W Jarocinie w powiecie jarocińskim w Jarocińskim Ośrodku Kultury przy placu Festiwalu Muzyki Rockowej 1, w środę 20 marca 2019 roku, odbyło się spotkanie rolników i mieszkańców wsi z przedstawicielami najważniejszych instytucji pracujących na rzecz rolnictwa pt. „Wspólnie dla wielkopolskiej wsi”. To już trzecia edycja tych spotkań, których patronat honorowy objął Wojewoda Wielkopolski Zbigniew Hoffmann.

W spotkaniu uczestniczyły następujące instytucje działające na rzecz rolników i mieszkańców obszarów wiejskich:

• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa reprezentowana przez Kierownika BP ARiMR Tomasza Kulkę, który prowadził spotkanie ,
• Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu reprezentowany przez Dyrektora Macieja Szłykowicza i Kierownika PZDR Nr 7 Janusza Michałowicza,
• Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa reprezentowany przez Dyrektora Sekcji Zamiejscowej Poznańskiego OT KOWR w Przygodzicach Przemysława Majchrzaka,
• Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego reprezentowana przez Kierownika Placówki Terenowej KRUS w Jarocinie Zbigniewa Surdukowskiego,
• Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa reprezentowana przez Kierownik Oddziału Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Jarocinie Bogumiłę Zwierzchlewską,
• Wojewódzki Inspektorat Weterynarii reprezentowany przez Powiatowego Lekarza Weterynarii Pawła Marcinkowskiego.
• Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej reprezentowana przez – przedstawiciela Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jarocinie Tomasza Krawczyka.

Spotkanie to miało na celu przybliżenie najbardziej aktualnych zagadnień i informacji z zakresu działalności wyżej wymienionych instytucji w obszarze rolnictwa. W tym celu do JOK-U w Jarocinie przybyli rolnicy i mieszkańcy wsi oraz doradcy z powiatu jarocińskiego.

W odpowiedzi na potrzeby zgłaszane przez rolników, spotkanie w Jarocinie zdominowały następujące tematy:

1. Nowy portal IRZplus do obsługi zgłoszeń zwierząt. Harmonogram planowanych do uruchomienia działań w ramach PROW 2014-2020 oraz wnioski o przyznanie płatności na 2019 rok za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus.
2. Priorytety działalności Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu na rok 2019 tj. transfer wiedzy i innowacje rolnicze, zaprezentował Dyrktor Maciej Szłykowicz, zwracając szczególną uwagę na wieloaspektowość działalności doradczej i zachęcał do korzystania z usług doradztwa. Jednym ze sposobów świadczenia usług doradczych jest darmowa aplikacja mobilna dla rolników i mieszkańców obszarów wiejskich na smartfony i tablety, popularyzowana pod hasłem: „Twój doradca zawsze blisko” – Elektroniczna Platforma Świadczenia Usług (EPSU Mobilne), która ułatwia dostęp do doradców WODR w Poznaniu przez ePoradę oraz pozwala na „bycie na bieżąco”, dzięki modułowi Powiadomienia. 
3. Zmiany w obszarze świadczeń i ubezpieczeń społecznych rolników, działalność prewencyjna i rehabilitacyjna KRUS.
4. Idee, zadania i strategia KOWR. Zasady gospodarowania nieruchomościami rolnymi Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w 2019 r. Działanie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa dotyczące rynków rolnych i promocji produktów rolnych i żywnościowych.
5. Aktualna sytuacja dot. afrykańskiego pomoru świń, rola bioasekuracji jako podstawowego działania, które należy podjąć w celu uchronienia stąd przed skutkami choroby.
6. Bezpieczeństwo pożarowe na obszarach wiejskich.
7. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa zreferowała swój priorytet – bezpieczeństwo żywności.

Rolnicy i mieszkańcy wsi oprócz udziału w spotkaniu mieli również możliwość bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami wszystkich ww. instytucji. Zorganizowano specjalne punkty informacyjno-promocyjne, w których dyżurowali specjaliści, aby pomóc rolnikom w rozwiązywaniu ich problemów, udostępniali zainteresowanym aktualne materiały informacyjne. Rolnikom, którzy chcieli uzyskać porady w indywidualnych sprawach eksperci służyli również swoją wiedzą i doświadczeniem.

Jeszcze zimno i szaro, a już każdy z nas myśli o wiosennych, przepełnionych śpiewem ptaków porankach, słońcu, które opali nasze buzie, pierwszych wiosennych kwiatach w ogrodzie, parkach, lasach i na łąkach. Cieszy nas widok przylatujących bocianów, żurawi, skowronków, kwitnących krzewów i pąków na drzewach. Wszystko zaczyna „pachnieć” wiosną, budzi się do życia.

Początek wiosny astronomicznej przypada w tym roku 20 marca, a kalendarzowej dzień później 21 marca. W pierwszy dzień astronomicznej wiosny mamy tzw. równonoc wiosenną. Tego dnia dzień i noc trwają po 12 godzin, czyli tak samo długo. I to jest dobra wiadomość, bo po 20 marca noc będzie krótsza, a dzień będzie się stopniowo wydłużał. Astronomiczna czy kalendarzowa, ale wiosna to wiosna, wtedy chce nam się śpiewać, a jak śpiewać to właśnie o wiośnie…

Dzisiaj rano niespodzianie zapukała do mych drzwi
Wcześniej niż oczekiwałem przyszły te cieplejsze dni
Zdjąłem z niej zmoknięte palto, posadziłem vis a vis
Zapachniało, zajaśniało, wiosna, ach to ty
Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty…
(Marek Grechuta „Wiosna, ach to Ty”)

Kiedy tak wyczekujemy wiosny, myślimy szczególnie o tym, że jest to doskonały moment na to, aby zrobić porządki, nie tylko w mieszkaniu, ale także w życiu, często też chcemy nadrobić zaległości. Realizujemy postanowienia, zmieniamy nawyki, żeby poprawić coś na lepsze.

Jak witamy wiosnę?

Różnie to wygląda. Inaczej robią to dzieci, inaczej dorośli. Najważniejsze, żeby powitać ją w najlepszy dla nas sposób i z najbliższymi.

Jeszcze dla wielu niezapomnianym zwyczajem z czasów szkolnych jest zwyczaj topienia Marzanny, czyli pożegnanie zimy. Skąd właściwie wzięła się Marzanna, słomiana lalka, i dlaczego tak naprawdę ją topimy? Otóż Marzanna to kobieta, słowiańska bogini, symbol zimy i śmierci, chorób, różnorakiego zła i udręk nękających ludzi. Należy więc przyjąć, że rytuał topienia Marzanny nie jest niczym złym i związany jest z nadejściem wiosny.

Zrobioną, słomianą Marzannę należy owinąć białym płótnem i przyozdobić koralikami, kolczykami i wstążkami. Czasami dzieci razem z Marzanną i gałązkami jałowca obchodzą pobliskie domy, na koniec młodzież wychodzi z kukłą za miasto lub wieś, podpala ją i wrzuca do wody. Dziś coraz rzadziej robi się Marzannę i nie jest to traktowane jako święto, tylko jako dobra zabawa i zajęcie dla przedszkolaków i dzieci ze szkół podstawowych, które przygotowują Marzannę w ramach lekcji, w ten sposób żegnają zimę.

Bardzo lubianą przez uczniów i znaną od dawna tradycją dotyczącą pierwszego dnia wiosny są „wiosenne” wagary, czyli „dzień wagarowicza”. Coraz częściej jednak w tym dniu szkoły starają się organizować zamiast lekcji inne zajęcia, np. zajęcia na wolnym powietrzu, topienie marzanny, wspólne zajęcia plastyczne i konkursy.

Trochę starszym zwyczajem związanym z powitaniem wiosny jest „gaik”. Odprawia się go zaraz po topieniu Marzanny. Gaik to znak wiosny, a tradycja jego obchodzenia polega na tym, że dzieci i młodzież, czasami tylko dziewczynki, chodzą po wsi odwiedzając domy. W ręku trzymają gałązkę sosny lub całe małe drzewko, które przystraja się różnymi wstążeczki, kwiatami, dzwonkami i świecidełkami. Dzieci chodząc śpiewają wesołe piosenki.

Tak żegnają zimę i witają wiosnę dzieci, zazwyczaj głośno i na wesoło. Dorośli również mogą ten dzień spędzić wyjątkowo. Dosyć prostym i przyjemnym pomysłem na spędzenie pierwszego dnia wiosny, tym bardziej jeśli pogoda ładna, jest spacer. Wtedy można szukać pierwszych oznak budzącej się do życia przyrody. Można dostrzec, że zima naprawdę odchodzi, a coraz bardziej widać wiosnę. Taki spacer może sprawić, że zniknie gdzieś zły humor, zapomnimy o problemach i troskach i jeszcze bardziej cieszyć nas będzie nadchodząca wiosna. Można pójść dalej i wyjechać do miasta lub za miasto, zależnie od tego, gdzie mieszkamy. Wyjazd na pewno dobrze wpłynie na wszystkich uczestników. Dobrze jest zrobić coś fajnego, co zapamiętamy do następnego pierwszego dnia wiosny. Każdy potrzebuje pewnej odskoczni, marzy o tym, aby choć na chwilę oderwać się od swoich obowiązków, zapomnieć o pilnych sprawach.

Pierwszy dzień wiosny to dobra okazja do zaplanowania udanego dnia wspólnie z rodziną czy przyjaciółmi. Nie zastanawiajmy się zatem długo, wpiszmy do kalendarza to o czym pomyśleliśmy, aby tego dnia zrobić.

Przysłowia na wiosnę

• A po lutym marzec spieszy, koniec zimy wszystkich cieszy.
• Gdy dzika gęś w marcu przybywa, ciepła wiosna bywa.
• Kto w marcu zasieje, ten się na wiosnę śmieje.
• W marcu jak w garncu.
• Kiedy w marcu plucha, to w maju posucha.
• Jak na świętego Józefa chmurki, to sadź ziemniaki gdzie górki, a jak pogoda, to sadź gdzie woda.
• Choć już w kwietniu słonko grzeje, nieraz pole śnieg zawieje.
• Gdy w kwietniu słonko na dworze, nie będzie pustek w komorze.
• Jeśli w kwietniu pszczoły nie latają, to długie chłody się zapowiadają.
• Kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata.
• Kwiecień gdy deszczem plecie, to maj wystroi w kwiecie.
• Jedna jaskółka wiosny nie czyni.
• Jaskółka i pszczółka lata, znakiem to wiosny dla świata.
• Grzmot w maju nie szkodzi, sad dobrze obrodzi.
• Maj zieleni łąki, drzewa, już i ptaszek w polu śpiewa.
• Witaj nam maiczku, ze słowiczkiem w gaiczku.

We wtorek 12 marca 2019 r. w Hotelu „Kristoff” w Łaszkowie, gmina Blizanów, powiat kaliski, odbyła się konferencja przeznaczona dla producentów warzyw gruntowych pt. „Nowoczesne rozwiązania w produkcji ogrodniczej”. Konferencja, w której uczestniczyło ponad 140 osób, składała się z trzech bloków tematycznych.

Pierwszy blok obejmował aktualne informacje i uregulowania prawne, ważne dla producentów warzyw gruntowych. Omówili je przedstawiciele instytucji obsługujących rolnictwo.

Małgorzata Pietraszko-Banasiak, z-ca kierownika Biura Powiatowego w Kaliszu ARiMR omówiła m.in. zagadnienia związane ze składaniem oświadczeń przez rolników, którzy mają gospodarstwa o powierzchni poniżej 10 ha gruntów ornych, a chcą ubiegać się w 2019 roku o te same płatności co we wniosku o przyznanie płatności w roku 2018. Wskazała na zmiany w zakresie delimitacji stref ONW.

Adrian Ratajczyk z Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa OT w Poznaniu przedstawił promocję polskiej żywności w ramach kampanii „Polska Smakuje”, która jest odpowiedzią na konieczność zbudowania silnej i rozpoznawalnej marki polskiej żywności pod jednym wspólnym hasłem. Producent owoców i warzyw zainteresowany przystąpieniem do kampanii może bezpłatnie uczestniczyć w targach organizowanych przez KOWR na terenie całego kraju. W tym celu musi zarejestrować się na portalu polskasmakuje.pl.

Iwona Remiszewska z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu, Delegatury w Kaliszu, przypomniała o obowiązku wpisu do rejestru prowadzonego prze WIORIN przedsiębiorców, producentów sadzeniaka ziemniaka oraz producentów ziemniaków jadalnych i przemysłowych, którzy sprzedają ziemniaki do hurtowni czy też na giełdy. Do rejestru winny być również wpisane podmioty zajmujące się obrotem, tj. dystrybutorzy ziemniaków. Zwolnieni z obowiązku wpisu do rejestru są producenci, którzy produkują ziemniaki przeznaczone w całości na własne potrzeby. Przedstawiła także zasady przemieszczania ziemniaków do krajów UE i krajów trzecich. Wspomniała o karach za naruszenie przepisów dotyczących produkcji i obrotu ziemniakami. Zwróciła uwagę, że od 14 grudnia 2019 roku wejdzie w życie nowy reżim fitosanitarny, który będzie polegał na rozszerzeniu zakresu rejestracji i paszportowania oraz ujednoliceniu działań w ramach państw członkowskich UE, a także połączeniu kwestii fitosanitarnych z jakościowymi. Omówiła, co będzie obejmował zwiększony zakres paszportowania i zwiększony zakres rejestracji oraz kto jest zwolniony z obowiązku rejestracji. Wyjaśniła pojęcia podmiotu profesjonalnego i użytkownika ostatecznego.

Państwową Inspekcję Sanitarną reprezentowały Anna Napierała – p.o. dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kaliszu i Wioletta Sionkowska-Andrzejewska – kierownik Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku. Wśród kilku omówionych zagadnień szczególną uwagę zwrócono na zagadnienia rolniczego handlu detalicznego (RHD), w tym rejestracji RHD, warunki prowadzenia, wymagania RHD, a także oznakowanie żywności. Podano aktualnie obowiązujące przepisy prawne, m.in. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Stanisław Zabarski – organizator konferencji, koordynator PZDR nr 7 w powiecie kaliskim Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, zachęcał producentów warzyw gruntowych do korzystania z Elektronicznej Platformy Świadczenia Usług (EPSU), którą utworzył WODR. Wyjaśnił, jakie korzyści mogą uzyskać producenci, którzy zalogują się do Elektronicznej Platformy Świadczenia Usług, tj. z jakich usług mogą korzystać – otrzymywanie newslettera, uzyskiwanie porad, dostęp do danych z sieci stacji agrometeorologicznych, korzystanie z Systemu Wspomagania Decyzji w ochronie roślin opracowywanego we współpracy z Instytutem Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu. Omówił również najważniejsze zagadnienia zawarte w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, opublikowanym 12 lipca 2018 r. w Dzienniku Ustaw RP pod poz. 1339. Przedstawił kryteria obligujące rolników do prowadzenia ewidencji zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem oraz od 1 stycznia 2019 r. planów nawożenia azotem, a także przestrzegania maksymalnych dawek azotu. Podał wzory prowadzenia ewidencji. Zwrócił również uwagę na konieczność sporządzania umów związanych z zakupem nawozów naturalnych, które trzeba przechowywać przez co najmniej 3 lata. Omówił również wzór takiej umowy.

Drugi blok tematyczny poświęcony był nowym rozwiązaniom w produkcji ogrodniczej.

Maciej Wita, regionalny doradca agronomiczny firmy BASF, zaprezentował Dagonis – nowy fungicyd do ochrony warzyw. Jest to mieszanina dwóch substancji aktywnych: Xemium (fluksapyroksad) – nowej substancji dotychczas niezarejestrowanej w ochronie warzyw, która występuje tu łącznie z difenokonazolem. Dagonis ma bardzo szeroką etykietę rejestracyjną, która obejmuje ponad 30 gatunków warzyw gruntowych i pod osłonami. Głównymi chorobami zwalczanymi przez ten fungicyd są: mączniak prawdziwy, Alternaria, Mycosphaerella oraz zgnilizna twardzikowa. Fungicyd Dagonis zawiera łatwą w użyciu formulację płynną SC. Jest on fungicydem innowacyjnym. Połączenie Xemium i difenokonazolu w oryginalnej formulacji stężonej zawiesiny (SC) pozwala na zachowanie wysokiej skuteczności produktu przy zminimalizowanej wartości pozostałości substancji czynnych w finalnym produkcie. Maciej Wita przekazał również wiele cennych uwag dotyczących ochrony warzyw gruntowych.

Przedstawiciele firm nasiennych: Bejo Zaden Poland, Hazera Poland i HM.CLAUSE Polska omówili najlepsze odmiany poszczególnych gatunków warzyw gruntowych. Zwracali uwagę na przydatność poszczególnych odmian do różnych celów, np. na wczesny zbiór, do uprawy w poplonie, do przetwórstwa czy ze wskazaniem do przechowalnictwa. Prezentowali cechy różnych odmian, np. na tolerancję w stosunku do chorób takich jak kiła oraz udzielali wskazówek na tematy agrotechniczne.

Włodzimierz Prus z firmy ADOB omówił racjonalne nawożenie warzyw, w tym znaczącą rolę mikroelementów. Scharakteryzował serię nawozów krystalicznych ProFit, które zawierają makroskładniki. Do uzupełniania niedoborów pojedynczych mikroskładników zalecał nawozy w formie schelatowanej, które charakteryzują się największą efektywnością działania. Podkreślił, że ważnym zagadnieniem jest jakość wody używanej do zabiegów ochrony roślin i do nawożenia dolistnego. Prelegent wskazał również, jak ważną rolę we właściwym odżywianiu roślin odgrywa odczyn gleby. Omówił zakresy pH, w których dobrze przyswajalne są makro- i mikroskładniki, a także interakcje pomiędzy poszczególnymi pierwiastkami.

Aneta Okoń z firmy „Rozsadnik” Marek Wąsiewicz, która ma siedzibę w Bogucicach w powiecie kaliskim, zapoznała zebranych z nowoczesną produkcją rozsad warzyw gruntowych i pod osłony (w tym szczepionych). Firma dysponuje najnowszymi, precyzyjnymi siewnikami do tac wielokomorowych, zwracając szczególną uwagę na zachowanie zasad higieny. „Rozsadnik” obsługuje dużych plantatorów, jak i indywidualnych odbiorców składających małe zamówienia na własne potrzeby. Firma została wyróżniona w roku 2018 i 2019 nagrodą HIT Regionu.

Trzeci blok tematyczny to wykład ekspercki „Bezpieczna produkcja żywności. Pozostałości środków ochrony roślin w warzywach” dra Artura Miszczaka z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.

Prelegent omówił zagadnienia związane z liczbą substancji aktywnych środków ochrony roślin zarejestrowanych w UE i Polsce zgodnie z Rozporządzeniem (WE) 396/2005 z 12.02.2019 r. z podziałem wg kryteriów dopuszczenia ich do stosowania. Zgodnie z rejestrem MRiRW według danych na 09.11.2018 r. w Polsce zarejestrowanych było 2210 środków ochrony roślin, w tym 790 fungicydów, 904 środków chwastobójczych, 355 insektycydów, akarycydów i rodentycydów oraz 160 regulatorów wzrostu, repelentów i atraktantów.

Przedstawił także podstawy prawne interpretacji wyników badań oraz zakres badań w „badaniach monitoringowych”. Przekazał informacje o pochodzeniu prób warzyw, które badano, i otrzymanych wynikach. Na przykład w badaniach brokułów – na 33 próby w 4 stwierdzono przekroczenia pozostałości po ś.o.r.; w kapuście pekińskiej – na 89 prób przekroczenia zanotowano w 15, a najwięcej przekroczeń dotyczyło chloropiryfosu; w badaniach marchwi na 66 prób przekroczenie pozostałości po ś.o.r. zanotowano tylko w jednym przypadku. Prelegent jako wnioski podał, że:

• w uprawach warzyw jest duża wykrywalność pozostałości środków, które nie mają rejestracji dla danej uprawy;
• nieprawidłowe (niezgodne z etykietą) zastosowania środków są źródłem przekroczeń najwyższych dopuszczalnych poziomów (NDP);
• stosując racjonalny i zrównoważony program ochrony, oparty nie tylko o środki chemiczne, można wyprodukować warzywa o małej liczbie pozostałości, a w sprzyjających warunkach bez wykrywalnych pozostałości.

Wspomniał również o wycofaniu środków z użycia, np. fungicydy zawierające iprodion zostaną wycofane po 5 czerwca 2018 r., herbicydy zawierające linuron – po 3 czerwca 2018 r., wkrótce zostaną również wycofane fungicydy zawierające tiuram (zaprawy nasienne – po 31 stycznia 2020 r.) oraz fungicydy zwierające propikonazol (po 19 marca 2020 r.).

Dr Artur Miszczak zachęcił do korzystania z wyszukiwarki środków ochrony roślin znajdującej się na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Na zakończenie konferencji odbyło się losowanie upominków dla producentów, które ufundowały firmy biorące udział w konferencji.

W holu Hotelu „Kristoff” uczestnicy konferencji mieli okazję obejrzeć nowe odmiany warzyw, a także przykłady rozsad kilku gatunków w różnych tacach wielokomorowych. Swoje stoisko miał również Santander Bank Polska (daw. BZ WBK), gdzie zainteresowani mogli zapoznać się z szeroką ofertą kredytową oraz leasingową banku, głównie na maszyny z „finansowaniem fabrycznym”. W ofercie banku jest również pożyczka leasingowa na zakup gruntów rolnych z okresem spłaty do 30 lat.