Mijają dwa lata od powstania Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Idea, która przyświeca MKiŚ od początku to bycie blisko obywatela i podnoszenie jakości jego życia, przy jednoczesnej ochronie klimatu i środowiska. Głównym priorytetem jest „człowiek i to, w jakim otoczeniu i jakich warunkach żyje – oraz Polska – w kontekście stworzenia innowacyjnych sektorów gospodarczych i nowych miejsc pracy”.

Do tej pory podstawowym obszarem działania MKiŚ było zmobilizowanie środków finansowych, wspierających modernizację polskiej energetyki, a w wyniku tych prac Polska będzie mogła rozdysponować na ten cel ponad 300 miliardów złotych.

Sukcesem MKiŚ są nowe ramy prawne dla transformacji polskiego sektora energetycznego.

• „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” (PEP 2040 zatwierdzona przez Radę Ministrów w lutym 2021 r.) to strategiczny dokument, który zakłada wzrost udziału zeroemisyjnych źródeł energetycznych we wszystkich sektorach i technologiach – transformację energetyczną Polski.
• „Program polskiej energetyki jądrowej” został zaktualizowany (w październiku 2020 r.) Jego celem jest budowa w Polsce od 6 do 9 GW zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o reaktory jądrowe generacji III i III+. Bezpieczeństwo energetyczne Polsce ma zapewnić energetyka jądrowa.
• Polskie prawo energetyczne też uległo bardzo ważnym zmianom. Nowe przepisy stworzą odbiorcom energii elektrycznej możliwość korzystania z funkcji inteligentnych liczników zdalnego odczytu. Do końca 2028 roku takie liczniki zostaną zainstalowane u co najmniej 80% odbiorców końcowych.
• Urząd Regulacji Energetyki, dzięki dynamicznej porównywarce ułatwi wybór najlepszej oferty, wprowadzone będą uproszczone faktury oraz możliwa stanie się zmiana dostawcy energii elektrycznej w 24 godziny.

W czasie ostatnich dwóch lat na rynku energii w Polsce nastąpiły znaczące zmiany, które polegają głównie na wzrastającym udziale energii z odnawialnych źródeł w wolumenie wyprodukowanej energii. Jak podaje MKiŚ , całkowita moc zainstalowana w OZE w 2019 r. wynosiła 9,5 GW. W ciągu dwóch lat, do sierpnia 2021 r., ilość ta wzrosła do 14,9 GW. Za sprawą trzech edycji programu „Mój Prąd” w fotowoltaice prosumenckiej nastąpił prawdziwy boom. MKiŚ zapowiada kolejną edycję tego programu(na ponad 1 mld zł.) już na początku 2022r. Przewidywane jest wsparcie na rozwój autokonsumpcji w gospodarstwie domowym poprzez instalację magazynów energii i ciepła, systemów zarządzania energią, ładowarek elektrycznych oraz pomp ciepła.

W celu rozwijania rynku morskiej energetyki wiatrowej Polska zainicjowała „Deklarację Bałtycką na rzecz Morskiej Energetyki Wiatrowej”, która zainaugurowała współpracę krajów regionu Morza Bałtyckiego. Najwyższy docelowy potencjał mocy zainstalowanej w Polsce szacowany jest na 28 GW w 2050 r. Zawarto również „Porozumienie sektorowe na rzecz rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce”. Wiąże się to budową całkiem nowego sektora przemysłowego – morskiej energetyki wiatrowej, który pomoże odbudować gospodarkę po pandemii koronawirusa.

MKiŚ ma za zadanie wsparcie nowych sektorów gospodarki oraz rozwój potencjału już istniejących. Dlatego też upowszechnienie wodoru jest główną inicjatywą, zgodną z założeniami „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r.”. W tej dziedzinie również zawarto „Porozumienie sektorowe na rzecz budowy gospodarki wodorowej”, zawierające listę działań długofalowych w celu rozwoju branży wodorowej.

Absolutnym priorytetem MKiŚ jest pilna poprawa jakości powietrza w Polsce. Program „Czyste Powietrze”, realizowany już od kilku lat, ma na celu ”poprawę jakości powietrza poprzez zmniejszenie emisji pyłów i gazów cieplarnianych, dzięki dofinansowaniu wymiany nieefektywnych i wysokoemisyjnych źródeł ciepła oraz zwiększenia efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych”. Aby zdynamizować skuteczność programu wprowadzono następujące usprawnienia:

• uproszczono zasady przyznawania dotacji,
• skrócono czas rozpatrywania wniosków,
• stworzono możliwość składania wniosków online,
• podwyższono dotacje dla najuboższych. W nowej odsłonie programu zapowiadane jest najwyższe wsparcie inwestycyjne dla najuboższych, gdzie dofinansowanie wyniesie nawet do 90% kosztów.
• dołączono banki do programu „Czyste Powietrze”, poprzez tzw. „ścieżkę bankową” można złożyć dokumenty o dotację do przedsięwzięcia zgodnego z programem oraz uzyskać kredyt na jego realizację.
• MKiŚ wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Polskim Alarmem Smogowym uruchomiło „Akademię Czystego Powietrza” - jest to cykl webinariów dla instalatorów, doradców energetycznych i firm z branży budowlanej.
• Ponadto realizowane są programy dla przedsiębiorców tj. „Energia Plus” i „Ciepłownictwo Powiatowe” w celu realizacji inwestycji zmniejszających negatywne oddziaływania na środowisko.

Resort klimatu i środowiska dąży do rozwoju elektromobilności pojazdów dostawczych i transportu indywidualnego oraz jak najszybszej wymiany floty autobusów na pojazdy zeroemisyjne, m. in. poprzez programy wsparcia na ich zakup, pn. „Zielony transport publiczny”. W przygotowaniu jest nowelizacja ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Główne zmiany w niej mają polegać na:

• obniżeniu amortyzacji na samochody spalinowe,
• ułatwieniach dla instalacji punktów ładowania w budynkach wielorodzinnych,
• tworzeniu stref czystego transportu,
• przyspieszeniu procedur przyłączania stacji ładowania,
• stworzeniu ram prawnych do wykorzystania wodoru w transporcie.

Program „Moja woda” ma pomóc w łagodzeniu skutków suszy w Polsce i ograniczeniu zagrożenia powodziowego przez budowę przy domach instalacji zatrzymujących deszczówkę (dwa miliony metrów sześciennych wody rocznie). Łagodzenie skutków suszy mobilizuje do działania tysiące rodzin - to zysk dla domowych budżetów i dla środowiska.

MKiŚ wspiera współpracę na rzecz edukacji ekologicznej, dążąc do zwiększenia świadomości ekologicznej, szczególnie wśród młodzieży, która jest przyszłością. Minister Klimatu i Środowiska powołał Młodzieżową Radę Klimatyczną w celu współtworzenia polityki klimatycznej i aktywnego  działania na rzecz ochrony klimatu. Głównym jej celem jest podnoszenie świadomości młodzieży na temat wpływu własnych działań na stan środowiska.

Na podstawie informacji ze strony internetowej MKiŚ opracowała Danuta Matusiak