Obecnie na targowiskowych straganach możemy kupić świeże, pachnące, różnego rodzaju owoce i warzywa. Wśród nich szczególną uwagę zwracają w tym sezonie pięknie wybarwione i dorodne pomidory.
Pomidory to warzywa aromatyczne i soczyste, nadające się do sałatek i na zimowe przetwory, zachowujące swój niepowtarzalny smak. Dotarły do nas dzięki królowej Bonie i do dziś są jednym z ulubionych warzyw Polaków.
Pomidory można spożywać zarówno w postaci surowej, w sałatkach, jak również w postaci duszonej, w potrawkach, jako sos, dodatek do pizzy, zapiekanek, a także w postaci soku, pasty czy ketchupu. Warzywo doskonale przechowuje się również jako pasteryzowane, suszone w zalewie, a nawet mrożone. Najwięcej wartości mają te bardzo czerwone, z upraw polowych.
Najcenniejszy w pomidorach jest likopen – barwnik, dzięki któremu pomidory zawdzięczają czerwony kolor. Jest to najsilniejszy antyutleniacz z całej grupy pochodnych karotenu. Nasz organizm sam nie wytwarza likopenu, trzeba go więc dostarczać z zewnątrz. Dieta bogata w likopen zapobiega zawałom serca i rozwojowi miażdżycy oraz zmniejsza ryzyko raka szyjki macicy. Likopen najskuteczniej przeciwdziała nowotworowi prostaty. Panowie regularnie jedzący pomidory są o jedną trzecią mniej narażeni na rozwój tej choroby. Ale żeby likopen mógł skutecznie pełnić funkcję ochronną, należy dostarczać go organizmowi w odpowiednich ilościach. Codziennie powinniśmy zjeść jednego pomidora lub talerz zupy pomidorowej. W ten sam sposób podziałają również dwie łyżki keczupu albo szklanka soku pomidorowego. Dieta bogata w pomidory nie jest jednak wskazana dla osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów i dnę moczanową. Muszą też na nie uważać osoby cierpiące z powodu zgagi. Jeśli mamy wrażliwy przewód pokarmowy, powinniśmy obierać pomidory ze skórki (najłatwiej schodzi po wcześniejszym sparzeniu). Pomidory mogą uczulać. Powinny unikać ich matki karmiące, a do diety dzieci muszą być wprowadzane stopniowo – zmniejszy to ryzyko pojawienia się alergii. Pomidory to jedne z niewielu warzyw, które po przetworzeniu wykazują większe właściwości zdrowotne niż w stanie surowym, gdyż cenny likopen magazynuje się w znacznie większych ilościach w przetworach pomidorowych typu koncentraty czy soki.
Pomidory zawierają również sporo cennych witamin. Dzięki dużej zawartości witaminy C wzmacniają odporność i przyspieszają gojenie się ran. Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na tę witaminę zaspokoi sałatka z dwóch dorodnych pomidorów, które posiadają także sporo dobrej dla skóry i oczu witaminy E zapobiegającej przedwczesnemu starzeniu się. Zatem polecane są tym, którzy dbają o swoją sylwetkę. W pomidorach zawarte są również witaminy z grupy B, które działają korzystnie na układ nerwowy, w tym witamina PP (wpływa na metabolizm cukru i cholesterolu we krwi), a także witamina K (ma właściwości przeciwkrzepliwe). Pomidory to również bogate źródło witaminy A, która działa korzystnie na wzrok i dlatego powinny je spożywać osoby pracujące przy komputerze. Pomidory zawierają także mikro- i makroelementy: wapń, magnez, żelazo i przede wszystkim potas, który dzięki swojemu moczopędnemu działaniu obniża ciśnienie krwi.
Pomidory to warzywa niskokaloryczne, doskonale nadają się więc do kuracji odchudzającej. Ich wartość kaloryczna to zaledwie 16-18 kcal/100 g w stanie surowym. Ponadto mają aż 95% wody, dlatego można ich jeść dużo bez ryzyka przybierania na wadze. W swoim składzie zawierają niewiele węglowodanów, za to mają dużo błonnika, który nie tylko oczyszcza organizm, ale też przyśpiesza metabolizm. Warzywo to sprawdza się również w diecie kobiet ciężarnych i osób zestresowanych, ponieważ zawiera kwas foliowy posiadający właściwości uspokajające.
W sezonie letnim trudno sobie wyobrazić codzienne menu bez pomidorów, ponieważ lubimy ich aromatyczny smak i spożywamy je w wielu postaciach. W sprzedaży możemy spotkać pomidory okrągłe, podłużne, które są najlepsze na sosy, zupy i przeciery, gdyż mają mniej pestek i wody, są mięsiste i zwarte. Najlepsze do sałatek, ze względu na to, że mają więcej miąższu, ale i grubszą skórkę, są pomidory żebrowane. Obecnie cenione są również pomidorki koktajlowe i gałązkowe, które najlepsze są do kanapek oraz jako dekoracja do potraw.
Najważniejszą cechą pomidorów jest jednak to, aby były intensywnie czerwone, a nie różowe. Wybierać trzeba pomidory z szypułką, bo to świadczy o tym że są świeże. Najlepiej kupować pomidory gruntowe, z tego względu, że są zdrowsze i smaczniejsze od szklarniowych, bo dojrzewają w słońcu i używa się do ich produkcji mniej środków chemicznych.
Wielu z nas nie wyobraża sobie jeść pomidory bez soli, lecz sól, a właściwie jej składnik sód sprawia, że potas ma mniejszą siłę oddziaływania. Dlatego należy ograniczać solenie pomidorów. Kupując przetwory pomidorowe należy zwracać uwagę na ich skład, a w szczególności na to, ile w swoim składzie zawierają pomidorów.
Pomidory możemy także łączyć z innymi warzywami czy nawet owocami. A oto kilka sposobów na szybkie sałatki z użyciem pomidorów, które możemy wprowadzić do naszego codziennego jadłospisu.
Sałatka mieszana
Pomidory umyć i obrać ze skórki. Następnie pokroić na plasterki. Rzodkiewki umyć, usunąć zielone części i pokroić na plasterki. Sałatkę poszarpać na kawałki. Dodać drobno posiekany szczypiorek. Polać sosem zrobionym z soku z cytryny, oliwy z oliwek, soli i pieprzu.
Sałatka pomidorowo-brokułowa
Brokuł podzielić na różyczki i obgotować w lekko osolonej wodzie. Pomidory, najlepiej koktajlowe, pokroić na połówki i dodać do brokułów. Polać to przygotowanym sosem wykonanym z majonezu połączonego z musztardą (na 2 łyżki majonezu dajemy łyżeczkę musztardy). Sałatkę posypać posiekanym szczypiorkiem.
Sałatka z jajkiem
Sałatę lodową umyć, osuszyć i pokroić w cieniutkie paseczki. Jajka (4 szt.) ugotować na twardo, ostudzić i pokroić w dużą kostkę. Paprykę czerwoną pokroić w kostkę, a pomidory (2-3 szt.) obrać ze skórki i posiekać. Ogórka zielonego obrać i usunąć z niego pestki, następnie zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Puszkę kukurydzy odsączyć z zalewy i dodać do reszty składników. Wszystko delikatnie wymieszać, posolić i doprawić pieprzem do smaku. Na koniec dodać łyżkę majonezu i kila łyżek kwaśnej śmietany. Ponownie wymieszać. Sałatka najlepiej smakuje, gdy jest wychłodzona.