Uprawa Żyta Hybrydowego

Gleby lekkie i bardzo lekkie stanowią ponad 60% całości gleb oprawianych w Polsce powyższe gleby charakteryzują się niską produktywnością i ograniczają dobór gatunków, które możemy na nich uprawiać z zyskiem. Ja polecała bym siać na tych glebach żyto hybrydowe plony sięgają 50-70 dt/ha w br. Żyto hybrydowe uprawiane na glebach lekkich i średnich w porównaniu do pszenicy jak i pszenżyta oznacza się wyższym i stabilniejszym plonem ,posiada niski współczynnik transpiracji/350l wody do wyprodukowania 1 kg suchej masy. Współczynnik transpiracji dla pszenicy wynosi 450-500 l wody / czyli pszenica w porównaniu do żyta potrzebuje 28-43% wody więcej na wyprodukowanie 1 kg s.m. /Żyto hybrydowe należy uprawiać na glebach kl. IIIb - IVa, IVa - IVb, V –w dobrej kulturze/. Termin siewu dla Wielkopolski to 20-30.09.IX.Głębokość siewu to 2-3 cm. Gęstość siewu uzależniona jest od terminu siewu, warunków glebowych oraz przedplonu i wynosi 180-300 ziaren/m2 tj. 80-120 kg/ha rozstawa rzędów wynosi 12-15 cm.
Żyto hybrydowe/mieszańcowe/ma niską normę wysiewu dlatego że ma bardzo duży współczynnik krzewienia. Wysiewając 200 ziaren/m2, każda roślina będzie w stanie utrzymać krzewienie produkcyjne na poziomie 3-4 pędów. Zakładając krzewienie produkcyjne na poziomie2,8-3,5 źdźbła na jedną roślinę możemy oczekiwać zagęszczenia kłosów na poziomie 500-630 szt/m2, co w zupełności wystarcza do uzyskania wysokich plonów.
Jak wyliczyć zapotrzebowanie na nasiona żyta hybrydowego w kg/ha?
Żyta hybrydowe sprzedawane są w jednostkach siewnych - 1mln kiełkujących nasion. Normy siewu zawierają się w przedziale od 150 do 240 sztuk/m2 w zależności od warunków glebowych i terminu siewu. Tak więc siejąc żyto w optymalnym terminie zakładamy normę wysiewu na poziomie 180 sztuk/m2 . 180 sztuk/m2 x 10 000m2(1ha) = 1 800 000 szt./ha co daje 1,8 jednostki siewnej. Otrzymany wynik mnożymy przez wagę jednostki np..: 1,8 x 36kg = 64,8kg/ha , średnio wysiewa się 55kg do 88 kg / ha
Uwaga- materiał siewny żyta hybrydowego kupuje się co roku. Odmiany żyta hybrydowego w porównaniu do odmian żyta populacyjnych plonują średnio o 30 % wyżej.
Pośrednim wyjściem co siać na glebach kl. V czy VI może być uprawa pszenżyta. Ziarno pszenżyta użytkuje się głównie w kierunku paszowym, natomiast żyto jest wykorzystywane z powodzeniem w piekarnictwie, jak i w żywieniu zwierząt. Pszenżyto w porównaniu do żyta hybrydowego jest bardziej podatne na wymarzanie.
Poszukując odpowiedniej odmiany żyta hybrydowego należy brać pod uwagę takie odmiany jak: Brasetto, Gonello, Palazzo, Visello ,Guttino, które dostępne są w woj. Wielkopolskim.
Brasetto to odmiana o bardzo wysokiej mrozoodporności, przeciętne wymagania glebowe, duża odporność na mączniaka, choroby podstawy źdźbła, rdzę źdźbłową i septoriozę liści.
Wielokierunkowe możliwości zagospodarowania zebranego plonu-konsumpcja, pasza, etanol.
Gonello- odmiana o krótkim źdźble i dobrej odporności na wyleganie, dobra odporność na stres- możliwość uprawy w rejonach z okresowymi niedoborami wody.
Palazzo- odmiana optymalna do uprawy w słabszych warunkach glebowych. Bardzo wysoka mrozoodporność przewyższająca najlepsze odmiany pszenżyta.
Visello- odmiana najczęściej nabywana żyta hybrydowego w Polsce przez producentów rolnych. Posiada bardzo niską zawartość substancji antyżywieniowych. Możliwość uprawy w słabszych warunkach glebowych.
Guttino- odmiana posiada wysoki potencjał plonowania, krótkie źdźbło, bardzo wysoka mrozoodporność.
Uprawa żyta hybrydowego nie różni się w zasadzie od uprawy żyta populacyjnego. Podstawowa różnica to termin i ilość wysiewu. W pozostałych elementach uprawy nie ma różnic. Jeżeli chcemy zbierać wysokie plony to w zasadzie odmiany hybrydowe jak i populacyjne musimy chronić przed chorobami , odpowiednio nawozić zgodnie z prawem minimum Liebiga" Wysokość plonów określa ten składnik pokarmowy, który występuje w ilości najniższej w stosunku do potrzeb rośliny."
Wiele gospodarstw rolnych dostrzegło we własnych warunkach gospodarowania korzyści płynące z uprawy odmian żyta hybrydowego i swój wybór świadomie powtarzać będą przy planowaniu uprawy żyta jesień 2014 r do czego bardzo zachęcam.

Literatura:
Broszura – KWS Lochow
Katalog zbóż ozimych i jarych 2013/2014-SAATEN UNION

Opracowała :
Anna Malinowska ZD Pleszew