Zapowiadany od dawna nowy sposób prowadzenia działalności gospodarczej staje się faktem. Wejście w życie od 30 kwietnia 2018 roku Ustawy – Prawo przedsiębiorców daje takie możliwości i określa zasady podejmowania i prowadzenia działalności nierejestrowanej (działalności nieewidencjonowanej). Oznacza to, że osoba prowadząca drobną działalność nie musi jej rejestrować i opłacać z tego tytułu składek ZUS.

Kto zatem i na jakich zasadach może skorzystać z tej formy działalności?

1. Zgodnie z art. 5 Prawa Przedsiębiorców, działalność nie podlega obowiązkowi rejestracji w przypadku, gdy miesięczny przychód z takiej działalności nie przekracza kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Obecnie jest to kwota 1050 zł miesięcznie. Limit uprawniający do zwolnienia z rejestracji działalności gospodarczej będzie ulegał zmianom w kolejnych latach.
2. Zwolnienie z rejestracji przysługuje jedynie osobom fizycznym podejmującym działalność w sposób samodzielny (nie w ramach spółki cywilnej).
3. Działalność nierejestrowana ma zastosowanie do każdego rodzaju działalności, z wyjątkiem działalności wymagających dodatkowych zezwoleń i koncesji.
4. Działalność nierejestrowaną będą mogły prowadzić osoby, które w okresie poprzednich 60 miesięcy (5 lat) nie prowadziły działalności gospodarczej. Jednak zgodnie z przepisami przejściowymi (art. 195 ustawy z 6.03.2018 Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej, Dz.U. poz. 650), działalność nierejestrowaną mogą wykonywać również osoby, które w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie Prawa przedsiębiorców, czyli przed 30.04.2018 nie były wpisane do CEIDG. Ponadto działalność nierejestrowaną mogą podjąć także osoby, które zostały wykreślone z tej ewidencji wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem 30.04.2018, nawet jeżeli w okresie ostatnich 60 miesięcy poprzedzających ten dzień wykonywały działalność gospodarczą. Jest to zatem pewna forma okresu przejściowego, korzystna dla chcących podjąć taką działalność.
5. Osoba fizyczna wykonująca działalność nierejestrowaną nie opłaca żadnych składek na ubezpieczenie społeczne, łącznie ze składką zdrowotną.
6. Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną jest zobowiązana do ewidencjonowania uzyskanych przychodów i ewentualnie poniesionych kosztów oraz odprowadzania z tego tytułu należnego podatku dochodowego, wykazywanego w rozliczeniu rocznym w rubryce „przychody z innych źródeł”. Zarobki te podlegać będą opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Czy osiągany przychód będzie mógł być pomniejszony o koszty, zostanie wyjaśnione po wydaniu przez Ministerstwo Finansów odpowiednich interpretacji podatkowych.
7. Osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną będzie zobowiązana do dokumentowania uzyskanych przychodów, czyli wydawania klientom rachunków. Na podstawie wystawionych rachunków kwoty przychodów będą ujmowane w zbiorczym zestawieniu w postaci uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Ww. ewidencja może być prowadzona w dowolnej formie – papierowej lub elektronicznej, np. wtabeli w arkuszu kalkulacyjnym Excel.
8. W aktualnym stanie prawnym, podmioty, których przychody w ciągu roku nie przekroczyły kwoty 200 tys. zł, są podmiotowo zwolnione z VAT. Jeżeli osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie dokona dobrowolnego zgłoszenia do VAT, nie będzie podlegać temu podatkowi. Oznacza to możliwość wystawiania „zwykłych rachunków” zamiast faktur VAT oraz brak obowiązku składania deklaracji VAT i wysyłania Jednolitego Pliku Kontrolnego.
9. Zgodnie z Ustawą – Prawo Przedsiębiorców, uzyskanie miesięcznego przychodu wyższego od 1050 zł oznacza, iż działalność nieewidencjonowana staje się automatycznie działalnością gospodarczą. Począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie granicznego przychodu, osoba prowadząca dotychczas działalność nierejestrowaną, ma obowiązek złożenia w ciągu 7 dni wniosku o wpis do CEIDG.

Opracowano na podstawie aktów prawnych cytowanych w tekście.