Koło gospodyń wiejskich jako stowarzyszenie

Koła gospodyń wiejskich mogą działać w oparciu o Ustawę prawo o stowarzyszeniach. Mają wówczas status organizacji pozarządowej ? stowarzyszenia zwykłego lub rejestrowanego. Nie są wówczas społeczno ? zawodową organizacją rolników. Takie koła w swojej nazwie, na ogół, posługują się zwrotem ?stowarzyszenie? (np. Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich w Dąbrówce).

Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Cele stowarzyszenia mają służyć szeroko pojmowanym celom społecznym (kulturalnym, oświatowym, ochronie środowiska itd.). KGW może posiadać status stowarzyszenia zwykłego lub rejestrowanego.

Koło gospodyń wiejskich jako stowarzyszenie zwykłe

Stowarzyszenie zwykłe jest uproszczoną formą stowarzyszenia. Nie posiada ono osobowości prawnej.

Prostsza forma stowarzyszenia zwykłego wyraża się w tym, że:

1. do jego utworzenia wystarczą co najmniej 3 osoby fizyczne (muszą to być obywatele polscy posiadający pełną zdolność do czynności prawnych oraz prawa publiczne, którzy ukończyli 18 lat),
2. zamiast statutu uchwala się uproszczony regulamin działalności (należy sporządzić go w formie pisemnej),
3. nie podlega rejestracji w sądzie, wniosek do sądu o rejestrację zastępuje się wnioskiem do organu nadzorującego - starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia - informującym o utworzeniu stowarzyszenia zwykłego.

Brak osobowości prawnej oznacza w szczególności brak zdolności do czynności prawnych i brak własnego majątku. Przysługuje natomiast tzw. zdolność sądowa.

Stowarzyszenie zwykłe ma ograniczone możliwości działania, nie może:

1. prowadzić działalności gospodarczej,
2. powoływać terenowych jednostek organizacyjnych,
3. łączyć się w związki stowarzyszeń,
4. zrzeszać osób prawnych,
5. przyjmować darowizn, spadków i zapisów,
6. otrzymywać dotacji oraz korzystać z ofiarności publicznej.

Podstawowym źródłem dochodu stowarzyszenia są składki członkowskie.

Stowarzyszenie zwykłe nie może podjąć działalności od razu, do tego konieczne jest jeszcze: zgłoszenie faktu powstania stowarzyszenia organowi nadzorującemu stowarzyszenia - staroście właściwemu ze względu na siedzibę stowarzyszenia (lub prezydentowi miasta, jeśli stowarzyszenie ma siedzibę w mieście na prawach powiatu) i dołączenie do tego następujących dokumentów: regulaminu stowarzyszenia, informacji o siedzibie stowarzyszenia, informacji zawierającej dane osobowe założycieli wraz z określeniem przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.

Rozpoczęcie działalności przez stowarzyszenie zwykłe może nastąpić dopiero po dokonaniu oceny jego zgodności z prawem przez organ nadzoru ? starostę lub odpowiednio prezydenta miasta. Jeżeli w ciągu 30 dni od dnia uzyskania informacji o założeniu takiego stowarzyszenia, organ nadzoru nie wystąpi z wnioskiem do sądu rejestrowego o wydanie postanowienia zakazującego działalności stowarzyszenia, może ono rozpocząć działalność.

Stowarzyszenie zwykłe może ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego.

Wykaz formularzy dla ubiegających się o status organizacji pożytku publicznego na stronie: http://www.ms.gov.pl/krs/krs_rej_opp.php

Koło gospodyń wiejskich jako stowarzyszenie działające na zasadach ogólnych tzw. rejestrowane

Takie KGW może być utworzone przez co najmniej 15 osób. Uchwalają one statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski.

Statut stowarzyszenia określa w szczególności:

1. nazwę stowarzyszenia, odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji,
2. teren działania i siedzibę stowarzyszenia,
3. cele i sposoby ich realizacji,
4. sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków,
5. władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje,
6. sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał,
7. sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich,
8. zasady dokonywania zmian statutu,
9. sposób rozwiązania się stowarzyszenia.

KGW, działające na zasadach ogólnych podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Komitet założycielski składa do sądu rejestrowego:

1. wniosek o rejestrację
2. statut
3. listę założycieli, zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli
4. protokół z wyboru komitetu założycielskiego
5. informację o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia.

Przewodnik po formach prawnych podlegających wpisowi do KRS i odpowiadających im formularzach, formularze wniosków wykorzystywanych w KRS, informację o opłatach obowiązujących w postępowaniu rejestrowym, adresy i obszary właściwości Wydziałów Gospodarczych KRS dostępne na stronie: http://www.ms.gov.pl/krs/krs.php

Po uprawomocnieniu się postanowienia o rejestracji stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym uzyskuje ono osobowość prawną, a wraz z nią prawo bycia stroną bierną i czynną wszelkiego rodzaju postępowań (sądowych, administracyjnych itp.).

Zgodnie z wymogami ustawy najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków stowarzyszenia. Do władz wykonawczych stowarzyszenia należą zarząd i organ kontroli wewnętrznej, czyli komisja rewizyjna.

Stowarzyszenie rejestrowe może (w przeciwieństwie do stowarzyszenia zwykłego) tworzyć terenowe jednostki organizacyjne (oddziały) - jeżeli przewidziano to w statucie. Wolno mu prowadzić działalność gospodarczą, ale pod warunkiem, że całkowity dochód z niej przeznaczony zostanie na działalność statutową stowarzyszenia.

Stowarzyszenia tego typu mogą ubiegać się o pomoc publiczną, tj. dotacje z budżetu państwa i z budżetów jednostek samorządu terytorialnego na realizację przedsięwzięć zaliczanych do zadań własnych państwa albo jednostek samorządowych.

Jest to najbardziej rozpowszechniony typ stowarzyszeń, ze względu na obszerniejszy zbiór uprawnień niż ten, z którego korzystają stowarzyszenia zwykłe.

Majątek, działalność gospodarcza stowarzyszenia rejestrowanego i pomoc publiczna

Majątek KGW - stowarzyszenia rejestrowanego powstaje w szczególności ze:

1. składek członkowskich,
2. darowizn,
3. spadków,
4. zapisów,
5. dochodów z własnej działalności,
6. dochodów z majątku stowarzyszenia,
7. środków uzyskanych dzięki ofiarności publicznej (zbiórki publiczne),
8. odpisu podatku 1% (tylko stowarzyszenie posiadające status organizacji pożytku publicznego).

Stowarzyszenie może przyjmować darowizny, spadki i zapisy oraz może korzystać z ofiarności publicznej, ale respektując obowiązujące przepisy regulujące kwestie związane z obciążeniami publicznymi oraz dotyczące formy przyjęcia tego rodzaju przysporzeń przez stowarzyszenie.

Stowarzyszenie rejestrowe może ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego.

Wykaz formularzy dla ubiegających się o status organizacji pożytku publicznego na stronie: http://www.ms.gov.pl/krs/krs_rej_opp.php

Źródło:

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 1989 nr 20 poz. 104)?  Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (DZ. U. z 2003r., nr 96, poz. 873 z późniejszymi zmianami).

Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2008 roku, PARPA, Warszawa 2007.

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 1982 r. Nr 35, poz. 230 z późniejszymi zmianami).

1. Ustawa z dnia 8 października 1982 roku o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. z 1982 r., Nr 32, poz. 217 z późniejszymi zmianami).
2. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1983 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników (Dz. U. z 1983 r., Nr 27, poz. 132 z późniejszymi zmianami).

Na zdjęciu KGW  z gminy Siedlec podczas IX grójeckiej Nocy Świętojańskiej. Dużą popularnością cieszyło się stoisko Pań z Koła Gospodyń Wiejskich, u których można było zakupić ręcznie plecione wianki. Tego dnia obowiązkowo każda Pani i Panna na głowie musiała mieć taki wianek, który pod koniec dnia rzucała na wodę i tym samym „wyzerowała licznik”.