Dotacja NFOŚiGW w wysokości 45% jest częściową spłatą kapitału kredytu zaciągniętego na instalację kolektorów słonecznych, służącą wyłącznie do przygotowania ciepłej wody użytkowej. O dopłaty mogą się ubiegać osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania jedno- lub wielorodzinnym budynkiem mieszkalnym (tj. własność, współwłasność, wieczyste użytkowanie, użytkowanie, najem, dzierżawa) oraz wspólnoty mieszkaniowe, których budynki nie są podłączone do miejskiej sieci cieplnej. Budynek, w którym mają zostać zainstalowane kolektory słoneczne, nie może być przeznaczony na wynajem oraz wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej na powierzchni przekraczającej 50% powierzchni całkowitej budynku. Jeśli jednak przedmiotowy budynek służy do tego celu ale w części mniejszej niż 50% to koszty kwalifikowane do dotacji pomniejszane są proporcjonalnie do powierzchni, na której prowadzona jest działalność gospodarcza. Ta sama zasada dotyczy budynków przeznaczonych pod wynajem. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że samo zarejestrowanie firmy pod danym adresem nie stawia potencjalnego beneficjenta na straconej pozycji. Chodzi tu przede wszystkim o to, żeby efekty dofinansowanych przedsięwzięć nie były wykorzystywane w działalności gospodarczej.
Dotacja jest udzielana tylko w formie dopłaty do kredytu, więc nie ma możliwości otrzymania dotacji bez podpisania umowy kredytowej w jednym z banków współpracujących z NFOŚiGW. NFOŚiGW wybrał takie rozwiązanie żeby wykorzystać dużą ilość oddziałów banków szczególnie w małych miejscowościach w całym kraju oraz żeby banki przejęły odpowiedzialność za kontrole i monitorowanie spełniania warunków otrzymania dotacji u beneficjentów. To jednak generuje koszty, które w rzeczywistości pomniejszają kwotę dotacji.
Kredyty z 45% dopłatą oferowane są w placówkach banków oraz ich banków zrzeszonych, które podpisały umowy z NFOŚiGW. Biurokracja związana z pozyskaniem kredytu, duża ilość dokumentów i załączników oraz nieuniknione koszty bankowe mogą zniechęcać i zraża potencjalnych beneficjentów. Często firmy instalacyjne dla swoich klientów proponują pomoc w przygotowaniu dokumentów bankowych do kredytu. Banki współpracujące z NFOŚiGW to:
- Bank Ochrony Środowiska S.A.
- Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz zrzeszone Banki Spółdzielcze (grupa BPS),
- Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A. oraz zrzeszone Banki Spółdzielcze (Spółdzielcza Grupa Bankowa),
- Mazowiecki Bank Regionalny oraz S.A. oraz zrzeszone Banki Spółdzielcze,
- Krakowski Bank Spółdzielczy,
- Warszawski Bank Spółdzielczy.
Wysokość kredytu z dotacją najczęściej wynosi 100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia, przy czym maksymalny koszt kwalifikowany do dotacji oblicza się mnożąc powierzchnię całkowitą kolektorów [m2] przez 2 500 zł/m2. Wynik jest górną granicą podstawy do obliczenia dotacji w przypadku gdy koszt inwestycji jest wyższy. Kiedy jednak cena zakupu i montażu systemu solarnego nie przekracza tej kwoty, wtedy dotację można otrzymać do całej inwestycji. W skład kosztów kwalifikowanych może wchodzić:
- sporządzenie projektu budowlano – wykonawczego,
- zakup:
- kolektorów słonecznych,
- zasobnika ciepłej wody użytkowej,
- automatyki,
- aparatury pomiarowej i instalacji,
- ciepłomierza
- montaż zestawu.
Kwota kredytu może przewyższać wysokość kosztów kwalifikowanych. Jednak dotacją objęta jest wyłącznie część kredytu wykorzystana na koszty kwalifikowane przedsięwzięcia. Kredyt jest realizowany w formie bezpośredniego przelewu na konto wykonawcy instalacji czy sprzedawcy urządzeń na podstawie rachunków przedstawionych w banku po zakończeniu inwestycji. Klient więc nie musi wykładać swoich pieniędzy. Korzysta z kredytu, który w 45% zostanie spłacony dotacją. Po dostarczeniu do banku protokołu odbioru instalacji solarnej bank ma dwa miesiące na wystąpienie do NFOŚiGW o wypłatę dotacji. Część nie pokrytą przez dotację można spłacić jednorazowo przed zakończeniem umowy kredytowej bez dodatkowych kosztów i prowizji. Warto też wiedzieć, iż od udzielonej dotacji należy zapłacić podatek dochodowy.
Dofinansowaniem mogą być objęte koszty kwalifikowane poniesione od daty złożenia wniosków o kredyt z dotacją natomiast przedsięwzięcie nie może być zakończone przed zawarciem umowy kredytu. Oznacza to, że kolektory słoneczne bądź cała instalacja, która została zakupiona i wykonana wcześniej nie podlegają dopłacie. Montażu instalacji kolektorów słonecznych może dokonać wykonawca, który:
- posiada uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w zakresie sieci, instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych i gazowych i jednocześnie posiada certyfikat/świadectwo w zakresie doboru i montażu instalacji kolektorów słonecznych, wydane przez producenta zestawów solarnych lub
- jest przedstawicielem podmiotu posiadającego certyfikat autoryzacji w zakresie doboru i montażu instalacji kolektorów słonecznych, wydany przez producenta solarów lub
- posiada świadectwo kwalifikacyjne, uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku dozoru lub eksploatacji, wydawane na podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. Nr 89, poz. 828 z późniejszymi zmianami) – w zakresie niezbędnym dla instalacji i jednocześnie posiada certyfikat/świadectwo w zakresie doboru i montażu instalacji kolektorów słonecznych, wydane przez producenta kolektorów słonecznych.
Nie tylko specjaliści, ale również i same kolektory słoneczne muszą posiadać odpowiedni certyfikat. Może to być aktualny certyfikat zgodności z PN EN-12975-2 lub nie starszy niż 5 lat europejski certyfikat „SOLAR KEYMARK", koniecznie przetłumaczony na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Wszystkie potrzebne wnioski oraz spis niezbędnych dokumentów posiadają banki, a wnioski o kredyt z dotacją są dostępne w ich placówkach. Na prośbę klienta mogą zostać przesłane drogą elektroniczną. Wraz z wnioskiem o dotację oraz wnioskiem o kredyt, należy dołączyć:
- dowód na posiadane prawo do dysponowania nieruchomością (aktualny odpis z księgi wieczystej),
- umowę z wykonawcą instalacji,
- dokumenty dotyczące wynajmu lub działalności gospodarczej prowadzonej w budynku,
- świadectwo uprawnień montażysty,
- odpowiedni certyfikat dotyczący kolektorów słonecznych oraz
w przypadku gdy do realizacji przedsięwzięcia potrzebne jest pozwolenie na budowę należy również dołączyć:
- projekt budowlano – wykonawczy rozwiązania technologicznego dotyczący montażu instalacji kolektorów słonecznych do przygotowania ciepłej wody użytkowej (wymagany dla wspólnot mieszkaniowych) wraz z kosztorysem przedsięwzięcia, zgodnego z wymogami/ zaleceniami stawianymi przez producenta lub dostawcę kolektorów słonecznych.
Jeśli dla wykonania inwestycji nie wymagane jest pozwolenie na budowę wnioskodawca składa:
- ofertę, posiadającą znamiona projektu, w której zawarty jest schemat instalacji, opis techniczny, kosztorys i dane dotyczące sprawności i skuteczności instalacji solarnej lub
- projekt instalacji kolektorów słonecznych do przygotowania ciepłej wody użytkowej, zawierający w szczególności schemat przedmiotowej instalacji i opis techniczny, parametry techniczne, w tym dane dotyczące sprawności i skuteczności tej instalacji wraz z kosztorysem przedsięwzięcia.
Należy zaznaczyć, że tylko w szczególnych przypadkach, jak montaż kolektorów na budynkach objętych opieką konserwatora zabytków, wymagane jest pozwolenie na budowę lub zgłoszenie o zamiarze rozpoczęcia robót. Dla zdecydowanej większości inwestorów wystarczy oświadczenie z odpowiedniego urzędu, że do realizacji przedsięwzięcia nie jest wymagane zarówno pozwolenie na budowę, jak i zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych.
Dotacja w wysokości 45% - brzmi obiecująco, jednak patrząc na sprawę realnie i odliczając wszystkie koszty otrzymania tej dotacji (prowizja bankowa, oprocentowanie kredytu i podatek dochodowy) ostateczna dotacja jest niższa.
NFOŚiGW liczy na to, że dzięki takim działaniom wzrośnie świadomość społeczna na temat ekologicznych i odnawialnych źródeł energii i ich zastosowania przez właścicieli budynków mieszkalnych.
W roku 2010 sprzedano na terytorium Polski około 146 tys.m2 kolektorów słonecznych. Jest to ilość porównywalna z rokiem 2009, kiedy sprzedaż wyniosła 144 tys.m2. Ogółem na koniec 2010 roku zainstalowana powierzchnia kolektorów wyniosła 656 tys m2. Polski rynek kolektorów słonecznych jest obecnie na 8 miejscu w Europie, pod względem powierzchni kolektorów słonecznych, zaraz po takich krajach jak Niemcy, Włochy, Hiszpania, Austria, Francja, Grecja i Portugalia. Przedstawiony poniżej wykres ilustruje powierzchnie kolektorów słonecznych instalowanych w Polsce w latach 2000-2010 oraz wielkości skumulowane.
W województwie wielkopolskim w ostatnim roku zanotowano wzrost sprzedaży kolektorów. Nasze województwo zajmuje 6 miejsce w krajowym rynku kolektorów słonecznych. Na polskim rynku działa ponad 70 firm krajowych produkujących kolektory oraz przedstawicieli producentów zagranicznych. Firmy te oferują ponad 350 typów kolektorów słonecznych płaskich i próżniowych. Krajowy plan działań w zakresie odnawialnych źródeł energii prognozuje, że do 2020 roku zainstalowanych zostanie prawie 15 mln m2 Jest to duże wyzwanie dla całego sektora energetyki słonecznej ale ciągle pojawiające się nowe firmy i produkty dają nadzieję, że Polska może wypełnić swoje zobowiązania wynikające z dyrektywy o promocji odnawialnych źródeł energii.
Przygotowała:
Ewa Kwapich
WODR w Poznaniu