Chcąc przekonać się , że trudno byłoby nam bez sprawnie działającej wentylacji w budynku mieszkalnym – wystarczy spędzić kilka godzin w nie wywietrzonym pomieszczeniu. Zużyte powietrze nasycone jest różnymi zanieczyszczeniami –produktami spalania , substancjami pochodzenia chemicznego, elementów wyposażenia wnętrz , dymem papierosowym ,i wilgocią powstającą podczas prania , gotowania czy kąpieli. Usuwanie zużytego powietrza z pomieszczeń oraz dostarczanie świeżego zewnątrz to właśnie jest rolą wentylacji.

Niedostateczna ilość tlenu, nadmiar dwutlenku węgla, pary wodnej, jakie występują w powietrzu nie wentylowanym powodują senność, otępienie czasami bóle głowy oraz kłopoty z koncentracją.W powietrzu zbyt suchym o wilgotności mniejszej niż 40% dochodzi do przesuszenia błon śluzowych i rozwoju niektórych bakterii i wirusów odpowiedzialnych za choroby dróg oddechowych .O wilgotności powyżej 60% na ścianach zwłaszcza zewnętrznych powstają wilgotne plamy i wykwity , dobrze rozwijają się szkodliwe dla zdrowia grzyby i pleśnie .Niewystarczająca zawartość tlenu w powietrzu znajdującym się wewnątrz pomieszczeń ma znaczenie nie tylko dla samopoczucia ludzi , ale dla właściwej pracy kotłów centralnego ogrzewania , podgrzewaczy wody , kuchenek gazowych, kominków czyli wszystkich urządzeń zużywających tlen podczas spalania.

Co szkodzi zdrowiu i dobremu samopoczuciu w budynku mieszkalnym. Zanieczyszczenia zawarte w powietrzu w różny sposób oddziałowują na organizm każdego człowieka.

Dwutlenek węgla jest produktem metabolizmu człowieka, występuje tam gdzie przebywają ludzie, nie jest co prawda szkodliwy dla zdrowia ale nadmierna jego ilość pomieszczeniu powoduje dyskomfort samopoczucia.

Tlenek węgla znajduje się w powietrzu i wraz z nim przenika do pomieszczeń, jego stężenie może wzrosnąć za sprawą palaczy papierosów. Niebezpieczny jest tylko wtedy, gdy na wskutek nie sprawnej wentylacji pomieszczeń występuje tzw. niepełne spalanie w urządzeniach grzewczych. W jego wyniku zamiast dwutlenku węgla powstaje silnie duszący tlenek węgla, który jest gazem śmiertelnym.

Tlenki azotu trafiają do atmosfery w wyniku spalania paliw w zakładach przemysłowych ciepłowniach oraz silnikach pojazdów mechanicznych. Ich ilość wzrasta w pomieszczeniach gdzie pali się papierosy i ogrzewanych za pomocą urządzeń gazowych.

Formaldehyd znajduje się w otoczeniu człowieka głównie za sprawą materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz. Niewielkie ilości tego związku w produktach spalania powodują niegroźne dolegliwości takie jak pieczenie i łzawienie oczu , mogą także wywołać nieuleczalne choroby płuc .

Cząsteczki pyłu , kurzu domowego, nawet te bardzo duże o średnicy do 1 mm dzięki ruchom powietrza unoszą się w nim przez długi czas , mogąc zawierać między innymi drobiny z materiałów budowlanych , toksyny ze spalania tytoniu , metale ciężkie. Najbardziej zagrożone działaniem pyłów, są dzieci i osoby starsze których drogi oddechowe i naturalne mechanizmy obronne organizmu są słabsze.

Myli się ten, kto uważa, że z powodu złej jakości powietrza wewnętrznego cierpią tylko ludzie. Wilgoć, której w domu zamieszkałym przez pięcioosobową rodzinę ,może powstać nawet około 10 l w ciągu doby , wykrapla się z powietrza , gdy zetknie się chłodnym powietrzem powierzchni okien, ścian lub rur instalacji wodnej .Zamieniona para w ciecz niszczy elementy wyposażenia wnętrz i często w sposób niezauważalny dla mieszkańców- elementy konstrukcyjne budynku mieszkalnego.

Intensywność grawitacyjnej wymiany powietrza nie da się uregulować. Zależy ona od panujących warunków atmosferycznych i temperatury wewnątrz budynku , im większa jest różnica temperatur między tymi dwoma środowiskami , tym sprawniej odbywa się ruch powietrza. Zdarza się że w okresie dni wietrznych wentylacja samoczynna jest zbyt intensywna a w okresie bezwietrznym całkowicie ustaje.

Ile potrzeba świeżego powietrza w pomieszczeniach?

Kupując montując stolarkę okienną w budynku mieszkalnym bezwzględnie kupujmy z zamontowanym fabrycznie nawiewnikiem , okna już zamontowane bez nawiewników powinny mieć możliwości uchylania i rozszczelniania co umożliwi napływ świeżego powietrza do wnętrza budynku. Maksymalny przepływ powietrza poprzez całkowicie otwarty nawiewnik okienny ,drzwiowy wynosi od 25- 50 m3 na godzinę . Wentylacja budynków mieszkalnych jest ważną sprawą mającą wpływ na nasze zdrowie samopoczucie i czasookres użytkowania budynku. Minimum dwukrotnie w ciągu roku dokonajmy przeglądu stanu technicznego drożności przewodów wentylacyjnych znajdujących się w budynku.

Specj. ds. budownictwa i mechanizacji
WODR Poznań.
Bogdan KOT