PLH300006 |
|
|
7 |
Ostoja Zgierzyniecka |
PLH300007 |
||
8 |
Jezioro Kubek |
PLH300006 |
|
|
9 |
Puszcza Notecka |
PLH300015 |
|
|
10 |
Torfowisko Rzecińskie |
PLH300019 |
||
11 |
Puszcza Bieniszewska |
PLH300011 |
|
|
12 |
Glinianki w Lenartowicach |
PLH300048 |
|
|
13 |
Pojezierze Gnieźnieńskie |
PLH300026 |
|
|
14 |
Ostoja koło Promna |
PLH300030 |
|
|
15 |
Uroczyska Płyty Krotoszyńskiej |
PLH300002 |
|
|
16 |
Dolina Cybiny |
PLH300038 |
||
17 |
Bagno Chlebowo |
PLH300016 |
|
|
18 |
Ostoja Nadwarciańska |
PLH300009 |
||
19 |
Zachodnie Pojezierze Krzywińskie |
PLH300014 |
|
|
20 |
Sieraków |
PLH300013 |
|
Dla kolejnych 7 obszarów Natura 2000 plany zadań ochronnych sporządzili ościenni regionalni dyrektorzy ochrony środowiska przy udziale RDOŚ w Poznaniu: Zbiornik Jeziorsko PLB100002 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 11 marca 2014 r., poz. 1629), Pradolina Bzury-Neru PLH100006 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 21 marca 2014 r., poz. 1899), Jezioro Gopło PLH040007 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 3 kwietnia 2014 r., poz. 2163), Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry PLB080005 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. 8 kwietnia 2014 r., poz. 2243), Dolina Noteci PLH300004 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 28 kwietnia 2014 r., poz. 2924), Rynna Jezior Obrzańskich PLH080002 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 5 maja 2014 r., poz. 2885) oraz Dolina Rurzycy PLH300017 (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 30 czerwca 2014 r., poz. 3784).
Obowiązek ochrony przyrody wynika m.in. z wymogów wzajemnej zgodności (Cross – Compliance), które w zakresie ochrony środowiska obowiązują już od 1 stycznia 2009 roku. Nieprzestrzeganie tych wymogów może mieć wpływ na wysokość przyznawanych rolnikom płatności bezpośrednich i niektórych płatności w ramach PROW. Na obszarach Natura 2000 wymagania w zakresie wzajemnej zgodności wynikają z Dyrektyw – Ptasiej i Siedliskowej, jak i prawa krajowego w tym zakresie. Rolników gospodarujących na obszarach Natura 2000 (całe gospodarstwo lub część) obowiązują wymogi obligatoryjne, ustanowione wyłącznie dla danego obszaru, wynikające, właśnie, z planów zadań ochronnych (PZO) lub planów ochrony (PO). Działania fakultatywne natomiast, dotyczą czynności, które wymagają od rolników zmiany sposobu gospodarowania bądź wykonywania dodatkowych zadań zapisanych w PZO/PO, co związane jest z ponoszeniem dodatkowych kosztów wpływających na właściwy stan zachowania przedmiotów ochrony.
Źródło: 1. www.poznan.rdos.gov.pl, 2. broszura informacyjna dotycząca wymogów wzajemnej zgodności pn. „Zasada Wzajemnej Zgodności (cross-compliance). Wykaz norm i wymogów obowiązujących od 2015 r. oraz zazielenienia WPR. Informacje dotyczące wymogów wzajemnej zgodności dla rolników ubiegających się o płatności bezpośrednie i wsparcie w ramach niektórych działań nieinwestycyjnych PROW 2014-2020”.