ZAZIELENIENIE WPR JUŻ OD 2015 roku

Już od 2015 roku na rolników nałożony zostanie nowy wymóg tzw. ZAZIELENIENIE WPR. Sprawa jest ważna gdyż według projektu 30% dotychczasowych płatności bezpośrednich uzależniona będzie od spełnienia tego wymogu.

Na dzień opracowania artykułu trwają jeszcze prace nad szczegółami dotyczącymi powyższego zagadnienia ale już dzisiaj znane są główne założenia.

WIĘKSZOŚĆ GOSPODARSTW PLANUJE STRUKTURĘ ZASIEWÓW W SWOIM GOSPODARSTWIE JESIENIĄ.  MAJĄC NA UWADZE KRÓTKI OKRES NA DOSTOSOWANIE SIĘ GOSPODARSTW DO PLANOWANYCH WYMOGÓW  JUŻ DZISAJ WARTO JE POZNAĆ.

W ramach ZAZIELENIENIA rolnicy zobowiązani będą do spełnienia trzech praktyk:

1)dywersyfikacja upraw,

2)utrzymanie trwałych użytków zielonych,

3)utrzymanie obszarów proekologicznych(EFA).

LUB stosować praktyki równoważne do trzech praktyk zazielenienia - przynoszące korzyści dla klimatu i środowiska równoważne lub wyższe niż praktyki w ramach zazielenienia:

- programy rolnośrodowiskowe,

- programy rolnośrodowiskowo - klimatyczny

- krajowe i regionalne mechanizmy certyfikacji środowiskowej.

Gospodarstwa ekologiczne będą automatycznie objęte płatnością zieloną.

Rolnicy gospodarujący na obszarach Natura 2000 oraz objętych RDW(Ramowa Dyrektywa Wodna) będą otrzymywać płatność zieloną pod warunkiem realizacji praktyk zazielenienia zgodnie z celami dyrektywy ptasiej, siedliskowej oraz RDW.

Ad 1)    DYWYRSYFIKACJA UPRAW

Gospodarstwa do10 ha gruntów ornych będą zwolnione z  realizacji dywersyfikacji upraw. Pozostałe (większe niż 10 ha gruntów ornych) objęte będą dwustopniowym system:

• gospodarstwa posiadające od 10 do 30 ha gruntów ornych będą zobowiązane do prowadzenia 2 różnych uprawy na gruntach ornych, w tym uprawa główna nie powinna zajmować więcej niż 75 % gruntów ornych;
• gospodarstwa powyżej 30 ha gruntów ornych zobowiązane będą do minimum 3 uprawy na gruntach ornych; w tym uprawa główna nie może pokrywać więcej niż 75% gruntów ornych, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą pokrywać więcej niż 95% gruntów ornych.

Za uprawę w ramach dywersyfikacji upraw uznawany będzie każdy rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw, formy wszystkich gatunków z rodzin Krzyżowych, Psiankowatych i Dyniowatych (Brassicaceae, Solanaceae i Cucurbitaceae), a także grunt ugorowany oraz trawy i inne rośliny zielne.

Formy ozime i jare uważane będą za odrębne uprawy, nawet jeśli należą do tego samego rodzaju.

AD 2)   UTRZYMANIE TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH

Na niniejszą praktykę składają się dwa elementy:

• obowiązek utrzymania TUZ na poziomie gospodarstwa w odniesieniu do wyznaczonych przez państwo członkowskie TUZ cennych przyrodniczo położonych na obszarach Natura 2000, włączając gleby torfowe i podmokłe, które wymagają ścisłej ochrony w celu osiągnięcia celów dyrektyw ptasiej (2009/147/WE) i siedliskowej (92/ 43/EWG).

Rolników będzie obowiązywał zakaz przekształcania i zaorywania TUZ położonych na wyznaczonych obszarach.

• jednocześnie wprowadzono obowiązek kontroli utrzymania TUZ na poziomie krajowym, tak aby udział TUZ w całkowitej powierzchni użytków rolnych nie zmniejszył się o więcej niż 5%.(Rolnik, który przekształci trwały użytek zielony w grunt orny lub sad a jednocześnie w kraju powierzchnia TUZ zmniejszy się o więcej niż 5% może być decyzją Kierownika Biura Powiatowego ARiMR zobowiązany do odnowienia określonej powierzchni TUZ w swoim gospodarstwie.

Ad 3) OBSZARY PROEKOLOGICZNE EFA

Lista obszarów, które mogą być kwalifikowane jako obszary EFA, z której państwo członkowskie powinno wdrożyć na swoim terytorium jeden bądź więcej elementów, obejmuje:

• grunty ugorowane,
• tarasy,
• elementy krajobrazu,
• strefy buforowe,
• systemy rolno-leśne,
• pasy gruntów kwalifikujących się do płatności przylegających do krawędzi lasu,
• obszary objęte zagajnikami o krótkiej rotacji,
• obszary zalesione w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich,
• międzyplony lub pokrywę zieloną oraz
• uprawy wiążące azot.

Szczegółowe kryteria kwalifikacji poszczególnych elementów jako obszarów proekologicznych zostaną określone przez Komisję Europejską w dokumentach wykonawczych do rozporządzenia bazowego.

Najprawdopodobniej będzie możliwość zastosowania tzw. współczynników ważenia powierzchni EFA: możliwość wspólnej realizacji działania EFA na poziomie grupy rolników (max 10), których gospodarstwa położone są w bliskim sąsiedztwie, pod warunkiem, że obszary EFA przylegają do siebie. Przynajmniej 50% obszarów EFA musi leżeć na gruntach kwalifikowanych każdego z rolników, z wyłączeniem TUZ.

v  w pierwszym i drugim roku wdrażania (2015 i 2016) nie będzie wykraczać poza kwotę płatności zielonej (30% płatności obszarowej)

v  w 2017 r. będzie wykraczała o 20% poza kwotę płatności zielonej,

v  od 2018 r. o 25% będzie wykraczała poza kwotę płatności przeznaczonej na zazielenienie, tzn. będzie mogła wynosić do 125% płatności zielonej.

Maciej Tyrakowski

Technik doradca WODR

Opracowano na podstawie prezentacji Departamentu Płatności Bezpośrednich MRiRW.