Znaczenie międzyplonu w podnoszeniu produktywności gleb w gospodarstwie.
Międzyplon czyli roślina uprawiana między dwoma plonami głównymi na zbiór zielonej masy lub na przyoranie jako zielony nawóz. Uprawa międzyplonu ma bardzo duże znaczenie zarówno w produkcji paszy jak również ze względu na zwiększanie biologicznej aktywności i żyzności gleby, działanie strukturotwórcze roślin i wzbogacanie gleby w azot przez rośliny motylkowe. Wyróżnia się trzy rodzaje międzyplonów:
• ścierniskowe – wysiewane w drugiej połowie lata po zbiorze wczesnego plonu głównego, zostawia się je do wiosny,
• ozime – wysiewane jesienią po zbiorze plonu głównego, a zbierane wiosną następnego roku,
• wsiewki międzyplonowe – siane wiosną jednocześnie z plonem głównym lub w czasie jego wegetacji i pozostające po jego zbiorze do jesieni tego samego roku,
Rolnictwo, które podlega ciągłym zmianą polegającym na specjalizacji czy uproszczeniach wpłynęło na brak substancji organicznej w glebie. Jednocześnie intensyfikacja produkcji powoduje mineralizacje masy organicznej i narusza bilans próchnicy co w konsekwencji doprowadza do obniżenia produktywności gleby. Trzeba zatem poszukać sposobu, który by ten proces w znacznym stopniu ograniczył.
Międzyplony to właśnie jeden ze sposobów, odgrywających nie tylko ważną rolę w zmianowaniu jako rośliny przerywające częste następstwo zbóż, ale dodatkowo korzystnie wpływają na właściwości fizyczne gleby i jej żyzność.
Zatem wprowadzając do zmianowania międzyplony wpływamy nie tylko na produkcję biomasy, ale też zapobiegamy wymywaniu składników pokarmowych, głownie azotu, do głębszych warstw gleby i wód gruntowych. Warto wspomnieć, że uprawiane w międzyplonach rośliny motylkowe współżyjąc z bakteriami brodawkowymi wiążą wolny azot atmosferyczny, wzbogacając gleby w ten składnik. Ponadto międzyplony pozostawiają w glebie również inne składniki mineralne jak; fosfor, potas, wapń.
Ilość substancji organicznej wprowadzonej do gleby, a co za tym idzie i składników pokarmowych, zależy od gatunku rośliny. Znaczenie roślin strączkowych jest szczególnie ważne dla gospodarstw, w których nie ma produkcji zwierzęcej ale jest duży udział zbóż. Rośliny te są tam jedynym czynnikiem poprawiającym fizyczne właściwości i żyzność gleby a zarazem przeciwdziałają jej degradacji.
Pamiętajmy, że oddziaływanie następcze roślin międzyplonowych zachodzi również w kolejnych latach.
Nie zapomnijmy też o znaczeniu międzyplonów w ochronie gleby przed erozją wietrzną i wodną. Międzyplony okrywają glebę i osłaniają ją od wiatru, ograniczając dzięki temu erozję w okresie od zbioru do siewu rośliny następczej. Pamiętajmy o dążeniu do utrzymania zrównoważonego bilansu substancji organicznej, czyli jej dopływu do gleby w formie międzyplonów, resztek pożniwnych i korzeniowych oraz nawozów naturalnych i organicznych.
Zatem uprawa międzyplonów to nie tylko wywiązanie się z programów rolnośrodowiskowych, ale również wzbogacenie gleby w substancje organiczne i mikroorganizmy.
Jeśli międzyplony są uprawiane w ramach realizacji programu rolnośrodowiskowego powierzchnia ta jednocześnie nie może być deklarowana do obszarów proekologicznych EFA.
Powierzchnia pod międzyplonami zaliczana do obszaru proekologicznego EFA będzie stanowić jedynie 30 proc. powierzchni rzeczywistej, czyli jeden ha mieszanki międzyplonowej będzie mógł być zaliczony jako 0,30 ha EFA.
Źródło: strony internetowe
Izabela Grzesiak ZD Pleszew