Zmiany gospodarcze zachodzące w ostatnich latach ustanowiły olbrzymie wyzwanie dla rolników. Gospodarka rynkowa, która narzuciła rolnikom swoje obowiązki, zmusiła ich do zwiększenia produkcji jak i efektywności swojego działania. Z ekonomicznego punktu widzenia celem funkcjonowania gospodarstwa rolnego jest dostarczanie możliwie jak największego dochodu. Rolnik kierując gospodarstwem musi posiadać wiedzę na temat aktualnych i spodziewanych warunków funkcjonowania gospodarstwa.
Podczas spotkań z rolnikami rozważaliśmy skuteczność zarządzania. Wyjaśniłam, iż zależy to od czterech podstawowych warunków: rozumienie zasad i ograniczeń funkcjonowania gospodarstwa rolnego, znajomość istniejącego stanu gospodarstwa uzyskanego na podstawie analizy danych uzyskanych z rachunkowości, umiejętności sporządzania długo- i krotkoterminowych planów opartych na znajomości technicznych i finansowych możliwości gospodarstwa rolnego, prowadzenie rachunkowości zapewniającej właściwą kontrolę realizacji opracowanych planów. Jednym z bardzo istotnych obszarów informacji jest sytuacja finansowa i wyniki ekonomiczne gospodarstwa rolnego. Istotną i zarazem unikalną rolę w dostarczaniu informacji dla rolnika, pełni rachunkowość. Dane pozyskane w ramach rachunkowości informują o posiadanych zasobach składników majątkowych, ciążących na gospodarstwie zobowiązaniach, a także uzyskanych w trakcie roku wynikach produkcyjno – ekonomicznych. Podczas rozmów z rolnikami podkreślałam korzyści bezpośrednie i pośrednie z prowadzenia rachunkowości. Ci rolnicy, którzy uczestniczą w FADN sami podzielili się uwagami na temat zapisów w książce. Jednym z atutów prowadzenia rachunkowości to podwyższenie wiedzy, częste kontakty z doradcą, uporządkowanie dokumentów gromadzonych przez rolnika w różnych miejscach w domu. Ponadto kontrola wydatków, terminowość zapłaty za usługi, bądź zakupione towary, bieżąca ocena wyników.
Zarządzanie gospodarstwem to oczywiście ekonomia, ale też inne aspekty interesowały rolników uczestniczących podczas czterech spotkań Lokalnej Grupy Dyskusyjnej. Omawialiśmy bardzo trudny temat weterynaryjny, integrowanej ochrony, jaki i dopłaty obszarowe 2015r .
Rolnicy zmagają się z wymogami CC, a najtrudniejszy jest dobrostan zwierząt. Tam jeszcze jest dużo do zrobienia. Rolnicy opowiadali o kontrolach i uwagach Inspekcji Weterynarii. Ja z mojej strony starałam się przypomnieć, bądź utrwalić, odświeżyć wszystkie informacje związane z tą tematyką. Pytań było bardzo dużo, zwłaszcza jaką dokumentację należy prowadzić.
Dużo pytań i niejasności zrodziło się przy temacie Integrowana Ochrona Roślin. Okazało się, iż rolnicy mają tak dużo pytań, a jeszcze więcej wynikło niejasności. Dlatego całe jedno spotkanie poświęciliśmy tejże tematyce. Wyjaśniam, jak powinny teraz wyglądać zapisy w ewidencji stosowania środków ochrony roślin, a także gdzie można szukać informacji.
Wiele pytań było związane z nowym PROW, a w szczególności dopłaty obszarowe. Posługując się projektem starałam się naświetlić całą sytuację. Jednak każdy rolnik ma inną sytuację, związaną z wielkością gospodarstwa, strukturą zasiewu, zapotrzebowaniem na paszę i bonitacją gleby. Wszystko rozstrzygnie się jak wejdzie rozporządzenie, wtedy będziemy mówić już o faktach, a nie jak do tej pory przypuszczeniach.
Wymiana informacji, problemów i spostrzeżeń pomiędzy rolnikami a doradcą to najlepsze doświadczenie dla wypracowania sobie dobrych praktyk. Dla mnie jako doradcy pozwoliło na dotarcie do szerszego grona rolników, którzy otworzyli się, podzielili doświadczeniami. Ułatwi mi to dostosowanie metod doradczych do oczekiwań rolników z powiatu obornickiego.
Nina Bartol
Matriał źródłowy : Zarządzanie gospodarstwem rolnym ze szczególnym uwzględnieniem korzyści z prowadzenia rachunkowości rolniczej w gospodarstwe rolnym (Warszawa, 2013)