Koła gospodyń wiejskich mają status organizacji społeczno-zawodowej rolników lub stowarzyszenia. Mogą ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego. Ponadto, jeśli posiadają osobowość prawną mogą zostać, na swój wniosek, wpisane do rejestru podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Koło gospodyń wiejskich jako samodzielne kółko rolnicze
Koło gospodyń wiejskich może działać jako samodzielne kółko rolnicze. Wówczas, na podstawie przepisów Ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno ? zawodowych organizacjach rolników jest dobrowolną, samorządną, niezależną od administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego organizacją społeczno-zawodową rolników. Koło gospodyń wiejskich, które jest jednocześnie samodzielnym kółkiem rolniczym ma demokratycznie wybierane władze i działa na podstawie statutu.

Koło gospodyń wiejskich jako kółko rolnicze podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Z chwilą dokonania rejestracji w KRS koło nabywa osobowość prawną.

Koło gospodyń wiejskich jako kółko rolnicze może prowadzić działalność gospodarczą na warunkach dotyczących spółdzielni kółek rolniczych. Może, więc być założycielem i członkiem spółdzielni powoływanej w celu świadczenia usług dla rolnictwa oraz innych rodzajów usług wynikających z potrzeb środowiska wiejskiego. Powołanie spółdzielni wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców w KRS.

Koło gospodyń wiejskich jako kółko rolnicze może uzyskać status organizacji pożytku publicznego, jeśli spełnia warunki określone Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Co trzeba zrobić aby założyć koło gospodyń wiejskich jako samodzielne kółko rolnicze?
Z inicjatywą założenia koła gospodyń wiejskich jako kółka rolniczego może wystąpić, co najmniej 10 osób, z czego przynajmniej 8 musi prowadzić gospodarstwa rolne jako ich właściciele, posiadacze lub użytkownicy. Zebranie musi być protokołowane. Uczestnicy spotkania, będący członkami założycielami wybierają spośród siebie komitet założycielski oraz uchwalają statut kółka rolniczego.
Statut koła gospodyń wiejskich - kółka rolniczego powinien określać:
- nazwę i siedzibę kółka,
- podmiotowy i terytorialny zakres jego działania,
- cele i zadania kółka oraz środki ich realizacji,
- zakres i przedmiot działalności gospodarczej,
- sposób występowania członków oraz utraty członkostwa,
- prawa i obowiązki członków,
- sposób ustanawiania składek członkowskich,
- strukturę organizacyjną kółka,
- organy kółka, ich kompetencje, okres kadencji oraz tryb ich wyboru i odwoływania przed upływem kadencji,
- warunki podejmowania i ważności uchwał organów kółka,
- sposób reprezentowania kółka na zewnątrz,
- majątek kółka oraz sposób dysponowania tym majątkiem,
- sposób zaciągania przez kółko zobowiązań majątkowych,
- zasady podziału nadwyżki z prowadzonej działalności gospodarczej,
- sposób zmiany statutu,
- tryb likwidacji kółka.

Następnie należy dokonać rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Przewodnik po formach prawnych podlegających wpisowi do KRS i odpowiadających im formularzach, formularze wniosków wykorzystywanych w KRS, informację o opłatach obowiązujących w postępowaniu rejestrowym, adresy i obszary właściwości Wydziałów Gospodarczych KRS dostępne na stronie: http://www.ms.gov.pl/krs/krs.php
Wykaz formularzy dla ubiegających się o status organizacji pożytku publicznego na stronie: http://www.ms.gov.pl/krs/krs_rej_opp.php

Źródła finansowania koła gospodyń wiejskich jako samodzielnego kółka rolniczego:
- składki członkowskie,
- darowizny,
- zapisy,
- dotacje,
- odsetki od lokat bankowych,
- dochody z działalności odpłatnej,
- dochody z działalności gospodarczej,
- odpis 1% (tylko dla organizacji zarejestrowanych w KRS jako organizacje pożytku publicznego).
Uwaga:
Każde koło gospodyń wiejskich, które jest samodzielnym kółkiem rolniczym, ma prawo do korzystania z pomocy organizacyjno-instruktażowej, finansowo-gospodarczej i prawnej spółdzielni kółek rolniczych oraz związków rolników, kółek i organizacji rolniczych.