Trudna sytuacja pogodowa obniży przychody gospodarstw. Nie będzie to jedyny czynnik zmniejszający dochody. Kary za przekroczenie limitu mlecznego, przy niedoborach pasz objętościowych zachwieje niektórymi gospodarstwami o mlecznym profilu produkcji. Nawet najlepszemu doradcy nie uda się złagodzić tej sytuacji bez zaleceń ograniczenia ilości utrzymywanych zwierząt i produkcji. Manewrowanie między zyskiem i stratą wydaje się być już codziennością w naszych gospodarstwach.
Rolnicy z gminy Damasławek w swoich deklaracjach odnośnie zazieleninia (dotyczy gospodarstw powyżej 15 ha) najczęściej deklarowali międzyplon ścierniskowy, w następnej kolejności rośliny bobowate i poplony ozime. Poplony ścierniskowe, których termin siewu upłynął 20 sierpnia były przyczyną wielu telefonów odnośnie sensu wysiewu w tak skrajnie trudne warunki glebowe, a zwłaszcza wilgotnościowe. Deklaracja jednak obowiązuje i nie ma od niej zwolnienia. Rolnik musi wykazać, że obszar 5 procent gruntów ornych to obszar proekologiczny EFA, a każdy hektar poplonu liczy się jako 0,30 ha tego obszaru. Poplony jare trzeba utrzymać na polu do 1 października.
Może w obecnej sytuacji jakimś sposobem na poprawienie finansów będzie wejście gospodarstwa w plan rolno środowiskowy. Wymogi tych pakietów nie są łatwe i proponowane gratyfikacje finansowe mogą rozczarowywać, ale w rolnictwie już tak jest, ze żaden grosz nie przychodzi łatwo.
Pakiet nr 1
Rolnictwo zrównoważone.
Celem wdrażania pakietu 1 to promowanie zrównoważonego systemu gospodarowania, zapobieganie ubytkowi substancji organicznej w glebie. Wsparcie w ramach tego pakietu promuje racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody, ograniczenie negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko, przeciwdziałanie ubytkowi zawartości substancji organicznej w glebie.
Płatność przyznawana jest tylko do gruntów ornych gospodarstwa nie mniejszego niż 3,00ha
Ponad to trzeba:
- posiadać planu działalności rolnośrodowiskowej
- zachować wszystkie trwałe użytki zielone i elementy krajobrazu nieużytkowane rolniczo stanowiące ostoję dzikiej przyrody
- zastosowanie minimum 4 upraw w plonie głównym w danym roku na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:
a). udział upraw zbóż nie może przekraczać 65% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie
b). udział każdej z czterech upraw nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie
- dwukrotna chemiczna analiza gleby (pH, P, K, Mg i węgiel organiczny) – wykonana w pierwszym (lub poprzedzającym) i w piątym (lub poprzedzającym) roku realizacji pakietu
- obowiązek corocznego opracowania i przestrzegania planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki N ,P ,K ,Mg i potrzeby wapnowania
- zastosowanie w celu uzyskania dodatniego bilansu materii organicznej na działce rolnej:
a). w zmianowaniu minimum 3 grup upraw, w ciągu 5 lat zobowiązania, z wyłączeniem roślin wieloletnich
b) w jednym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, następującej praktyki dodatkowej – międzyplon (wsiewany w terminie do 1 października, przy jednoczesnym zakazie wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed 15 lutego)
c). w innym roku realizacji zobowiązania , lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, jednej z poniższych praktyk dodatkowych:
- międzyplon (wsiewany w terminie do 1 października na polu do 15 lutego),
- przyoranie słomy
- przyoranie obornika
- koszenie w terminie do dnia 31 lipca lub wypasanie w okresie wegetacyjnym na trwałych użytkach zielonych
- zebranie i usunięcie skoszonej biomasy ( w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy) w terminie do 2 tygodni po pokosie siano powinno zostać usunięte z działki rolnej lub ułożone w pryzmy, w tym pryzmy balotowe - stogi
- niestosowanie osadów ściekowych
Płatności w ramach działania przyznawane są corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu lub wariantu. Płatności w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty. Obowiązuje degresywność, czyli do powierzchni 50 ha wypłaca się pełna stawkę, 75% od 50 do 75 ha i 60% za powierzchnię powyżej 100 ha
W ramach działania płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności. W 2015 roku stosowana będzie następująca degresywność:
Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone nie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania w ramach Pakietu 2. Ochrona gleb i wód lub Pakietu 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie lub zobowiązania ekologicznego.
Stawka płatności:
Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - 400 zł/ ha
Pakiet 2
Ochrona gleb i wód.
Cel: Odpowiednie użytkowanie gleb, ochrona przed erozją wodną, przeciwdziałanie utracie substancji organicznej w glebie, ochrona wód przed zanieczyszczeniami.
Pakiet polega na promowaniu praktyk agrotechnicznych przeciwdziałających erozji glebowej wodnej, utracie substancji organicznej oraz zanieczyszczeniu wód składnikami wypłukiwanymi z gleb.
Wysiew międzyplonu składającego się z minimum 3 gatunków roślin, w skład których wchodzić mogą rośliny miododajne, przyczynia się do zwiększenia różnorodności gatunkowej i liczebności owadów zapylających, a także do tworzenia siedlisk występowania innych bezkręgowców.
Beneficjent zobowiązany jest do stosowania przynajmniej jednej z następujących praktyk agrotechnicznych na danej powierzchni:
- międzyplon ozimy
- międzyplon ścierniskowy
- pasy ochronne użytków zielonych zakładane na gruntach ornych położonych na obszarach erodowanych (o nachyleniu powyżej 20%) w poprzek stoku.
Ze względu na specyfikę pakietu, w kolejnych latach zobowiązania dopuszczalne jest zwiększenie lub zmniejszenie powierzchni objętej zobowiązaniem o nie więcej niż 15% w każdym roku, w odniesieniu do wielkości powierzchni objętej zobowiązaniem w pierwszym roku.
Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest posiadaczowi gospodarstwa nie mniejszego niż 1 ha gruntów.
Wymogi jakie muszą zostać spełnione :
- obowiązek posiadania planu rolnośrodowiskowego
- zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody
Wymogi dla Wariantu 2.1 Międzyplony:
- siew roślin międzyplonowych w terminie do 15 września
- zakaz wznawiania zabiegów agrotechnicznych przed 1 marca
- stosowanie jako międzyplon wyłącznie mieszanki złożonej z minimum 3 gatunków roślin, przy czym gatunek rośliny dominującej w mieszance lub gatunki zbóż wykorzystywane w mieszance nie mogą przekroczyć 70% jej składu
- zakaz stosowania mieszanki składającej się wyłącznie z gatunków zbóż
- zakaz nawożenia międzyplonu
- zakaz stosowania pestycydów w międzyplonie
- niestosowanie osadów ściekowych
- przyoranie biomasy międzyplonu z wyłączeniem uprawy gleby w systemie bezorkowym
- zakaz uprawy w plonie głównym mieszanki tych samych roślin (w przypadku międzyplonu ozimego również form jarych)
Wymogi dla Wariantu 2.2 Pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyżej 20%:
Nie dotyczy gminy Damasławek.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach Pakietu 2. Ochrona gleb i wód nie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania w ramach Pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednego pakietu lub wariantu).
W przypadku deklaracji przez rolnika lub zarządcę na działce rolnej więcej niż jednego wariantu lub pakietu, płatność jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.
Stawki płatności:
Pakiet 2. Ochrona gleb i wód:
Warianty: 2.1 Międzyplony – 650 zł/ha
2.2 Pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyżej 20% - 450 zł/ha
Zbigniew Tomczak
Wybór tematów poruszanych w artykule jest odpowiedzią na zgłaszane zapytania rolników .