Według  Piramidy Zdrowego  Żywienia opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia  ilość węglowodanów  w codziennej diecie  człowieka powinna być zbilansowana na poziomie około 60%. Wśród produktów o największej zawartości węglowodanów wymienia się  pieczywo, ryż, makarony, …i kasze, które nie tylko maja działanie prozdrowotne, ale  również lecznicze.

Znamy wiele rodzajów kasz na naszym rynku ,chociażby : kasza jęczmienna, jaglana, gryczana, pęczak, manna, etc. W naszej diecie powinny być  stosowane wszystkie rodzaje kasz, jednak najlepszą kaszą jest ta, która w jest najmniej poddawana procesowi oczyszczania i rozdrabniania. W polskiej kuchni od dawna zawsze była stosowana kasza jęczmienna, która występuje w zależności od frakcji po rozdrobnieniu  ziaren  jako pęczak, kaszę łamaną - wiejską grubą, średnią i drobną oraz perłowo-mazurską.

Kasza jęczmienna zawiera bardzo dużo cennego rozpuszczalnego w wodzie  błonnika, dzięki  temu powoduje obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, ponadto  przeciwdziała problemom z zaparciami, wzdęciom, i zaburzeniom trawienia.

Cytat -Dietetyk, mgr Katarzyna Foszner mówi: ”Kasza jęczmienna bogata jest także w różne fitozwiązki, takie jak sterole i tokotrienosterole, które wpływają na obniżenie stężenia cholesterolu we krwi. Inne z tych związków to przeciwutleniacze (kwas felurowy, proantocyjanidyny i katechiny), które mają właściwości przeciwalergiczne, przeciwwirusowe, antybakteryjne, spowalniające procesy starzenia, przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, wzmacniające mięsień i naczynia krwionośne, działają ochronnie na miąższ wątroby, nerki i serce.

Kaszę jęczmienną powinny spożywać osoby mające wysokie stężenie cholesterolu, chorobę niedokrwienną serca, miażdżycę, osoby ze stanem zapalnym jelita grubego, po leczeniu przeciwnowotworowym, chore na zespół jelita wrażliwego, osoby po operacji jelita, cierpiące na nieżyt żołądkowo-jelitowy oraz osoby ze słabą odpornością. Natomiast chorzy na celiakię
i dzieci do 10 miesiąca życia powinny unikać kaszy jęczmiennej.  Kasze stosuje się do zup, do gołąbków zamiast ryżu, jako dodatki do mięs, czy do sałatek.”

Kasza jaglana produkowana z prosa, jest lekkostrawna, polecana dla alergików, nie zawiera  skrobi i glutenu, ale ma  dużo białka. Kasza jaglana  zawiera cenne sole mineralne, np. krzemionkę, która dobrze wpływa na włosy, skórę i paznokcie, zawiera    witaminy z grupy B: B₁, (tiaminy), B₂ (ryboflawiny) i B₆ (pirydoksyny) oraz żelaza i miedzi. Kasza jaglana jest świetnym dodatkiem do duszonych mięs i dań słodkich (np. zapiekanek ze śliwkami lub jabłkami).

Kasza gryczana uważana za jedną z najzdrowszych kasz, nie zawiera również glutenu ,ale ma dużo białka oraz magnezu. W 100 g jest aż 218 mg magnezu, a w    pęczaku czy kaszy perłowej tylko 45 mg, a w kaszy manny zaledwie 18 g. Ta kasza zawiera ważne aminokwasy, których organizm sam nie potrafi wytwarzać: tryptofan i lizynę. Kaszę gryczaną zaleca się przy zaburzeniach czynności jelit, dolegliwościach układu krążenia, zwłaszcza nadciśnieniu. Najsmaczniejsza i najzdrowsza jest kasza gryczana gotowana na sypko. Doskonała do zrazów i zsiadłego mleka. Można z niej przyrządzać placki, pasztety, nadzienie do kurczaka, słodkie zapiekanki lub zemleć w młynku i używać zamiast mąki gryczanej do naleśników i wypieków. Ważne jest to, że nie zakwasza organizmu, czego nie można powiedzieć o kaszy jęczmiennej czy jaglanej. Ze względu na wartość odżywczą najlepiej wybierać kaszę gryczaną nieprażoną (niepaloną).

Kasza manna jest mniej wartościowa -zawiera najmniej błonnika, witamin oraz minerałów, ale ma więcej jodu, ale jest lekkostrawna, polecana dla rekonwalescentów, a także dla osób z problemami wątroby i trzustki czy chorobami pęcherzyka żółciowego i dróg moczowych oraz stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Najsmaczniejsza jest gotowana na gęsto (rozklejona). Można z niej przygotować zupy mleczne, kremy i budynie, a także stosować zamiast makaronu do rosołu lub zupy grzybowej.

Kasza kuskus - to drobna kasza z ziarna pszenicy twardej durum, dodaje energii , jest  łatwo strawna i sycąca, bogata w węglowodany i białko. Nie zawiera jednak błonnika, ma też mniej minerałów i witamin. Jest szczególnie zalecana dzieciom, kobietom w ciąży i osobom starszym. Kuskus dobrze smakuje na ciepło i na zimno, jako podstawa do sałatek. Wystarczy zalać ją wrzątkiem i odstawić na 10 minut.

Kasza kukurydziana ma sporo “dobrego tłuszczu” oraz witaminę E, nie wywołuje odczynów alergicznych, ale wzmacnia serce. Otrzymywana jest przez oczyszczenie i rozdrobnienie ziarna kukurydzy.Dlatego kaszkę kukurydzianą poleca się w żywieniu niemowląt zamiast kasz pszennych. Warto podawać ją chorym na hiperlipidemię, hipercholesterolemię, miażdżycę i w profilaktyce niedokrwiennej choroby serca. Najsmaczniejsza jest (gotowana na gęsto - rozklejana) z mięsem i warzywami.

Jednak kasze nie są polecane dla każdego, ponieważ  zawierają sporo fosforu, chloru i siarki, które zakwaszają organizm. Częste jedzenie grubych kasz może zaszkodzić cierpiącym na wrzody żołądka i dwunastnicy,  nieżyt żołądka i refluks żołądkowo-przełykowy. Kasz tych nie powinny jeść osoby z gorączką, rozległymi oparzeniami, chorzy na nowotwory, wycieńczeni. Grube kasze podrażniają śluzówkę jelita i utrudniają wykorzystanie białka z pożywienia, które jest niezbędne do regeneracji organizmu, np. po operacjach.

Pod względem wartości odżywczej kasze przewyższają ryż, makaron i ziemniaki. Kasze grube, zwłaszcza gryczana, zazwyczaj są zanieczyszczone - przed gotowaniem trzeba je więc kilka razy wypłukać w zimnej wodzie i osączyć. By ugotować kasze grube na sypko i zachować cenne składniki - zwłaszcza minerały i witaminy z grupy B (które rozpuszczają się w wodzie) - należy użyć odpowiedniej ilości wody. Właściwa proporcja to: na 1 szklankę kaszy gryczanej lub krakowskiej bierzemy 2 szklanki wody;  na 1 szklankę pęczaku - 3 szklanki wody;  na 1 szklankę kaszy jaglanej, jęczmiennej (perłowej i mazurskiej) - 2,5 szklanki wody.

Ziarenka nie będą się sklejały, jeśli do gotowania dodamy tłuszcz, np. masło (łyżka na 100 g kaszy). Kasze gotujemy pod przykryciem do czasu, aż ziarenka wchłoną całą wodę.

Przepis na kostki z kaszy do rosołu

Zagotuj 1/2 litra wody i posól. Szklankę kaszy manny wymieszaj ze szklanką zimnej wody, wlej do wrzątku i zamieszaj, aby nie powstały grudki. Gotuj na małym ogniu, aż kasza stanie się gęsta. Półmisek opłucz zimną wodą, rozłóż na nim kaszę, tak by powstała centymetrowa warstwa. Gdy zastygnie, pokrój kaszę w kostkę.