Radni Sejmiku Województwa Wielkopolskiego przyjęli 18 grudnia 2017 roku trzy uchwały w sprawie ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw dla obszaru Poznania, Kalisza i strefy wielkopolskiej.

Sejmik Województwa Wielkopolskiego biorąc pod uwagę często występujące ponadnormatywne poziomy zanieczyszczeń w powietrzu, korzystając z konstytucyjnych obowiązków (art. 74 ust. 1 i 2) i działając na podstawie przepisów Prawa ochrony środowiska (art. 96 ust. 1) przyjął uchwały antysmogowe dla miasta Poznania, miasta Kalisza i strefy Wielkopolski, wprowadzające ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.

W uchwałach znajdziemy zapisy wprowadzające zakaz stosowania następujących paliw:

• węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem;
• mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem;
• paliw, w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15%;
• węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, niespełniających któregokolwiek z poniższych parametrów jakościowych:
  • wartość opałowa co najmniej 23 MJ/kg,
  • zawartość popiołu nie więcej niż 10%,
  • zawartość siarki nie więcej niż 0,8%;
• biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20%.

Realizacja uchwał odbywać się będzie w kilku etapach. Termin wejścia w życie „uchwał antysmogowych” został ustalony na 1 maja 2018 r. Od tego czasu wszystkie nowo instalowane kotły na paliwa stałe powinny spełniać wymagania w zakresie sezonowej sprawności i emisji zanieczyszczeń określone w rozporządzeniu Komisji UE 2015/1189.

Tylko kotły spełniające normy z punktu 1 załącznika II do Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE mogą być montowane po 1 maja 2018 r. Szczegółowe wymogi z powyższego Rozporządzenia dla kotłów na paliwa stałe przedstawiają się następująco: 

Kotły, których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 maja 2018 r., niespełniające wymagań emisyjnych (tzw. kopciuchy), należy wymienić do 1 stycznia 2024 r.

W przypadku kotłów, które spełniają podstawowe wymagania w zakresie emisji zanieczyszczeń na poziomie klasy 3 lub klasy 4 według normy PN-EN 303-5:2012, termin wymiany został ustalony do 1 stycznia 2028 r. Kotły klasy 5 mogą być eksploatowane dożywotnio.

Uchwały dotyczą wszelkich podmiotów eksploatujących instalacje, w których następuje spalanie paliw stałych, takich jak kocioł, kominek lub piec.

Podmioty eksploatujące instalacje zostały zobowiązane do wykazania za pomocą dokumentów spełnianie wymagań określonych w uchwałach. Mogą to być w szczególności: dokumentacja z badań instalacji, dokumentacja techniczna urządzenia, instrukcja dla instalatorów i użytkowników.

Zadania kontrolne w zakresie przestrzegania przepisów uchwał antysmogowych będą prowadzić w szczególności:

• straże gminne na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1383 z późn. zm.);
• wójt, burmistrz i prezydent miasta oraz upoważnieni pracownicy urzędów miejskich i gminnych lub funkcjonariusze straży gminnych na podstawie art. 379 ustawy – Prawo ochrony środowiska;
• policja w oparciu o art. 1 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2015 r. poz. 355 z późn. zm.);
• inspektorzy nadzoru budowlanego na podstawie art. 81 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 z późn. zm.);
• Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w oparciu o art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 686 z późn. zm.).

Sankcje stosowane w przypadku naruszenia postanowień uchwał określone zostały w art. 334 Prawa ochrony środowiska, który stanowi, że: „Kto nie przestrzega ograniczeń, nakazów lub zakazów, określonych w uchwale sejmiku województwa przyjętej na podstawie art. 96, podlega karze grzywny.” Zgodnie z art. 24 Kodeksu wykroczeń grzywna wynosi od 20 zł do 5 000 zł, przy czym w postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy 1 000 zł (art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Organami uprawnionymi do nakładania mandatów na podstawie art. 334 Prawa ochrony środowiska na gruncie aktualnego stanu prawnego jest Policja i Inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska.

Koszty zdrowotne, społeczne, a także ekonomiczne negatywnego oddziaływania zanieczyszczeń powietrza na zdrowie są w naszym kraju znaczące. Przestrzeganie ograniczeń i zakazów, wynikających z wprowadzenia w życie uchwał antysmogowych na terenie całej Wielkopolski, powinno znacznie poprawić jakość powietrza jakim oddychamy, zapewniając bezpieczeństwo ekologiczne naszemu i przyszłym pokoleniom.

Źródło informacji: Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego