Niekorzystne trendy demograficzne i proces „starzenia się społeczeństwa” są jednym z najważniejszych wyzwań dla rozwoju naszego kraju. W odpowiedzi na tę sytuację Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało w ramach Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju projekt pt. „Gospodarstwo opiekuńcze”.
Gospodarstwa opiekuńcze to forma gospodarowania polegająca na łączeniu działalności rolniczej z opieką nad osobami potrzebującymi wsparcia, głównie osobami starszymi.
Projekt MRiRW zakłada między innymi:
- utworzenie w każdym województwie kilku – kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu gospodarstw opiekuńczych, w formule podmiotów działalności gospodarczej lub w innej formie dozwolonej przepisami prawnymi;
- budowę systemu wsparcia instytucjonalnego dla gospodarstw opiekuńczych, w tym ustanowienie koordynatorów regionalnych oraz zbudowanie kapitału ludzkiego na potrzeby realizacji projektu;
- budowę sieci gospodarstw wpisujących się w ideę rolnictwa społecznego;
- wypracowanie modelowych rozwiązań na potrzeby rozwoju gospodarstw opiekuńczych,
- prowadzenie działań promocyjnych, w tym konferencje regionalne i ogólnopolskie, spotkania (warsztaty) dla osób zainteresowanych tą formą działalności;
- budowę mechanizmów kontroli jakości i rzetelności świadczenia usług.
Na realizację projektu planuje się m.in. środki Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w ramach Planu Operacyjnego 2016-2017 oraz 2018-2019, Regionalnych Programów Operacyjnych, Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój POWER.
Bezpośrednim realizatorem projektu będzie Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie, a w projekt włączone zostaną Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego.
Istnieje realna możliwość połączenia działalności agroturystycznej z opiekuńczą przez chętnych właścicieli gospodarstw agroturystycznych w ramach tzw. opieki dziennej, tymczasowej lub całodobowej. Ponadto tworzenie gospodarstw opiekuńczych jest szansą na pozyskanie dodatkowego źródła dochodu przez każdego rolnika, zainteresowanego podjęciem takiej działalności.
Od końca XX wieku rolnictwo społeczne rozwija się na obszarach wiejskich prawie całej Europy jako nowy, innowacyjny i zasadny z każdego punktu widzenia rodzaj działalności. Zgodnie z definicją rolnictwo społeczne jest innowacyjnym podejściem łączącym dwie koncepcje: rolnictwo wielofunkcyjne oraz usługi społeczne/opiekę zdrowotną na poziomie lokalnym. Ze względu na ważność, a jednocześnie delikatność obszaru działań, przyjęto następujące założenia koncepcji powstawania i funkcjonowania gospodarstw opiekuńczych w Polsce:
- wykorzystanie istniejących uregulowań prawnych,
- wykorzystanie istniejącej infrastruktury wiejskiej,
- innowacyjne podejście do usług społecznych, opiekuńczych – wpisanie się w aktualne trendy w zakresie deinstytucjonalizacji wsparcia,
- gospodarstwo opiekuńcze jako „marka” – coś sprawdzonego i pewnego,
- metoda małych kroków – stopniowe zwiększanie katalogu grup docelowych oraz form organizacyjnych,
- działalność opiekuńcza w powiązaniu z pewnym systemem wartości – działanie z poczucia misji.
Osoby zainteresowane tematem tworzenia gospodarstw opiekuńczych prosimy o kontakt z Jolantą Szczepańską – WODR w Poznaniu (email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. lub tel.: 62 7429445).