Definicja opłat brzmi następująco: jest to świadczenie bezzwrotne, o charakterze przymusowym, odpłatnym, jednostronnym. Opłaty są pobierane przez władze publiczne z tytułu określonych czynności urzędowych oraz świadczonych usług sektora publicznego. Według teorii finansów publicznych opłatę można podzielić na: opłaty związane z czynnościami organów władzy publicznej, opłaty z tytułu wytwarzanych przez jednostki sektora publicznego [Głuchowski i in., 2005.]
Opłata targowa
Konstrukcja opłaty targowej została określona w art.15, 16 i 19 ustawy z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych.
Opłata targowa jest ściśle związana ze sprzedażą towarów i usług na targowisku, jest to podatek uproszczony typu przychodowego związany z działalnością polegającą na dokonywaniu sprzedaży.
Pobiera się wymienioną opłatę od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, którzy w danym dniu dokonują sprzedaży na targowisku. Targowiskami to miejsca, w których jest prowadzony handel, przy opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub częściach budynków, z wyjątkiem targowisk po dachem oraz hal używanych do targów, aukcji, wystaw [Majchrzycka- Guzowska, 2009].
Od opłaty targowej zwalnia się osoby i jednostki, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach[Głuchowski i in., 2005]. Oznacza to, że zwolniona od opłaty targowej będzie na przykład: osoba fizyczna, która jest podatnikiem podatku od nieruchomości od kiosku umiejscowionej na targowisku [Etel i in., 2006].
Rada gminny reguluje szczegółową konstrukcje opłaty targowej, za pomocą uchwały ustala: dzienną stawkę opłaty targowej, zasady jej ustalenia i poboru oraz terminy płatności, a w tym pobór opłaty w drodze inkasa, inkasentów i wysokość ich wynagrodzeń. Nawet rada gminny może wprowadzić zwolnienie od opłaty targowej.
Jednakże ustawa określiła górną granicę dziennej stawki opłaty targowej, której rada gminny nie może zwiększyć. Minister Finansów w drodze rozporządzenia corocznie podwyższa granicę dziennej stawki [Borodo, 2000].

Opłata miejscowa
Opłata miejscowa charakteryzuje się tym, iż jest pobierana od osób fizycznych, które przebywają dłużej niż dobę w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych, w takich miejscowościach, które posiadają korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych miejscach [Walczak, Kowalczyk, 2010]
Zgodnie z ustaloną procedurą ustalone są miejscowości, w których będzie pobierana opłata. Według tej procedury rada gminny występuje z odpowiednim wnioskiem do wojewody, a ten po uzgodnieniu z Ministrem Finansów, ustala miejscowości, które posiadają odpowiednie kryteria i pobierane są w obrębie gminny, w których pobiera się opłatę miejscową [Borodo, 2000]
Zgodnie z ustawą niektóre osoby są zwolnione z konieczności opłacania opłaty miejscowej, taki osobami są:
 pod warunkiem wzajemności – od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium RP;
 od osób przebywających w szpitalu;
 od osób niewidomych i ich przewodników;
 od podatników podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowościach, w której pobiera się opłatę miejscową
 od zorganizowanych grup dzieci i młodzieży szkolnej.
W drodze uchwały rada gminny określa zasady ustalenia i poboru oraz ustala terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że stawka opłaty miejscowej nie może przekroczyć 1,67 zł dziennie, a w przypadku miejscowości uzdrowiskowych nie może przekroczyć 3,33 zł dziennie.
Nawet Rada Gminy zarządza poborem opłat miejscowych w drodze inkasa oraz określa inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso [Głuchowski i in., 2005]

Opłata skarbowa
Opłata skarbowa została uregulowana ustawą z dnia 9 września 2000 roku o opłacie skarbowej. Zgodnie z art.4 ust.1 ustawy o opłacie skarbowej obowiązek zapłaty opłaty skarbowej obciąża osoby fizyczne, osoby prane i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli wystawiają( sporządzają) dokumenty, składają podania i załączniki do podań albo jeżeli na ich wniosek dokonuje się czynności urzędowych lub wydaje zaświadczenia lub zezwolenia[Etel i in. 2006].
Pod względem przedmiotowym opłacie skarbowej podlegają:
1. w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:
a) podania( żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań;
b) czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego;
c) zaświadczenie wydawane na wniosek zainteresowanego;
d) zezwolenia( pozwolenia, koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego;
2. następujące dokumenty:
a) stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy( wypisy);
b) weksle;
c) dokumenty zawierające oświadczenie woli poręczyciela.
Nie podlegają opłacie skarbowej na przykład:
1) podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia, zezwolenia oraz dokumenty potwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy w sprawach:
a) alimentacyjnych, opieki, kurateli i przysposobienia;
b) ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, opieki społecznej , ulg określonych w przepisach szczegółowych dla żołnierzy niezawodowych i poborowych odbywających służbę zastępczą oraz ich rodzin, a także uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów;
c) wyboru Prezydenta RP, wyborów do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego oraz referendum;
d) powszechnego obowiązku obrony, z wyjątkiem podań w sprawach udzielenia zgody na przyjęcie obowiązków w obcym wojsku;
e) zatrudnienia, świadczeń socjalnych i wynagrodzeń za pracę;
f) nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej oraz zdrowia;
g) załatwianych na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomości;
h) sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego w związku z realizacją roszczeń wynikających z ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na podstawie przepisów o ochronie środowiska;
i) sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym i upadłościowym
j) nabycia obywatelstwa polskiego w drodze repatriacji oraz stwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego nabytego w tym trybie;
k) pobytu obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
l) pobytu obywateli państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które nie należą do Unii Europejskiej, ale na podstawie umów zawartych z Unią Europejską korzystają ze swobody przepływu osób;
2) podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia oraz zezwolenia w sprawach budownictwa mieszkaniowego;
3) podania i załączniki do podań, których przedmiotem są skargi i wnioski w rozumieniu przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego, nie dotyczy to pism określonych przez strony jako skargi, lecz będących w swej istocie środkami odwoławczymi składanymi w toku instancji;
4) podania i załączniki do podań związane z rejestracją umów na usługi finansowe ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej;
5) podania i załączniki do podań wnoszone przez osoby, które stan ubóstwa udokumentują organowi mającemu rozpatrzyć podanie, czynności urzędowe dokonywane na wniosek tych osób, a także wydawane im zaświadczenia;
6) podania i załączniki do podań, czynności urzędowe, zaświadczenia w sprawach o zmianę nazwiska i imienia oraz w sprawach o ustalenie pisowni imienia i nazwiska osób, którym bezprawnie je zmieniono, a także zstępnych i małżonków tych osób;
7) wnioski i załączniki do wniosków oraz zaświadczenia w sprawach płatności bezpośrednich lub producentów rolnych;
8) wnioski i załączniki do wniosków w sprawach dotacji przedmiotowych na zadania w dziedzinie rolnictwa;
9) zezwolenia na hodowlę lub przechowywanie organizmów szkodliwych podlegających obowiązkowi zwalczania oraz na wprowadzenie na polski obszar celny organizmów szkodliwych, roślin, produktów roślinnych i przedmiotów, których wprowadzenie jest zabronione ze względów fitosanitarnych, jeżeli są przeznaczone do celów naukowo-badawczych lub do prowadzenia prac nad tworzeniem odmian roślin uprawnych, jak również podania i załączniki do podań o wydanie tych zezwoleń.
Na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej ciąży obowiązek zapłaty opłaty skarbowej.
Podmiotowo zwalnia się od opłaty skarbowej:
1) pod warunkiem wzajemności, państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich odziały i przedstawicielstwa, korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) jednostki budżetowe;
3) jednostki samorządu terytorialnego;
4) organizacje pożytku publicznego, jeżeli składają podania, występują z wnioskiem o dokonanie czynności urzędowej lub z wnioskiem o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia, bądź wystawiają dokumenty- wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie [Głuchowski i in., 2005]
W załączniku do ustawy określono kwotowo stawki opłaty skarbowej, które ulegają podwyższeniu w przypadku wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych nawet o 15 procent w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen.
Omawiany powyżej wskaźnik wzrostu cen zostaje ustalony na podstawie komunikatów Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, który są ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej" Monitor Polski" w terminie 30 dni po upływie każdego kwartału [Głuchowski i in., 2005]
Opłaty, podobnie jak podatki są świadczeniami bezzwrotnymi. Wyjątkiem jest opłata skarbowa, przewidziano w ustawie możliwość zwrotu opłaty. W art. 12 ustawy o opłacie skarbowej wymieniono warunki zwrotu opłaty skarbowej:
 od odwołania
 od żądania wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności decyzji lub jej uchylenia bądź zmiany
 od czynności urzędowych [Etel i in., 2006].

Opłata administracyjna
Opłata administracyjna pobierana jest za czynności urzędowe wykonywane przez organy gminy, wójta, burmistrza(prezydenta miasta), jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej według art. 18 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Natomiast czynności objęte opłatą skarbową są określone w ustawie z 9 września 2000 roku o opłacie skarbowej.
W praktyce opłata administracyjna jest pobierana od przyjmowania ustnych oświadczeń woli spadkowy oraz za wypisy i wyrysy z planu zagospodarowania przestrzennego.
Maksymalna stawka opłaty administracyjnej w 2006 roku nie mogła przekroczyć 204,49 zł. Kwota opłaty ulega corocznemu podwyższeniu na następny rok podatkowy w stopniu odpowiadającym wzrostowi inflacji w okresie pierwszych trzech kwartałów, w którym podlegają podwyższeniu w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.
W drodze uchwały rada gminny określa stawkę opłaty administracyjnej. A więc przy braku takiej uchwały opłata nie może być pobierana [L. Etel, i in, 2006].

Maciej Kałużny - starszy doradca rolny